مناظره پایانی و عیارسنجی اقتصادی نامزدها

 فردا آخرین مناظره با موضوع اقتصاد برگزار می شود. این مناظره از این جهت که آخرین مناظره است و به مهمترین دغدغه مردم یعنی اقتصاد می پردازد، سرنوشت ساز است و رای بخشی از مردم که هنوز «فرد مورد نظر» خود را انتخاب نکرده اند را تا حد زیادی مشخص می کند. با این حال تجربه مناظره های قبلی نشان می دهد که ممکن است مناظره پیش رو با وجود اقتصادی بودن درگیر حواشی و مواضع سیاسی نامزدها شود. فارغ از این حواشی مناظره فردا باید حول این محور باشد که نامزدها برای مشکلات اقتصاد ایران چه راهکارهایی دارند. لذا به نظر می رسد مناظره فردا باید معطوف به این چند ویژگی باشد: برای عموم مردم واقعیت این است که اقتصاد عرصه ای تخصصی است و پیچیدگی های آن ممکن است از حوصله اکثر رای دهندگان و مخاطبان مناظره خارج باشد. آن چه که مخاطب مناظره را پای جعبه جادویی خواهد کشاند، این است که وضعیت معیشت و اشتغال به عنوان 2 مطالبه اساسی جامعه چه تغییری خواهد کرد. بر این اساس اگرچه بهبود ساختارها و اقدامات کلان و اساسی برای بهبود اقتصاد امری مهم و ضروری است، اما از منظر سرمایه اجتماعی، انباشت معضلات اقتصادی در قالب بیکاری و معیشت با وجود تلاش های دولت فعلی و دولت های قبل، برآیند رضایت بخشی در جامعه ایجاد نکرده است. قطعا معضلاتی که طی سالها انباشته شده طی 4 سال نیز به شرایط ایده آل نخواهد رسید، اما مردم منتظرند ببینند که هم اقدام کوتاه مدت و هم برنامه بلند مدت هر یک از نامزدها برای بهبود معیشت (در قالب افزایش قدرت خرید) و ایجاد اشتغال چیست و باید حتما همه نامزدها به این پرسش پاسخ روشن دهند. از کجا می آورید؟ نکته دوم عیارسنجی وعده ها و برنامه های نامزدهاست. در مواجهه با وعده ها و برنامه های نامزدها ممکن است این سوال ایجاد شود که این وعده ها و برنامه ها تا چه اندازه قابل اجراست؟ مهمترین ملاک برای قابل اجرا بودن تامین منابع مالی لازم است که حتما باید نامزدها توضیح دهند که اقداماتشان با چه میزان منابع اجرایی می شود و این منابع از کجا تامین می شود؟ در نقاط تصمیم اقتصاد چه می کنید؟ نکته سوم، به این موضوع بر می گردد که در اقتصاد در بسیاری از عرصه ها نیازمند تصمیماتی هستیم که کمترین هزینه و بیشترین فایده را برای عموم مردم داشته باشد. به عنوان مثال افزایش قیمت انرژی یک نقطه تصمیم است که باید در قبال آن بین دو یا چند گزینه تصمیم گرفت؛ عدم افزایش قیمت یا افزایش اندک قیمت و یا افزایش شدید قیمت. افراد محافظه کار معمولا گزینه عدم تصمیم را انتخاب می کنند. این در حالی است که شرایط فعلی اقتصاد ایران با مشکلات فراوانی مواجه است که گزینه عدم تصمیم بدترین گزینه است و صرفا اجازه می دهد بحران موجود بدون اقدام مشخص برای رفع آن، تعمیق یابد. اکنون از بحران آب تا مصرف شدید و غیر بهره ور انرژی، از معضل بانک های زیان ده تا موسسات مالی ورشکسته، از صندوق های بازنشستگی ناتوان در پرداخت مطالبات مردم تا بحرانی شدن وضعیت بیکاری در بین قشر جوان و تحصیلکرده و موارد فراوان دیگر، نمونه هایی است که باید هم از سوی نامزدها به عنوان یک چالش جدی اقتصاد مطرح شود و هم مشخص شود تا چه اندازه برای برون رفت از این چالش اقدام خواهند کرد.در نهایت باید گفت که مناظره سوم مناظره ای است که عیار نامزدها را در توجه به حل مشکلات اقتصادی و داشتن برنامه مشخص در این زمینه روشن می کند و نامزدها باید نه فقط برای حدود 50 درصد مردم که هنوز تصمیم نگرفته اند به چه کسی رای دهند، عیار اقتصادی خود را نشان دهند که حتی باید هواداران خود را نیز مصمم به این کنند که مرد روزهای سخت اقتصاد ایران خواهند بود.