عواقب هیجانی‌شدن مناظره‌ها عواقب هیجانی‌شدن مناظره‌ها

احسان رزاقی نائینی
روزنامه نگار
مباحثات هیجان‌انگیز بین زوج جهانگیری-روحانی از یک طرف با محمدباقر قالیباف از طرف دیگر در مناظره روز جمعه 8 اردیبهشت 1396 که با محوریت مسائل اجتماعی برگزار شد، گرچه شاید برای برخی از مردم جذاب یا حتی اقناع‌کننده در اتخاذ تصمیم نهایی آنها برای ریختن رای‌شان به سبد یکی از دو کاندیدای مطرح دو جریان سیاسی اصلی کشور (حسن روحانی و محمدباقر قالیباف) باشد، اما در نگاهی عمیق‌تر می‌تواند واجد عواقب و مضراتی هم در کوتاه‌مدت و هم در میان و بلندمدت باشد که جریان اصلاح‌طلب و جریان بزرگتر حامیان تداوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی می‌بایست آنها را به دقت شناسایی و از آنها پرهیز کنند.
1- جناح اصول‌گرا همان‌گونه که تا به حال در عمل هم نشان داده (سال‌های 92-1384 و دوره تسلط یک‌دست اصول‌گرایان بر تمامی ارکان اجرایی، تقنینی و نظارتی) و در همین مناظره اخیر هم بارها از زبان دو کاندیدای مطرح آن (ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف) شنیده شد در بهترین حالت برنامه‌ای جز «توزیع پول» - مستقیم و در قالب یارانه‌ها یا غیرمستقیم و در قالب طرح‌هایی مانند مسکن مهر- برای بهبود وضعیت معیشتی مردمی که داعیه‌دار حمایت از آنهاست ندارد و این شعار البته برای بسیاری از طبقات محروم فریبنده است. این جریان در حالی از رکود اقتصادی در کشور انتقادات تند و آتشین می‌کند که در جهت دستیابی به توسعه اقتصادی کشور، سیاست‌های مورد اشاره‌اش دقیقاً مصداق عینی نقض غرض است. آیا جز این است که سیاست توزیع پول از یک طرف سبب‌ساز کاهش نرخ تشکیل سرمایه به عنوان عامل افزایش تولید داخلی و رشد عرضه و بالتبع افزایش تعداد مشاغل و همچنین ارتقای قدرت خرید مردم می‌شود و از طرف دیگر بر حجم تقاضای کل می‌افزاید که این هر دو خود منجر به کاهش قدرت خرید مردم می‌شوند. واضحاتی که هر کس با گذراندن تنها چند واحد درسی اولیه از اقتصاد کلان قادر به فهم و تحلیل آنهاست، اما همه این واقعیات در یک سیاست به ظاهر مردم‌گرایانه با عنوان سیاست‌های حمایت از اقشار ضعیف ارائه می‌شوند. علاوه بر این، مباحث مورد اشاره حتی نیاز به دانستن دانش اقتصاد کلان هم ندارد و نگاهی گذرا به وضعیت مشقت‌بار این روزهای مردم ونزوئلا خود مثالی عینی از نتایج این‌گونه سیاست‌هاست، روندی که بدون چرخش سیاست‌های دولت قبل در این دولت، شاید گریبان ما را زودتر از مردم ونزوئلا می‌گرفت و اگر انضباط مالی این دولت نبود امروز قطعاً تورم در نقطه‌ای فراتر از 500درصد ایستاده بود. جالب است که در دو روزگذشته صداوسیما خبر افزایش حقوق کارکنان دولت ونزوئلا را پخش کرد که در کمتر از یک سال برای سومین بار دولت این کشور به میزان 60درصد حقوق‌ها را افزایش داد.


بیان مکانیسم‌های اقتصادی و چگونگی تاثیرگذاری این‌گونه ساده‌اندیشی‌ها و عواقب مخرب آنها با زبانی قابل فهم برای مردم و به‌دور از هیاهو، قطعاً چاره‌ساز جذب بخش بزرگی از آرای خاکستری و مردد در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌روست و البته اصلاح‌طلبان که فراتر از این انتخابات و به مصالح عالی کشور می‌اندیشند باید با برنامه‌ریزی از هر فرصتی برای شناساندن عواقب بسیار خطرناک چنین سیاست‌های اقتصادی‌ای به مردم بیشترین بهره را ببرند (وحشت حکمفرما بر جوامع اروپایی از این دست سیاست‌ها و سیاست‌مداران در انتخابات‌ متعدد اخیر برخی از این کشورها از جمله همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه خود گویای آن است که بایستی عاجل‌تر و فوری‌تر و قبل از آنکه دیر بشود در خصوص گسترش این سیاست‌های مخرب برنامه‌ریزی کرد، فارغ از تعلق به جریانات داخل حاکمیت یا حتی جریانات خارج اما وفادار به حاکمیت). همین امروز را اگر نگاه کنیم نابودی قدرت خرید مردم در 8سال حکومت‌داری جریان اصول‌گرا و وجود خیل عظیم جوانان بیکار در کشور، آیا جز این است که مجال چندانی برای طرح مطالبات و توسعه سیاسی باقی نگذارده و دست جریانات اقتدارگرا را بازتر و زمینه بازی آنها برای بازگشت به بخش اجرایی حکومت را مهیاتر کرده است؟ جریانی که فاقد هرگونه برنامه‌ای مدون و علمی برای رفع رکود اقتصادی کشور است و شاید دانش لازم حتی برای بیان آن را هم نداشته باشد، قطعاً در غیاب چنین برنامه‌ای، از این‌گونه هیجانات برای تهییج هواداران خود بیشترین بهره را می‌جوید.
2- از آنجا که این مناظرات با دو هدف آشناسازی بیشتر جامعه با سیاست‌های توسعه‌ای دو جریان اصلی حاکمیت و نیز جذب رای آحاد جامعه برای پیروزی نامزد جریان اعتدال است، بنابراین می‌بایست در پیگیری آن، الزاماتی وافی به مقصود، مدنظر و عمل قرار گیرند. بروز و تشدید این مباحثات پرحرارت بین زوج جهانگیری-روحانی با محمدباقر قالیباف، فرصت مغتنمی برای ابراهیم رئیسی دیگر نامزد جریان اصول‌گراست که در میانه این بحث‌ها با کلی‌گویی در خصوص اهداف اقتصادی (و نه راهکارها؛ آنچه تا به حال از نام‌برده شنیده شد عموماً لزوم تامین شغل و مسکن، فراهم کردن شرایط ازدواج جوانان، بهبود وضعیت حاشیه‌نشینان و ... بدون پرداخت به لوازم آنها بوده است) آن هم در قالب چهره‌ای آرام، خود را اهل کار و تامین کرامت فرودستان جامعه نشان دهد. با این حساب، جلب آرای خاکستری و حتی آرای آن بخش متمایل به جریان اصول‌گرا که دغدغه‌شان تنها معیشت است نمی‌بایست سبب شود که آرای فوق‌الذکر از سبد قالیباف به سبد دیگر نامزدهای اصول‌گرایان بریزد، رخدادی که دور از ذهن نبوده و یک بار در دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1384 نیز توانست احمدی‌نژاد را به دور دوم این مبارزات برساند.
پست الکترونیک: razzaghi_ehsan@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه
جفای کلیشه فرودستان نه بوی رجایی، نه بوی بهشتی، نه بوی‌هاشمی!! نه بوی رجایی، نه بوی بهشتی، نه بوی‌هاشمی!! عواقب هیجانی‌شدن مناظره‌ها عواقب هیجانی‌شدن مناظره‌ها رمز گشایی از رفتارهای مناظراتی قالیباف رمز گشایی از رفتارهای مناظراتی قالیباف چاوزیسم و توهم مبارزه با امپریالیسم انتخابات 92 مسیر ایران را از ونزوئلا جدا کرد خالد مشعل: اسرائیل را به رسمیت نمی شناسیم حذف «نابودی رژیم صهیونیستی» از سند جدید حماس از حضور یاران در ستاد روحانی تا انتقاد شدید از شعارهای یارانه‌ای «پالس‌»های بنفش لاریجانی درمیان حمایت های کتبی و شفاهی ارکان اصول‌گرایی از رئیسی کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد روحانی در مراسم افتتاخ خط تولید دناپلاس: مردم فقط برای انتخابات نیستند به نتیجه رساندن مذاکرات شجاعت می‌خواهد کنایه‌های سنگین ظریف به مخالفان دولت شیرزاد عبداللهی مرز باریک مردم دوستی و مردم فریبی کاظم راست گفتار از مشکلات تولید فیلم «آشوب» گفت رقابت سینمای مستقل با دولت ،حکایت رقابت ویلچر و لامبورگینی است علی اصغر نیکو اقبال اقتصاددان در گفت وگو با همدلی مطرح کرد وعده‌هایی یارانه‌ای بر تصور جهل مردم استوار است