روزنامه مردم سالاری
1398/08/25
بنزین دونرخی و جای خالی سیاستهای بلندمدت
بنزین بدون اعلام قبلی، سهمیهای و دونرخی شد. چرخه معیوبی از تثبیت و جهش که به نظر میرسد در اقتصاد کشور مدام در حوزههای مختلف در حال تکرار است. شوکهایی که هر از چند گاهی اقتصاد کشور را از تعادل خارج میسازد و اندکی بعد از یک دوره آرامش نسبی مجددا در همان حوزه یا حوزههای دیگر تکرار میشود.فارغ از اینکه اصلاح قیمت حاملهای انرژی امری است در نهایت بهسود اقتصاد کشور، اما نحوه و زمان اجرای آن حتما نیاز به تدبیر و برنامهریزی دارد.
در نحوه اصلاح قیمتها، شوکی که جهش یکباره قیمتهای حاملهای انرژی به بازار میدهد همواره موجب بهم ریختگی بازار و خروج بازار از تعادل خواهد شد. این اقدام نه تنها مصرف کننده، که تولیدکنندگان کالا و خدمات را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و در بازار قیمتهای دستوری، امکان فعالیت را از آنان سلب میکند. این اقدام پیشتر در جریان افزایش نرخ ارز و متعاقبا افزایش نرخ بنزین و احتمالا در آیندهای نزدیک برای سایر حاملهای انرژی اعم از گاز و برق و گازوییل نیز تکرار خواهد شد و فارغ از تاثیر واقعی این قیمتها در بهای تمام شده کالاها، انتظارات تورمی ناشی از آن، تورم زیادی را به جامعه تحمیل خواهد کرد. کاری که دولت میتوانست از ابتدای شروع به کار خود بصورت تدریجی انجام دهد و با شیب ملایم این حاملها را به سمت قیمت واقعی سوق دهد که در آن صورت، هم افزایش تدریجی آن برای جامعه قابل پذیرش بود و هم بنگاههای اقتصادی میتوانستند از هزینههای آتی خود پیش بینی قابل قبولی داشته باشند.
چنانچه دولت تمام حاملهای انرژی را در دوران مسئولیت خود با ضریب مشخص و منطقی مثلا در حدود 10 درصد در سال افزایش داده بود نه تنها به اصلاح آنها کمک کرده بود بلکه درآمدهای مناسبی نیز برای طرحهای مکمل دریافت میکرد و تاثیر آن بر تورم هم قابل پذیرش بود.
علاوه بر نحوه اصلاح قیمتها باید به زمان اجرای آن هم ایراد گرفت. چه بسیار اقدامات خوبی که انجام آن در زمان نامناسب آن را نادرست جلوه میدهد. دولتها در کشور ما اقدامات اصلاحی را در شرایط اضطرار انجام میدهند. در حالیکه فرصتهای بسیاری برای انجام آن در شرایط مناسبتر و پیش از این وجود داشته است، زمانی به یک اصلاح یا تغییر تن میدهند که در شرایط اضطرار قرار گیرند. در این شرایط هیچ کس نمیتواند بپذیرد که هدف دولت از این کار مطابق گفتههای رئیسجمهور تامین بخشی از کسری بودجه نبوده و صرفا جهت کمک به مردم است.
جزئینگری و عملکرد خارج از برنامه و مغایر با قانون بودجه سال 98 نیز ایرادی دیگر به تصمیم اخیر سران قوا برای افزایش قیمت بنزین است. فارغ از آنکه این اقدام باعث تضعیف مجلس به عنوان نهاد قانونگذار کشور میشود؛ اگر قرار است در راستای اصلاحات اقتصادی، قانون هدفمندی یارانهها اجرا شود باید بصورت کامل در همه بخشها اجرا شود و اقدامات مکمل اعم از گسترش حمل و نقل عمومی و کاهش تعرفه خودروهای کم مصرف و سایر تسهیلات تشویقی نیز در دسترس مردم قرار گیرد. در این مصوبه به یکباره نرخ بنزین 300 درصد افزایش پیدا کرده در حالیکه قیمت سایر حاملهای انرژی ثابت مانده است که میتوانست در همین مقطع نیز با اقدامی سنجیده تر با افزایش 10 درصدی نرخ همه حاملهای انرژی، هم دولت به درآمد بیشتری دست یابد و هم انتظارات تورمی ناشی از جهش 300 درصدی قیمت بنزین را به جامعه تحمیل نکند.
لذا به نظر میرسد اعمال شوکهای پیاپی با جهش قیمتهای سوخت و ارز نه تنها به سود اقتصاد کشور نیست بلکه اعتماد به سیاستهای اقتصادی بلند مدت کشور را نیز
کاهش میدهد.
*کارشناس اقتصاد انرژی
سایر اخبار این روزنامه
بنزین دونرخی و جای خالی سیاستهای بلندمدت
تقویت روابط فناورانه چین با ایران
خبر
وداع با پدر«جمعه ایرانی»
علیرضا بیرانوند نامزد مرد سال آسیا شد
توانایی عبور ظرفیت غنیسازی ایران از ۲۰ هزار سو
افزایش نرخ بنزین به نفع مردم است
محو اسرائیل یعنی صاحبان اصلی فلسطین بتوانند دولت را انتخاب کنند
دولتهای مختلف چقدر بنزین را گران کردند؟
شوک گرانی بنزین در ساعت صفر