گفت و گوی «همدلی» با منیژه حکمت کارگردان و پخش کننده سینما به بی مهری عادت کرده ام

همدلی | سعید قاضی نژاد: منیزه حکمت نمونه کامل یک زن خودساخته در سینمای ایران است. در دهه شصت که سینمای ایران فضایی کاملا مردانه داشت حضور زنان جرات و جسارت خاصی را می‌طلبید. جراتی که منیژه حکمت آن را داشت. او در بیشتر بخش‌های سینما فعالیت کرده است. فیلم ساخته، تهیه کرده و پخش‌کننده فعالی در سینمای ایران بوده است. از همان ابتدای ورودش به سینما از سمت‌هایی مثل مدیرتولید و برنامه‌ریز و مسئول لباس تا منشی‌صحنه و دستیاری کارگردان را تجربه کرد. سال‌ها حضور در سطح اول سینمای ایران و فعالیت در بیشتر بخش‌های مختلف آن باعث نشده تا او روزهای ابتدای ورودش به این حرفه را فراموش کند. در سال‌های اخیر منیژه حکمت زمینه‌ساز ورود سینماگران بسیاری به سینمای ایران بوده است ورودی که در بیشتر مواقع برای او همراه با ضرر و زیان‌های مالی بوده است. شخصیت محکم و خود ساخته‌اش در ابتدا به دخترش پگاه آهنگرانی منتقل شد تا او در عوض پیمودن راه آسان «سلبریتی بودن» مانند مادرش مسیر سخت و صعب مستقل بودن را انتخاب کند و گاهی با ساخت فیلمی مستند یا شرکت در فعالیتی اجتماعی خودش را درگیر دردسرهایی بکند که بسیاری از همتایانش از آن فاصله می‌گیرند. وقتی با منیژه حکمت همکلام می‌شوی درک سخت‌کوشی پگاه آهنگرانی دیگر چندان دشوار نیست. منیژه حکمت این روزها فیلم سینمایی «تیک آف» را به عنوان پخش کننده در سینما دارد. فیلمی که او از آن حمایت سفت و سختی به عمل آورده است.
سال نود و چهار در اواخر زمستان پخش‌کننده فیلم سینمایی «نزدیکتر» بودید. همان ایام درگفت‌و‌گویی اعلام کردید اجازه نمی‌دهید در حق فیلم اجحاف شود. ضمن اینکه فیلم مصطفی احمدی از همان نخستین روز نمایشش در جشنواره فجر مورد توجه قرار گرفت و منتقدان نگاه مثبتی به آن داشتند. اما در کمال تعجب فیلم دیده نشد.
دلیل اصلی‌اش به اعتقاد من عوض شدن سازوکار تبلیغاتی فیلم‌هاست. موقعیت‌هایی به وجود آمده که از دست ما خارج است. شبکه‌های ماهواره‌ای تاثیر خودشان را در اکران امسال ثابت کردند. «نزدیکتر» بسیار فیلم خوب و خوش ساختی بود. شاید ما هم نباید زیر بار اکران فیلم در این برهه زمانی می‌رفتیم. البته ما سعی کردیم بر اساس قوانین پیش برویم و آنچه حیطه قانونی تبلیغات است را انجام بدهیم. اما در نهایت ناثیرگذاری‌اش را دیدید.
مدتی است از فیلم‌سازی فاصله گرفتید. در عین‌حالی که در سینما به عنوان تهیه کننده و پخش کننده حضور دارید اما فیلمی به کارگردانی شما ساخته نشد. آخرین خبرها مربوط به فیلم سینمایی «لالایی» بود که مدتی است خبری از آن نیست.


دلیل اصلی فاصله گرفتن از فیلم‌سازی یک مسئله اساسی است، آیا حرفی برای گفتن دارم؟ فیلم را همه می‌سازند اما اگر تنها یک فیلم در کارنامه من ماندگار باشد همان را به ساخت ده‌ها فیلم ترجیح می‌دهم. باید اندیشه‌ای وجود داشته باشد. مسئله و نکته‌ای وجود داشته باشد که دغدغه‌ام باشد. فیلم‌سازی در حیطه اجتماعی که من به آن علاقه‌مندم اصلا کار راحتی نیست.«لالایی» تقریبا به پایان رسیده است. بخش‌های کوتاهی از فیلم‌برداری آن باقی مانده که تنها نیاز به چند روز کار دارد اما امیدوارم تا بالاخره امسال فیلم اکران شود. خودم هم تمایل دارم تا فیلم در سال جدید به روی پرده بیاید. فیلمی که چند سالی زمان برد تا ساخته شود این‌روزها در حال طی کردن آخرین مراحل فنی است.
در جشنواره فجر در گفت‌و‌گویی با داریوش غذبانی او به این مسئله اشاره کرد زمانی که برای ساخت بخش‌های شهر بوشهر به آن‌جا رفته بودید به عنوان دستیار در کنار شما حضور داشت و همان اتفاق باعث آشنایی شما شد. تا بالاخره تهیه کننده فیلم اول غذبانی «خماری» شوید. تجربه کار با فیلم اولی‌ها چگونه است؟
طبیعتاً آسان نیست. آقای غذبانی مسئول سینمای جوان بوشهر بود. وقتی به بوشهر رفتیم زمینه همکاری فراهم شد و ایشان به عنوان دستیار در کنارم حضور داشت. بعد مسئله ساخت فیلم اول ایشان پیش آمد که احساس کردم می‌توانم به ایشان کمک کنم تا زمینه ورود ایشان به سینمای حرفه‌ای فراهم شود. با این حال کار با کارگردان‌های فیلم اولی راحت نیست. با توجه به این‌که من حرفه‌ای‌ترین عوامل سینما را برای این فیلم فراهم کردم اما نکته اصلی در استقلالی است که آن‌ها دوست دارند داشته باشند و گاهی نظرات شما را به عنوان دخالت تلقی می‌کنند.
فعالیت‌های اخیر پگاه آهنگرانی در زمینه تولیدات فرهنگی و موسسه «آپ آرت مان» تا پیش از این نظیری در فضای فرهنگی ما نداشت. ضمن این‌که ناامنی این گونه سرمایه‌گذاری‌ها ریسک چنین کاری را بالا می‌برد. چقدر حمایت شد از روند کاری که او در نظر گرفته بود.
راستش ما مدت‌هاست دیگر توقعی از کسی نداریم. خانواده ما به این بی مهری‌ها عادت کرده‌اند. چنین فعالیتی علاوه بر سرمایه‌ای که نیاز است به حمایت و دلگرمی اهالی مطبوعات هم احتیاج دارد. اگر بخواهم گله‌ای بکنم باید بگویم هیچ‌کدام از نشریات سینمایی به این رویداد فرهنگی نپرداختند. البته تعدادی از روزنامه‌ها فعالیت‌های فرهنگی و هنری این موسسه را پوشش دادند اما بیشتر از اینکه منتظر حمایت روزنامه‌ها باشیم انتظار حمایت از سمت نشریات سینمایی را داشتیم که متاسفانه این اتفاق رخ نداد با این حال نشریاتی مثل لوموند و یورو نیوز این فعالیت استقبال کردند و آن را پوشش دادند. برای آنها فعالیت جانبی یک هنرمند در ایران در این شکل کاری جالب بود. این اتفاق توسط آن‌ها پوشش داده شد تا به یادمان بیاورند که رسالت اصلی مطبوعات چه چیزی است. محافظه کاری تعدادی از نشریات ایرانی در نوع خود
جالب است.
بعد از به پایان رساندن «لالایی» پروژه دیگری در دست ندارید؟
اتفاقاً مدتی است فیلم‌نامه «جاده قدیم» را برای پروانه ساخت ارائه داده‌ام که به محض این‌که کارهای اداری‌اش انجام شود در‌صدد هستم تا پیش‌تولید آن را آغاز کنم. اجازه بدهید چیز بیشتری در مورد این فیلم نگویم. تا تولید رسمی‌اش آغاز شود.
«تیک آف» را به عنوان پخش کننده روی پرده دارید. استقبال از فیلم خوب بوده و شما هم حمایت تمام و کمالی از آن کرده اید.
این فیلم از یک سینمای مدرن در یک بافت درست و عمیق با لایه‌های مختلف و از نسلی که در سینما نداریم ساخته شده است چون همه چیز سینما الان در سطح می‌گذرد. شعار تبلیغاتی فیلم ما در سال 96 «تیک آف کنیم» است و فیلم حمایت مردم از سینمای مستقل را می‌طلبد. چرا که این فیلم مال جوانان است و می‌شود گفت که اولین فیلمی است که تمام دغدغه‌های آن‌ها را نمایش می‌دهد و هر کسی که فیلم را می‌بیند دیگران را هم همراه خود می‌آورد . «تیک آف» فیلمی فراتر از سینمای ایران است.