روزنامه ایران
1398/08/12
نسل نو، موسیقی نواحی را بازخوانی می‌کنند
ندا سیجانی
خبرنگار
جشنواره موسیقی نواحی ایران، از جشنواره‌های مهم ملی ایران است که با هدف تولید آثار فاخر و ارزشمند موسیقی اقوام و همچنین بهره‌گیری از حضور استادان برجسته این حوزه تلاش دارد فرصت‌هایی را برای شکوفایی و پرورش استعدادهای موسیقی نواحی کشورمان فراهم کند. این جشنواره به دوازدهمین دوره خود رسیده و از تاریخ ۱۶تا ۱۹ آبان ماه در شهر کرمان و در گستره ملی به‌صورت غیررقابتی برگزار خواهد شود. در این دوره از جشنواره بیش از ۲۰۰ هنرمند در قالب اجراهای تکنوازی، گروه‌نوازی و بازی‌های سنتی و آیینی روی صحنه می‌روند. همچنین در جشنواره امسال بانوان نوازنده به میزبانی استان کرمان در قالب همنوازی با آقایان و برخی دیگر در قالب گروه‌های مستقل اجرا خواهند داشت. احمد صدری دبیر دوازدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران از برنامه های این دوره از جشنواره می گوید که در ادامه می خوانید:
دوازدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران با چه اهدافی برگزار خواهد شد؟
سال گذشته محور موضوعی جشنواره موسیقی نواحی منظومه‌های حماسی بود اما این دوره اختصاص دارد به منظومه‌های عاشقانه و تغزلی درموسیقی نواحی مختلف ایران؛ منظومه‌هایی که در ادبیات کهن و کلاسیک ایران وجود دارد. مانند لیلی و مجنون، بیژن و منیژه و... و همچنین منظومه‌هایی که دربستر فرهنگی یک قوم خاص شکل گرفته و با گویش‌های محلی سروده شده و با ساز و آوازاجرا می‌شوند.انتخاب این موضوع به این دلیل است که منظومه خوانی یک موسیقی سازی و آوازی است و در این منظومه‌ها مجموعه‌ای از دانش و فرهنگ موسیقایی نهفته است، در واقع هر منظومه‌ای که اجرا میشود مانند این است که رپرتوار موسیقی یک منطقه را به‌نوعی در فرم و وزن‌های مختلف اجرا کرده‌ایم، لذا به جهت توجه و تذکر دادن به این امر دریکی - دو دوره گذشته همچنان روی منظومه خوانی‌ها تأکید کرده‌ایم.
در موسیقی ردیف و دستگاهی ایران، برخی از موسیقی‌های گذشته با تنظیم‌های جدید ارائه می‌شوند آیا این تغییر فرم در موسیقی نواحی نیز وجود دارد؟
بله ضرورت اجتماعی و تاریخی سبب شده در موسیقی نواحی ایران تغییر فرم‌هایی داشته باشیم. به‌طور مثال فضاهای ایجاد شده موجب میشود یک هنرمند به این نتیجه برسد با فرهنگ‌های موسیقایی عرب، هند و... نیز آشنا شود و بستر فکری و فرهنگی مهیای این است که به یک نوع موسیقی فیوژن دست‌یابیم مانند یک تابلو کلاژ که کمپوزیسیون محکم و قوی در خود دارد به این علت که مبتنی بر یک اندیشه اصولی و درست بوده و عکس آن کلاژی به‌دست می‌آید که نامتجانس است و ترکیب‌بندی درستی را ارائه نمی‌کند. البته این موضوع پیش تردر موسیقی نواحی اتفاق افتاده و بسیار مورد استقبال بوده مانند آثاری چون «نوبانگ کهن» به آهنگسازی استاد حسین علیزاده که از ملودی و سازهای موسیقی نواحی استفاده شده یا بهره‌هایی که استاد کیهان کلهر از ملودی‌های موسیقی نواحی در کنار موسیقی ردیف دستگاهی داشته‌اند.
با این فرض آیا با گذشت بیش از یک دهه از برگزاری جشنواره موسیقی نواحی، ضرورتی برای تغییر فرم و حضور نسل نو در آن دیده میشود؟
بله و این یک ضرورت اجتماعی است و نباید نگران بود و از افرادی هم که در معرض تجربه هستند دعوت به عمل آمده، منتهی نباید به این سرعت از تجربه‌های خام و ناپخته استفاده کرد و باید اجازه بدهیم به رشد و به این ضرورت برسند در غیر این صورت کارهای بسیار ابتدایی و سطحی خواهد بود. در حال حاضر موسیقی نواحی ایران توسط نسل نو درحال بازخوانی است و از ضمیر ناخودآگاه غیر ارادی خود به ضمیر خودآگاه ارادی رسیده‌اند، البته این رویدادها نمی‌تواند فرمایشی باشد کما اینکه این اتفاق درحال روی دادن است و برخی از نوازنده‌های مناطق مختلف کشورمان آرام آرام متوجه شده‌اند خاصیت موسیقی منطقه‌شان چیست و برخی از عزیزان دیگر هم علاقه‌مندند نغمات گذشته را اجرا کنند که این هم جایگاه خود را دارد.
در بخش «خاندان‌های هنر» که در قالب جشنواره موسیقی نواحی است چه برنامه‌هایی قرار است انجام شود؟
معمولاً گفته میشود نسل جدید از بین رفته است درحالی که اینگونه نیست و خانواده‌هایی که به اصطلاح چکیده کار می‌گویند همچنان به حفظ و نگاهداری موسیقی گذشتگان خود می‌پردازند و این فرهنگ هنوز هم سیال است منتهی باید دیده شوند کمااینکه هدف جشنواره موسیقی جوان همین بوده و نوازنده‌هایی در بخش موسیقی نواحی شرکت کرده‌اند که اعجاب آورند.
انتخاب گروه‌های جشنواره موسیقی نواحی ایران بر چه اساسی صورت گرفته است؟
یک تعداد از شرکت‌کنندگان برگزیدگان گروه سنی «ج» جشنواره موسیقی جوان هستند تا پیوندی بین این جشنواره و جشنواره موسیقی نواحی باشد و تشویقی برای جوان‌هایی که رتبه آورده‌اند تا احساس نکنند رها شده‌اند بلکه در یک عرصه بزرگتر تجربه بیشتری را کسب می‌کنند، تعدادی دیگر از شرکت‌کنندگان از طریق فراخوان انتخاب شده‌اند و برحسب توانایی اجرایی و حفظ اصالت‌های موسیقی مناطق خود و همچنین نگاه نوین به آثار موسیقی بوده است و همچنین حضور خاندان‌های موسیقی.بخش دیگر حوزه ایران فرهنگی است تا نشان بدهیم موسیقی‌های کشورهای اطراف، با موسیقی اقوام ایران ارتباط تنگاتنگ موسیقایی دارند البته به‌دلیل وضعیت و شرایط اقتصادی کشور دعوت از همه گروه‌ها امکان پذیر نبود و تنها توانستیم از دو گروه از کشور ترکیه و از یک گروه از افغانستان که ساکن ایران بودند دعوت کنیم. در تمامی جشنواره‌هایی که برگزارمی شود در هر دوره منهای بحث‌های موسیقایی بحث پیرا موسیقایی هم وجود دارد مثلاً در این دوره قرار است سازهای نواحی مختلف ایران که در موزه موسیقی تهران موجود است با همکاری عزیزان تعدادی از این سازها به کرمان منتقل و در باغ موزه هرندی به نمایش گذاشته شود.همچنین نمایشگاه عکس از موسیقی‌های نواحی مختلف ایران. متأسفانه بودجه‌ای که به موسیقی نواحی اختصاص پیدا کرده پایین‌ترین سطح بودجه‌بندی برای یک حشنواره ملی است. جشنواره‌ای که هویتی‌ترین نوع موسیقی را معرفی می‌کند و کم توجهی به آن همچنان وجود دارد.
برای داشتن نگاه ملی به این جشنواره چه تدابیری باید اتخاذ شود؟
نخست سیاستگذاری‌های کلان، تأمین منابع مالی و مهم‌تر از همه انتخاب و حضور افراد اندیشمند و فکور است تا به شکل استراتژیک و بلند مدت برنامه‌ریزی شود. همچنین تشکیل بنیاد یا آرشیوی که آثار موسیقی نواحی را از گذشته تا به امروز جمع‌آوری کنند.
سایر اخبار این روزنامه
بچه‌های آبادان و خرمشهر لایق بیش از اینها هستند
نسل نو، موسیقی نواحی را بازخوانی می‌کنند
استمرار برجام با تعادل در تعهدات طرفین
12 موضوع روز اقتصاد ایران
آسیب‌های اجتماعی را سیاه و سفید نکنیم
<دولت تعطیل> اسم رمز حمله به دولت
واردات کالاهای مشابه تولید داخل، ممنوع!
پیام صلح از زبان دیپلماسی شهری
سینمای ایران نگران مسیر پیش روست
کاش دیگر کسی درِ این انجمن را نزند
فیلتر فیلتر شکن ها در راه است
نبض مشترک
تب و تاب بازار سرمایه
مسببان مشکلات کشور طلبکار شده اند
غفلت از دلواپسان!
