روزنامه ابتکار
1398/10/29
چرا عرضه نفت در بورس انرژی شکست خورده است؟ نامحرم تلقیشدن بخش خصوصی
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که بورس انرژی میتواند بهترین گزینه برای عرضه نفت در زمان تحریم باشد، اما عدم اعتماد دولتها به بخش خصوصی جهت مشارکت در فروش نفت مانع از فراهمسازی بستر لازم جهت آمادگی تبادل طلای سیاه در بورس انرژی شده است.به گزارش اقتصاد ۲۴، از آنجا که اقتصاد ایران به نفت گره خورده و بخش قابلتوجهی از هزینههای کشور با فروش نفت تامین میشود، ضرورت برنامهریزی جدی در صنعت نفت به شدت احساس میشود. از سوی دیگر بارها از اقتصاد دولتی انتقاد شده و خصوصیسازی مورد تاکید قرار گرفته است، سیاستی که حکم میکند دولت باید از تصدیگری خارج شود و بخش نظارتی خودش را بیشتر تقویت کند.
این سیاستگذاری به نوعی است که دولت میبایست از تصدیگری در همه بخشها فاصله بگیرد و حتی بحث واگذاری صنایع حساسی همچون نیروگاهها و پالایشگاهها را مطرح کرد. یکی از سیاستگذاریها در بخش نفت، راهاندازی بورس نفت بود که به صورت یکی از تکالیف قانونی در برنامه سوم توسعه کشور تعریف شد، اما همواره فاصله بین قانون تا اجرا بسیار و البته معنادار است.
اما این ضرباهنگ جهت رونق و فروش طلای سیاه در بورس محکم نبوده است. هرچند رئیس سازمان بورس با اشاره به روند ارزش معاملات بورس انرژی از ابتدای سال جاری درخصوص لزوم تقویت جایگاه فروش نفتخام در این بورس تاکید دارد که نفت منبع انرژی مناسبی است و در بورس انرژی جایگاه دارد لذا باید برای تقویت آن تلاش کرد، ولی به گفته شاپور محمدی؛ تنها با ایجاد سیاست طولانی مدت اقتصادی و همچنین آمادهسازی بستر شفاف برای عرضه نفت و فرآوردههای نفتی در این بازار برابری فرصت برای مشتریان این محصولات ایجاد خواهد شد.
خریداران محدود با سبک عرضه بورس انرژی
نفت ایران تحریم است و امکان فروش این محصول در خارج از کشور تا حد قابلتوجهی از دست رفته، حالا وقتی بازار نفت خارج از کشور به این وضعیت افتاده دیگر نمیتواند بازار داخل این محصول را به عنوان یک بازار پویا و اساسی بداند چراکه عرضه و خریدار در بازار داخل محدود است. پس بهترین اقدام، انتخاب جایگزینهای مطمئن است.
محمد حسننژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه باید راههای دیگری جهت فروش نفت و دور زدن تحریم این محصول اتخاذ شود، گفت: بورس انرژی با ماهیت ذاتی، بهترین گزینه برای عرضه نفت به بازارهای جهانی است.
حسننژاد با اشاره به اینکه بورس با توجه به اجماع و تسهیل در شفافیتسازیهایی که دارد مکان مناسبی برای عرضه نفت است، گفت: ارتباط بورسهای دنیا با هم یک ویژگی است که در آن فعالان اقتصادی به راحتی تبادل کالا و محصول دارند. این مطلوب بودن فضا زمانی محقق میشود که بورس انرژی به بازار جهانی متصل باشد در این صورت یک فعال بازار بورس انرژی ایرانی، به جای آنکه نفت خود را در بازارهای بورس جهانی عرضه کند و چالشهای زیادی متحمل شود، نفت را در بازار بورس ایران میخرد و به راحتی هم عرضه میکند.
حسننژاد با بیان اینکه خریدار نفت همواره در دو حالت است یا خریدار داخلی است یا خارجی، گفت: پالایشگاهها مهمترین و بزرگترین خریداران نفت در بازار داخل هستند که این بخش نیازی به ورود به بورس جهت خریداری محصول مورد نیاز ندارد، از این رو این محصول مانند سایر محصولات دیگر خریدار زیادی در داخل ندارد یا به طور ساده، فروش نفت با فروش سایر محصولات و کالاهای دیگر بسیار متفاوت و خاصتر است.
وی تصریح کرد: از اینرو، پالایشگاهای داخلی هرگز برای خرید به بورس مراجعه نمیکنند؛ زیرا در یک معامله ازپیشتعیینشده و مشخص فعالیت میکنند.
ایرادهای بورس انرژی را نادیده نگیرید
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به پرسش دیگر مبنی بر ایرادهای موجود در بورس انرژی برای عرضه نفت، گفت: مسدود بودن حساب ارزی برای شرکت سپردهگذاری مرکزی، فعال نبودن دفاتر کارگزاریها در خارج از کشور، عدم انتشار اطلاعیه عرضه نفت به زبانهای بینالمللی در سایت بورس انرژی و از همه مهمتر فقدان تبلیغ و زیرساخت، عرضه نفت در بورس انرژی را با مشکلات زیادی مواجه کرده است بهطوریکه میتوان ادعا داشت عرضه نفت در بورس ناموفق و نشدنی است.
وی تصریح کرد: متاسفانه هنوز این کاستیها در بورس کشور وجود دارد. همین موارد، مسیر رونق عرضه در بورس را در بیشتر مواقع متوقف کرده است.
به اعتقاد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، موضوعی که در خصوص فروش نفت از کانال بورس انرژی مورد بحث و یا گاهی مورد نقد قرار میگیرد، خرید نفت در بورس و به صورت سوآپ به کشورهای دیگر به فروش رساندن است که این تصور اشتباهی است که در قالب تردید فروش نفت در بورس مطرح شده است چراکه موضوع تحریم نفت ایران با ترفند دور زدن تحریمها شکل و قالب دیگری به خود میگیرد.
حسننژاد یادآور شد: سالها نفت ایران بدون مشکل در بازارهای جهانی فروخته میشد. طبق پایبندی مانند سایر اعضای عضو اوپک به محدودیت در تولید و قیمت، اما ایران توان فروش دو میلیون بشکه در روز را داشت. درحالیکه امروز فروش نفت ایران با چالشهای جدی روبهرو شده و امکان فروش آن به سادگی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: بنا بر اعلام تحریمگر نفت ایران، هر کسی نفت از ایران بخرد، مورد جریمههای سنگین آمریکا قرار میگیرد. حالا اگر قرار باشد که نفتمان را به واسطه بدهیم و با جابهجایی نام افراد، شرکت و یا دست به دست چرخاندن این محصول، به فروش نفت در بازار جهانی مطمئن شویم که دیگر هیچ جای نگرانی نبود و تا الان دولت با افراد زیادی در داخل و خارج ارتباط میگرفت، بهراحتی با یک یا چند جایگزین نفت را میفروخت و ارز حاصل را به کشور وارد میکرد!
فضا برای سرمایهگذاری در فروش نفت خوب نیست
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه فضا برای سرمایهگذاری در فروش نفت خوب نیست، به انتقاد از روند فعلی بورس انرژی پرداخت و گفت: عرضه و تقاضا و خریدار و فروشنده محورهای تعیین بازار یک محصول هستند. نفت نیز با همین رابطه اقتصادی به فروش میرسد حالا چه در بازار داخل و چه در بازار خارج. حالا با توجه به اینکه سهم بزرگ دولت از ارزآوری فروش نفت تامین میشود نمیتواند بهراحتی این فروش را در اختیار سایر سرمایهداران قرار دهد.
حسننژاد با انتقاد دوباره از شرایط فعلی عرضه نفت در بورس انرژی گفت: ایجاد بستر برای حضور فعالان بخش خصوصی در راستای عرضه نفت از طریق بورس انرژی اولین و مهمترین گام است، هرچند برای ادامه در این مسیر باید افرادی که سرمایههای کلانی دارند برای ساخت پالایشگاههای کوچک ترغیب شوند، سرمایهگذاری کنند و پالایشگاه بسازند و برای خرید نفت مراجعه کنند که این یک پروسه چندینساله از ابتدای دریافت مجوز تا راهاندازی پالایشگاه را میطلبد که برای شرایط فعلی زمانبَر است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان تاکید کرد: از اینرو هدف از داشتن بورس این است که نفت را در بورس انرژی به اشخاص بدهیم و آنان دیگر مالک نفت باشند و بتوانند این نفت را در خارج از کشور بفروشند؛ هرچند تردیدها و نگرانیهای دولت برای مشارکت خصوصیها در ساخت پالایشگاها وجود دارد، اما باید بدانند امکان کنترل معاملات بورس به سادگی وجود دارد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» لزوم توجه به چگونگی انتشار اخبار حاوی خشونت و تاثیر آن بر کودکان را بررسی میکند
ژوبین صفاری
توصیههای عجیب برای اقتصاد کشور
کاخ سفید تیم حقوقی خود برای دفاع از رئیسجمهوری را معرفی کرد
دردسر جدید جمهوریخواهان برای دفاع از ترامپ
دوپلهای شدن مالیات بر درآمد کارمندان به نفع نجومیبگیران است؟
پلههای ناعادلانه مالیات
چرا عرضه نفت در بورس انرژی شکست خورده است؟
نامحرم تلقیشدن بخش خصوصی
«ابتکار» از تلاش برخی طیفها با هدف ایجاد شکاف در کشور گزارش میدهد
حیات تندروها زیر سایه دوقطبیسازی
4 تیم باشگاهی ایران از حضور در بازیهای آسیایی انصراف دادند
آسیا بدون ایران!
رئیسجمهوری در جمع مردم روستای سیلزده کلانی:
در کنار مردم مناطق سیلزده استان سیستان و بلوچستان هستیم
معاون اول رئیسجمهوری:
ابهام چندروزه علت سقوط هواپیمای اوکراینی ضربه بسیار بزرگی بود
آیا راهبرد روابط خارجه خطاست؟
گروگان گرفتهشدن سازمان ملل متحد توسط ایالات متحده آمریکا