مصائب یک اقتصاد دلاریزه




گروه اقتصادی / وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره مصون‌سازی اقتصاد ایران از تحریم گفت: برای مصون‌سازی اقتصادمان باید به دو بُعد اصلی توجه کنیم؛ یکی انقطاع بودجه‌ دولت از نفت و خام‌فروشی آن است، بویژه در شرایطی که دولت نقش گسترده‌ای در اقتصاد دارد. تا زمانی که این انقطاع صورت نگیرد، بودجه‌ دولت همیشه آسیب‌پذیر خواهد بود و نفت از طریق بودجه آسیبش را به اقتصاد می‌رساند.


فرهاد دژپسند در گفت‌و‌گوی مفصلی با پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، افزود: برای جدایی از نفت ضمن کاهش هزینه‌ها باید درآمدهای جایگزین را افزایش دهیم که بهترین و تمیزترینِ این درآمدهای جایگزین هم درآمد مالیاتی است.
به‌گفته وی، درآمدهای مالیاتی زمانی می‌تواند به‌صورت مثبت و اثرگذار رشد پیدا کند که تولید و پایه‌های تولید رشد پیدا کرده باشد. یعنی تا تولید افزایش پیدا نکند و ما بخواهیم درآمد مالیاتی را افزایش بدهیم، ممکن است اثر سوء بر اقتصاد داشته باشد و تولیدکننده را به زمین بزند.
وی تأکید کرد: مقدمه‌ تولید هم سرمایه‌گذاری است. برای افزایش سرمایه گذاری، اولین چیزی که سرمایه‌گذار از ما طلب می‌کند، محیط امن و آرام برای سرمایه‌گذاری است. باید بتواند مجوزهایی را که می‌خواهد، بدون دغدغه بگیرد و بداند که قوانین و مقررات دست‌ و پایش را نمی‌بندد.
وزیر اقتصاد درباره دلایل بالا بودن فرارمالیاتی توضیح داد: فرارمالیاتی دلایل مختلفی دارد که اولینِ آنها جنبه و زمینه‌ها‌ی تاریخی‌ است. مردم ایران در طول تاریخ با نظام‌های استبدادی کار کرده‌اند. بنابراین مالیات را پول زور می‌دانستند نکته‌ دوم اینکه مردم در جریان مصارف وصولی بر مالیات نیستند. یعنی فکر می‌کنند مالیات مثل دوران شاهان خرج دربار می‌شود.
 وی ادامه داد: بخش دیگری از این برمی‌گردد به منفعت‌طلبی‌های سوداگرانه‌ بعضی از مؤدی‌ها. متأسفانه ممکن است مؤدی از اقشار فرهیخته هم باشد و پایه‌های علمی و دانشی‌اش هم خوب باشد، اما احساس ‌کند که هر چه از پرداخت مالیات فرار کند، زیرک‌تر و زرنگ‌تر است و حق خودش بداند و مثلاً بگوید این پولی که حاصل دسترنج من است، چرا باید مالیات بدهم؟!
اصلاح روش قیمت‌گذاری شرکت‌های  دولتی
دژپسند همچنین درخصوص سیاست‌های کلی اصل 44 اظهارکرد: یکی از قابلیت‌های مهم سیاست‌های کلی اصل ۴۴ این است که یک منشور انقلاب اقتصادی برای انتقال از اقتصاد دولت‌بازار به اقتصاد بازاردولت است. «بند الف» این منشور از بهترین و بنیادی‌ترین بندهای این سیاست است، چون در آن بند رهبر انقلاب می‌فرمایند که مخاطب من بخش خصوصی است و به این بخش در سرمایه‌گذاری و مدیریت در اقتصاد اجازه داده شده است و اینکه در مصادیق اصل ۴۴ ورود پیدا کند ولی متأسفانه ما همیشه روی «بند ج» تأکید داریم، یعنی واگذاری بنگاه‌های دولتی.‌
وی اضافه کرد: ما آسیب‌ها را احصا کردیم و به هیأت واگذاری بردیم و راه‌حل‌های جایگزین‌ را در زمینه‌ روش‌های واگذاری و قیمت‌گذاری اصلاح و تصویب کردیم تا کمک کنیم آن یک درصدی که مورد اشاره‌ رهبر انقلاب بود، یا کاملاً رفع شود یا به حداقل ممکن و به صفر برسد. اما این زمان‌بر است، چون این روش‌های نو هم پذیرش ندارد و اینکه مثلاً ما یک روش نوینی را برای تعدادی از بنگاه‌ها اجرا کنیم، اما فوراً نهادهای نظارتی واکنش نشان دادند. لذا روش‌های نو هم الزاماتی برای خودش دارد، ولی ما به ‌طور جدی دنبال این هستیم.
 وی با تأکید برثبات در سیاست‌های پولی و مالی گفت: به‌‌نظر من نکته‌ مهم همان هماهنگی بین این سیاست‌هاست و باید به‌ گونه‌ای باشد که این‌ها همدیگر را خنثی نکنند و باید مراقبت جدی صورت بگیرد که سیاست تجاری در تناقض با این‌ها نباشد. حالا یک موقع است به اقتضای بهبود شرایط، تغییر سیاست هم هست و نباید از آن خودداری کرد. البته نباید این تغییرات زیاد آزاردهنده باشد که یک فعال اقتصادی نداند مثلاً سه ماه یا شش ماه یا یک سال دیگر چه باید بکند. این عیب است.
اقتصاد ایران دلاریزه شده است
دژپسند درپاسخ به این سؤال که موضوع ارز چه زمانی قرار است در اقتصاد ایران به‌‌طور جدی حل شود، گفت: نقش و اثرگذاری ارز به‌خاطر این است که اقتصاد ما متأسفانه دلاریزه شده است. مثلاً شما گوجه‌فرنگی را در نظر بگیرید؛ بذر آن، خاک آن، آب آن و تولید آن از داخل است، ولی یک‌باره می‌بینید که قیمت آن جهش پیدا کرده است. از عرضه‌کننده که می‌پرسید، می‌گوید مگر نمی‌بینید ارز گران شده است؟! این همان دلاریزه‌شدن است! زمانی ما می‌توانیم ارز را به‌عنوان یک متغیر خارج کنیم که این عادت و این رویه را حذف کنیم.
نکته‌ دوم اینکه ببینید، ۸۵ درصد واردات ما مواد اولیه واسطه‌ای و سرمایه‌ای است، یعنی چه؟ یعنی از خارج می‌آید و وابسته به نرخ ارز است. وقتی نرخ ارز بالا می‌رود، موجب افزایش هزینه‌ تولید می‌شود.
نکته‌ سوم هم بنگاه‌های تولیدی هستند که مصرف ارزی دارند و مثلاً دیروز می‌خواسته ارز بخرد و ۳۷۰۰ تومان بوده، امروز اما می‌خواهد بخرد ۱۱ هزار تومان. منابع مورد نیاز ۳۷۰۰ تومان با منابع مورد نیاز ۱۱ هزار تومان کاملاً متفاوت است.
 وی درپایان خاطرنشان کرد: وزارت اقتصاد و دارایی در اجرای وظیفه‌ اصلی‌اش، یعنی تنظیم سیاست‌های اقتصادی، باید در این زمینه‌ها پیشنهاد داشته باشد و کار کند. خوشبختانه یک مجموعه‌ کاملی را برای رونق تولید و رشد اقتصادی برای یک برنامه‌ دوساله تنظیم کرده‌ایم و برای دولت و دیگر دستگاه‌ها فرستاده‌ایم که الحمدللّه دارند نظرات‌شان را به ما می‌دهند تا تکمیل کنیم.

برش
سامانه اعلام فساد راه‌اندازی می‌شود

وزیر اقتصاد همچنین در یک رویداد بانکی از اجرایی شدن سامانه اعلام فساد از طریق مردم در روزهای آینده خبر داد. به گزارش خبرگزاری صدا‌وسیما، فرهاد دژپسند در پاسخ به این پرسش که اخیراً ویدئویی از نشست کمیسیون بهداشت مجلس منتشر شده که در آن اعضا برای دریافت نشدن مالیات پلکانی پزشکان هم قسم شده‌اند، اظهار داشت: من این ویدئو را ندیده ام، اما مالیاتی که اخذ می‌شود حق ملت ایران و بدهی صاحبان درآمد به کل مردم جامعه است. وی با بیان اینکه اگر من از دریافت مالیات، خودداری کنم خود را بدهکار ۸۰ میلیون مردم ایران کرده ام، اضافه کرد: وزارت اقتصاد اهتمام جدی دارد که با ابزارهای در اختیار، فرار مالیاتی را به حداقل برساند و خوشبختانه در این باره، قانون صندوق‌های مکانیزه هم تصویب شده که به کمک ما خواهد آمد. دژپسند با بیان اینکه یقین دارم مسأله مالیات پزشکان را حل می‌کنیم، گفت: در آینده نزدیک جلسه‌ای با هیأت مدیره سازمان نظام پزشکی، مسئولان وزارت بهداشت و سازمان امور مالیاتی برگزار خواهیم کرد تا راهکارهای تحقق این درآمد را بررسی کنیم. وی افزود: روابط عمومی وزارت اقتصاد متولی راه‌اندازی این سامانه است که با راه‌اندازی آن در روزهای آینده، مردم می‌توانند وقوع هر گونه فسادی را به این سامانه گزارش کنند تا در سریعترین زمان ممکن بررسی و پیگیری شود.