روزنامه ابتکار
1398/08/21
سیاست و فرهنگ
کورش الماسی- تدبیر طرحها، راهکارها و... بر مبنای درک و تشخیص شرایط عینی، پیشنیاز بقای همه موجودات زنده از جمله انسانها، ملتها، حکومتها و کشورها است. تنها معیار کاربردی و قابل فهم برای اینکه متوجه شویم عملکرد افراد، جناحها و حکومتها درست یا نادرست بوده است، نتایج عینی، ملموس و قابل سنجشی است که عملکردها ایجاد میکنند.پر بیراه نیست اگر گفته شود، سردرگمی و بلاتکلیفی که برآیند خلط یا ادغام فرهنگ سیاسی و فرهنگ عمومی است، مشخصههای آشکار امور فرهنگی هستند. شاید اختلافنظرهای فراوان در عرصههای گوناگون فرهنگی میان اقشار گوناگون و برخی جناحها و کارگزاران مدیریت کلان نمود عینی تضعیف مقبولیت هویت فرهنگ سیاسی و ناکارآمدی نظم سیاسی باشد.
فرهنگ عام پدیدهای روانشناختی برآمده از اوضاع و احوال و فعل و انفعالات اجتماعی عینی شهروندان است که در طول قرنها تحولات متمادی پیوسته شکل میگیرد. اما فرهنگ سیاسی «صرفاً» انعکاس یا توجیهکننده نظم سیاسی است. فرهنگ سیاسی محصول اندیشهها، پژوهش و ترفندهای خاص به منظور تحقق اهداف سیاسی است. در این موجز فرهنگ سیاسی و نه فرهنگ عام مدنظر است.
مقبولیت هویت فرهنگ سیاسی منوط به کارآمدی نظم سیاسی است. کارآمدی نظم سیاسی علت و مقبولیت هویت فرهنگی سیاسی معلول است. هیچ فرهنگی بدون کارآمدی نظام سیاسی، مقبولیت همگانی(شهروندان) نخواهد داشت. در جهان معاصر و توسعهیافته، نظم سیاسی تبلور عینی برنامه یا نقشه راه حاکمیت به منظور تحقق نیازها، خواستهها، اهداف و تمایلات شهروندان(انسانها) است. هویت فرهنگ سیاسی یک جامعه نماد نظم سیاسی است. به عبارتی، (هویت) فرهنگ سیاسی یک جامعه، شهروندان را در مسیر اجرایی کردن نظم سیاسی هدایت میکند. بنابراین، هنگاهی که نظم سیاسی ناکارآمد و ناکام در تحقق نیازها، اهداف، خواستهها و تمایلات شهروندان شود، هویت فرهنگ سیاسی جامعه که نماد نظم سیاسی است، مقبولیت خود را از دست خواهد داد.
نظم سیاسی مبتنی بر یک سری اهداف و مبانی نظری است که پدیدههایی ذهنی هستند. به منظور اجرایی کردن اهداف سیاسی، مدیریت کلان مجبور است که رفتار، اندیشهها، خواستهها، تمایلات، احساسات و... شهروندان، امت و مردم را در مسیر اهداف نظم سیاسی هدایت کند. به بیانی ساده؛ فرهنگ مجموعهای از رفتار، اندیشهها، خواستهها، اهداف، تمایلات و... که شهروندان را در راستای تحقق اهداف سیاسی هدایت و مدیریت میکنند، است. نکتهای که برخی صاحبمنصبان و سیاستورزان تنگنظر و شیفته مناصب سیاسی به آن توجه نمیکنند اینکه احساسات، خواستهها، تمایلات و... انسانی گرچه ممکن است به عنوان ابزاری به منظور تحقق اهداف سیاسی استفاده شود، اما در واقع احساسات، تمایلات، خواستهها و... انسانها ابزار عملی تحقق برخی نیازهای روانشناختی و اجتماعی هستند و نمیتوان در بلندمدت از خواستهها، تمایلات، احساسات و... انسانی(شهروندان) به عنوان ابزار تحقق اهداف سیاسی استفاده کرد.
مقبولیت فرهنگی سیاسی منوط به کارآمدی مدیریت کلان که بنیاد نظم سیاسی است. شاید پر بیراه نباشد اگر گفته شود اینکه میان بخش بزرگی از شهروندان و بخش کوچکی از مدیریت کلان اختلاف دیگاه عمیقی پیرامون چیستی و درک فرهنگی وجود دارد، حاکی یا برآیند ناکارآمدی نظم کلان سیاسی است. بنا بر همه شواهد تاریخی رابطهای علت و معلولی میان نظم سیاسی و هویت فرهنگ سیاسی حاکم بر جامعه وجود دارد.
به تعبیری فرهنگ توجیه، تبیین، مقبول و عرضهکننده نظم سیاسی به افکار عمومی است. به زبان بازاریابی(در تجارت) فرهنگ قانع کردن شهروندان نسبت به مطلوب بودن نظم سیاسی(کالاها و خدمات) است. بنا بر شواهد بیشمار، فرهنگ سیاسی توانایی فروش کالای مدنظر(نظم سیاسی) به شهروندان(مشتریان و خریداران) را از دست داده است (ندارد).
کارآمدی نظم سیاسی تضمینکننده مقبولیت هویت فرهنگ سیاسی است. شاید ناکارآمدی مدیریت کلان سیاسی در عرصههای گوناگون دلیل گرایش شهروندان به انواع فرهنگهای غیربومی(خارجی) باشد. بنابراین، شاید لازم است تا کارگزاران مدیریت کلان و نهادهای رسمی و غیررسمی که به طور سخاوتمندانه از منابع همگانی(بیتالمال) برای عرضه فرهنگ سیاسی استفاده میکنند، به این موضوع توجه کنند که مقبولیت فرهنگ سیاسی تابع کارآمدی نظم سیاسی است. اینکه اصرار و پافشاری بر هویت فرهنگ سیاسی بدون توجه به ناکارآمدی نظم سیاسی تنها به کاهش اعتماد عمومی به مدیریت کلان منجر میشود.
سایر اخبار این روزنامه
آیا تحولات اخیر بولیوی ظن کودتا را تقویت میکند؟
کنارهگیری مورالس با فشار ارتش
جلال خوشچهره
تفاوت درک افکار عمومی با دیگران
کالاهای چینی بازار را قرق کردهاند
نهضت ساخت داخل زیر سایه اژدهای زرد
رئیسجمهوری چگونه به 18 میلیون خانوار ایرانی کمک خواهد کرد؟
تدبیر مبهم دولت!
به بهانه انتشار آلبوم همایون شجریان و علیرضا قربانی
چرا از «سایه» اجازه نگرفتند؟
«ابتکار» از توزیع بیانیه بیهویت علیه حسن روحانی در مجلس گزارش میدهد
جنگ سرد تندروها علیه روحانی
همزمان با روزهای آلودگی هوای پایتخت در پاییز، ترافیک شهروندان را کلافه کرده است
راز ترافیک تهران
رئیس قوه قضائیه:
در مبارزه با فساد گرفتا حاشیهها نمیشویم
ایران و عربستان باید بتوانند
با آرامش تمام اختلافاتشان را حل کنند
وکیل مدافع مشایی:
مشایی از کشور خارج نشده است
سیاست و فرهنگ