تاکسی سواری با مدیرعامل تاکسیرانی

گزارش: محمد بهبودی‌نیا؛ عکس: خراسان| «رنگ زرد خودرو، تنها چیزی است که از سازمان تاکسیرانی به ما رسیده، وگـرنه هیچ امکانات و امتیازی شامل حالمان نمی‌شود. از صبح تا نیمه شب در خیابان‌ها کلاج و ترمز می‌گیریم تا زندگی‌مان بگذرد، ولی باز هم هزار و یک مشکل داریــم.» این جملات یک راننده تاکسی در مسیــر طبرسی به فلکه برق است که با «احمد محبـی» مدیرعامل تاکسیرانی مشهد، بدون این که خودمان را معرفی کنیم، در تاکسی‌اش نشستیم و درددل‌هایش را شنیدیم. راننده چندان از شرایط کارش رضایت ندارد و مثل بیشتر راننده‌‌ تاکسی‌های شهر که اگر سر حرف را باز کنی، درددل‌شان شروع می‌شود، ازمشکلات بیمه، بالا بودن هزینه ها، کم بودن سهمیه بنزین، پایین بودن کرایه، خرابی آسفالت‌ها و... گلایه دارد. ماجرا این است که راننده‌‌های تاکسی ساعت‌ها در روز به‌دنبال مسافرند و از این خیابان به آن خیابان رانندگی می‌کنند، با مسافر و کارگر پمپ بنزین و رانندگان دیگر و پلیس و تقریبا تمام شهر سر و کله می‌زنند، همه روزشان در شلوغی، آلودگی و استرس می‌گذرد و خیلی‌هایشان به دردهای مفصلی مختلف دچارند اما همچنان دخل و خرج‌شان با هم نمی‌خواند. به همین دلیل، با مدیرعامل تاکسیرانی به‌شکل ناشناس در چند تاکسی نشستیم تا بدون فیلتر، گوش شنوای گلایه‌های تعدادی از راننده‌های ‌تاکسی‌ در مشهد باشیم.

از کرایه‌های پایین گلایه‌مندیم؛ کرایه تاکسی‌های تهران افزایش یافته؟
«نه بیمه مناسبی داریم، نه درآمد کافی. مشهد از ازدحام تاکسی‌ها در حال ترکیدن است و به‌همین دلیل مسافر، حداقل در زمستان کمیاب است.  یکی نیست بگوید وجود این تعداد تاکسی در مشهد منطقی است؟ من و بیشتر همکارانــم، روزانه بیش از 60 یا 70هزارتومان کار نمی‌کنیم و به‌واسطه فعالیت چشمگیر بازنشستگان ادارات مختلف به‌عنوان راننده‌تاکسی، گاهی باید یک‌ساعت در نوبت بمانیم و داد بزنیم تا مسافر گیرمان بیاید. از کرایه‌ها هم دیگر چیزی نگویــم. همه چیز، از گوشت و برنج تا صفحه‌کلاج گران شده اما کرایه تاکسی‌های مشهد دست نخورده. شنیده ایم راننده‌های تهرانی اعتصاب کرده‌اند و بعد از این اعتصاب بوده که قیمت کرایه تاکسی در تهران، در روزهای اخیر بالا رفته است».
    «محبی» تمام‌مدت ساکت است و به‌عنوان یک مسافر، از صندلی عقب و از طریق آینه جلو، به انتقادها و گلایه‌های این راننده تاکسی گوش می‌دهد و از آن جا که به مقصد فرضی‌مان نزدیک می‌شویم، خودم و مدیرعامل تاکسیرانی را به راننده معرفی می‌کنم. راننده اول جا می‌خورد اما بعد، از این اقدام روزنامه‌خراسان و مدیرعامل تشکر می‌کند. در ادامه، محبی در پاسخ به انتقاد این راننده از آمار بالای تاکسی‌ها در مشهد   می‌گوید: «ما هم این موضوع را قبول داریم و در حال برنامه ریزی برای سامان دهی این مسئله هستیم تا هم به مسافران در شهر، با استفاده از ظرفیت  تاکسی‌های اینترنتی و بی سیم، خدمات‌رسانی شود و هم   رانندگان تاکسی‌های گردشی، مجبور نباشند ساعت‌ها در صف و در خیابان، منتظر و سرگردانِ مسافر بمانند و این نوید را به شما می‌دهم که به زودی این مشکل در شهر حل شود.  برای سر درآوردن از صحت و سقم اعتصابِ منجر به افزایش کرایه ‌تاکسی‌های تهران هم، بهترین کار این است که همین الان، روی اسپیکر تلفن‌همراه، این موضوع را از «قنادان» مدیرعامل تاکسیرانی تهران پرس و جو کنم.» چند دقیقه بعد، قنادان روی خط است و توضیح می‌دهد: «به تازگی در تهران هیچ افزایش نرخی نداشته ایم. در سراسر کشور افزایش کرایه تاکسی، مستلزم طی کردن تشریفاتی است و ابتدا باید پیشنهاد از سوی شهرداری‌ها در قالب یک لایحه به شورای شهر ارسال شود و بعد از تایید شورای شهر و فرمانداری، موافقت به تاکسیرانی ابلاغ شود تا ما بتوانیم آن را اجرا کنیم. بنابراین، هیچ افزایش کرایه‌ای به‌واسطه افزایش نرخ بنزین و اعتراض رانندگان اتفاق نیفتاده و در همه انواع کاربری ها، قیمت‌ها همچنان مثل قبل از اصلاح قیمت بنزین است.» مدیرعامل تاکسیرانی مشهد در پاسخ به گلایه دیگری از سوی این راننده مبنی بر کمبود میزان سهمیه بنزین برای رانندگانی که خودروهایشان دوگانه سوز نیست هم می‌گوید: «ما جلساتی در این باره گذاشته ایم و قرار شده طی روزهای آینده به شکلی سهمیه بنزین را برای رانندگان اضافه کنیم که کفاف رفت و آمدهای روزانه آن‌ها در شهر را بدهد. از طرفی به دلیل بالا رفتن هزینه تعمیرات تاکسی و با هدف رفع برخی مشکلات معیشتی، یک داشبورد و بسته رفاهی در آینده نزدیک ایجاد خواهیم کرد که 48 آیتم برایش تعریف شده و شامل تعمیرات خودرو، خدمات رفاهی و خرید قطعات با قیمت مناسب است.»



برای نوسازی خودروی فرسوده، نه ضامن داریم و نه قدرت بازپرداخت وام
کنار خیابان ایستاده ایم و باران به شدت در حال باریدن است. یک تاکسی زرد فرسوده نزدیک می‌شود و مدیر عامل تاکسیرانی دست بلند می‌کند، کمی با راننده سر کرایه دربستی چانه می‌زنیم و بالاخره سوار می‌شویم. به محض این که می‌نشینیم، راننده که مرد میان سالی با موهای جوگندمی است، به شوخی  می‌گوید: گفتم دربست 17 هزار تومان، اما حالا که نشستید نفری 17 هزار تومان می‌گیرم. سپس رو به محبی ادامه می‌دهد: چون بنزین آزاد می‌زنیم و هنوز کارت سوخت‌مان نیامده، مجبوریم این شکلی حساب کنیم. کم کم  شوخی هایش به نقدهای تند و تیزی  درباره وضعیت بدِ کار و  معیشت  رانندگان تاکسی تبدیل می‌شود. می‌پرسم: «چرا ماشینت را که کهنه شده، عوض نمی‌کنی؟ حسابی از رده خارج است.» جواب می‌دهد: «همان که پیکان‌مان را چند سال قبل آمدند و بردند، برای هفت پشت‌مان بس است. پیکان را که اسقاط کردند، پنج میلیون تومان وام دادند. با پنج میلیون تومان وام و پس‌اندازی که داشتم، همین سمند را که چند سالی کار کرده بود خریدم تا بیکار نمانم. البته همان زمان برای خرید تاکسی صفر اقدام کردم، رفتم وام رقم‌بالا بگیرم اما ضامن پیدا نکردم. حالا دوباره این ماشین با گذشت زمان، زهوارش در رفته و آش همان است و کاسه همان. تازه هنوز 9 قسط از قسط‌های همین ماشین مانده. چطور بروم سراغ تعویض؟ من بخواهم خودروی فرسوده عوض کنم، این ماشین را که عصای دستم است می‌گیرند و 7 میلیون تومان به من می‌دهند به اضافه 50 میلیون تومان وام با سودهای آن چنانی. این شرایط اصلا به نفع راننده نیست. من از کجا بیاورم بازپرداخت بدهم؟» محبی می‌پرسد: «الان مشکل شما ضامن است یا بازپرداخت وام؟» که راننده جواب می‌دهد: «هر دو»
    این بار هم، کمی پیش از رسیدن به مقصد، محبی خودش را معرفی می‌کند و در پاسخ به انتقادهای این راننده تاکسی که متعجب و خوشحال از ملاقات مدیرعامل تاکسیرانی است، می‌گوید: «با همکاری شورای شهر مشهد یک وام به مبلغ 50 میلیون تومان بدون هیچ گونه سپرده‌ای به رانندگان داده می‌شود که سود این وام 18 درصد است، 14 درصد به عهده شهرداری و 4 درصد سود به عهده تاکسیران هاست و در اصل در سال، 22 میلیون تومان وام بلاعوض با این روش به تاکسیرانان داده شده است. وزارت کشور و ایران خودرو هم با هدف تسریع در روند نوسازی ناوگان تاکسیرانی، خودروهایی   که قیمت آن‌ها  74 میلیون است به قیمت 64 میلیون تومان در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. بنده هم قبول دارم که شرایط اقتصادی برخی رانندگان در بازپرداخت‌ها آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد. ما در پی این هستیم که تخفیف‌های دیگری در برخی زمینه‌ها در نظر بگیریم که کمک بیشتری به تاکسیرانان کنیم. از طرفی بعد از رایزنی با مسئولان بانکی استان مجوزهایی گرفتیم که رانندگان بتوانند فقط با یک ضامن این وام را بگیرند.»

امان از لاستیک بی‌کیفیت و بی‌توجهی تاکسیرانی
در ادامه، در مسیر   قرنی به طبرسی، بدون معرفی خودمان سوار تاکسی دیگری به شکل دربست با کرایه 15هزارتومان می‌شویم. از راننده که تاکسی‌متر نزده، می‌پرسم: «چرا تاکسی متر نزدی؟» جواب می‌دهد: «با وضعیت بارندگی امروز، مطمئن باش اگر تاکسی متر می‌زدم، کرایه تان از 15 هزار تومان بیشتر می‌شد.» به راننده با لبخند می‌گویم: «این جوری فرق شما با مسافر کش‌های شخصی چیست؟ مگر تاکسیرانی بابت تعهد به زدن تاکسی‌متر و خدمات‌تان، متقابلا به شما خدماتی ارائه نمی‌کند؟» راننده می‌خندد و می‌گوید: «ای آقا. نگاه کنید لاستیک‌هایی که تاکسیرانی به ما می‌دهد، به دلیل بی‌کیفیتی، چه بلایی سر خودرو می‌آورد. ماشین به هر سمتی که بخواهد می‌رود و نمی‌شود کنترلش کرد؛ یک جفت لاستیک درست و حسابی به ما نمی‌دهند. مدتی قبل در مسیر شهرستان بودم که یکی از لاستیک‌های ماشینم ترکید. حتی توان مالی خرید لاستیک نداشتم و یک لاستیک به صورت قرضی از یکی از دوستانم گرفتم  تا فرجی شود و پولی به دستم برسد. واقعیت این است که تعداد زیادی از همکاران من، با سیلی صورت شان را سرخ نگه داشته‌اند وگرنه شرایط کسب و کار و درآمدمان خوب نیست.» محبی با تعجب می‌پرسد: مگر تاکسیرانی به شما لاستیک نمی‌دهد؟ راننده پاسخ می‌دهد: «لاستیکی که تاکسیرانی می‌دهد بی‌کیفیت است و از نظر قیمت با بیرون هیچ فرقی نمی‌کند. من به تاکسیرانی مراجعه کردم، گفتند لاستیک قسطی ندارند. خب اگر بخواهم نقد پرداخت کنم که آزاد می‌خرم.»
    محبی پس از معرفی خودش،  تاکید می‌کند: « همواره تاکید تاکسیرانی این است که تمام رانندگان تاکسی موظف به استفاده از تاکسی متر هستند،  حتی در موارد دربستی و اگر این اقدام انجام نشود، نوعی تخلف است که با آن برخورد می‌شود.» وی درباره تحویل لاستیک‌های بی کیفیت با قیمت آزاد توسط تاکسیرانی به رانندگان هم توضیح می‌دهد: «مطمئن باشید قیمت لاستیک‌های تاکسیرانی، پایین‌تر از لاستیک آزاد است. موضوع کیفیت  را هم بررسی می‌کنیم و اگر صحت داشته باشد، به کارخانه سازنده لاستیک انتقال می‌دهیم. واقعیت این است که ما با دوکارخانه قرارداد بسته ایم که بالاترین کیفیت را در تولید لاستیک در کشور دارند و تا امروز، گزارشی مبنی بر پایین بودن کیفیت این لاستیک‌ها به دست مان نرسیده. ضمن این که برای تامین لاستیک با قیمت مناسب، هیچ مانع و کمبودی نداریم و حتی درخواست داده ایم سهمیه لاستیک تاکسی‌های مشهد بیشتر شود.»