روزنامه ایران
1398/09/10
صنف‌های کتابفروشی و چلوکبابی
سیدفرید قاسمی
روزنامه‌نگار
حدود دو سده از چاپ نخستین کتاب فارسی در ایران و 144 سال از گشایش اولین چلوکبابی در تهران می‌گذرد. 16 سال پیش از تأسیس چلوکبابی، صنف کتابفروش در پایتخت به رسمیت شناخته شد که تاکنون یکصدوشصت سال پیشینه گسسته دارد. 22دی‌ماه 1398 اما می‌خواهند «نکوداشت شصتمین سال تأسیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران» را بر مبنای اقوال جشن بگیرند! در حالی که بر سر در«اتحادیه صنف چلوکباب و چلوخورش تهران» نوشته‌اند: «تاریخ تأسیس 1317» که با این حساب صنف چلوکبابی 20 سال از صنف کتابفروش‌های تهران پیشینه دیرینه‌تری دارد! باید دانست روزگاری که صنف مستقل چلوکبابی‌ها در تهران وجود نداشت قدرتمندی تشکل کتابفروش‌های تهران زمانه قاجار به حدی رسید که در اولین دوره مجلس شورای ملی نماینده‌ای از این صنف به وکالت برگزیده شد. با سستی نشر کتاب ایرانی از جنگ جهانی اول تا اشغال کشور در آتش‌افروزی دوم به وسیله افزون‌خواهان دنیا، تشکل کتابفروش‌ها افول کرد. سال 1325 اما «اتحادیه صنف کتابفروشان» بار دیگر حیات خود را از سرگرفت. در خاطرات نصرالله سبوحی (1348-1288 ش) رئیس‌وقت اتحادیه می‌خوانیم: «... کتابفروشان تهران در سال 1325 به فکر افتادند که اتحادیه‌ای برای خود تشکیل دهند و در آن موقع که عده کتابفروشان از 50 نفر تجاوز نمی‌کرد اتحادیه کتابفروشان به‌وجود آمد. بعد هر دو‌سال یک‌مرتبه انتخابات این صنف طبق آیین‌نامه اصناف تهران تجدید شد و آخرین انتخابات هم در آبان ماه 1336 انجام گرفت... البته روز به‌روز بر عده کتابفروشان تهران افزوده شده و امروز 150 کتابفروشی در تهران وجود دارد که 30 کتابفروش سالانه به‌طور متوسط هرماه دو‌کتاب چاپ می‌کنند...» (کتاب‌های ماه، س2، ش1، اردیبهشت 1337، ص14). گویا دوستان بی‌توجه به یادداشت‌های نخستین رئیس اتحادیه، لغزش قلمی دومین رئیس اتحادیه (آشنایی با کتاب، ش1، دی 1351، ص9) که خود را «معاون دوره اول» و رئیس برآمده از «انتخابات دوم» دانسته، مبنای این تاریخ گزینی ناصواب قرار داده‌اند. البته دلیل‌های اصلی اینگونه پیشینه‌زدایی‌ها را می‌دانم اما نمی‌خواهم وارد جزئیات ملال‌آور شوم. همسایه‌های ایران تاریخ جعل می‌کنند و ما هنرمندانه برای هدف‌های پیدا و پنهان خط بطلان بر بخش‌هایی از تاریخ خودمان می‌کشیم تا اولین‌های خیالی بسازیم! به هر روی به‌جای «60سالگی» باید یکصدوشصت سالگی تجمع کتابفروش‌های تهران را «جشن» بگیرند و بر سردر اتحادیه بنویسند: تاریخ نخستین تشکل نشر و کتاب تهران 1278قمری، سال تأسیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران 1325 خورشیدی.
سایر اخبار این روزنامه
مجلس یازدهم بدون لاریجانی
معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ استمرار یابد
از شاد کردن مردم ناراحت نشویم
اموال بانک‌ها روی میز فروش
گفت‌و‌گو با مردم شرط اول اصلاحات اقتصادی
تهران ما را پس زده است
5 شبانه روز در فرمانداری ماندم
زنگ انتخابات به صدا در‌آمد
شمارش معکوس برای پایان جنجالی ترین پرونده سال
افزایش دو برابری زنان مبتلا به ویروس «اچ‌آی‌وی»
حس تورم استانی قم کم‌ترین و ایلام بیشترین
آلودگی تهران و مدیریت یکپارچه
مجلس باید به جایگاه خود برگردد
صنف‌های کتابفروشی و چلوکبابی
