زیر آبی برخی صنایع شوینده در شرایط شیوع کرونا

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: با وجود صفر شدن تعرفه واردات الکل و ماسک از سوی دولت تا پایان اردیبهشت 1399 و افزایش ظرفیت تولید مواد شوینده و بهداشتی تا 3 شیفت کاری به نظر می‌رسد یکی از عوامل کمبود و گرانی این مواد صنایع تولیدکننده هستند که از شرایط موجود حداکثر سود را می‌برند.
در شرایط بحرانی کنونی که افزایش عرضه موادبهداشتی و ضدعفونی‌کننده در مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستانها و حتی مصارف خانگی و فردی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، برخی تولید‌کنندگان داخلی به دور از رفتارهای انسان دوستانه اقدام به گران کردن مواد اولیه و تولیدات خود کرده‌اند. افزایش چشمگیر مصرف مواد شوینده و ضد عفونی‌کننده در مبارزه با بیماری کرونا باعث افزایش تقاضا شده است و این در حالیست که هم اکنون هر گالن ۲۰لیتری ماده ضد عفونی‌کننده با قیمت ۷۰۰هزار تومان به خرده فروشان عرضه می‌شود با توجه به اینکه هیچ یک از مواد شیمیایی به کار رفته در شوینده‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده وارداتی نیستند افزایش قیمت مواد اولیه مصرفی در این محصولات همچون الکل اتانول تداعی‌کننده سوءاستفاده‌ای است که برخی از واحدها از فضای کنونی
انجام می‌دهند.
> ظرفیت تولید 3 برابر شده


اما خبری از توزیع نیست!
حسین مدرس خیابانی قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی چندی پیش در خصوص اقلام بهداشتی نظیر ماسک و الکل توضیح داده است: در بخش شوینده‌ها حدود ۵/۱میلیون تن ظرفیت کشور است و این در حالی است که تولید کشور ۵۰۰ هزار تن است که نشان‌دهنده کارکرد با ۳۰ درصد ظرفیت است.
مدرس ادامه داد: بیماری کرونا باعث فعال شدن ظرفیت خالی کارخانه‌های تولید شوینده شده است. به هر حال بهم ریختگی ابتدایی در اول بحران طبیعی است.
همچنین مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران، از افزایش ۲ برابری ظرفیت تولید مواد ضدعفونی کننده، ماسک و مواد شوینده در واحدهای تولیدی سطح استان و صدور فوری مجوز واحد‌های تولیدی خبر داده است. صابر پرنیان با اعلام این خبر توضیح داد: در استان تهران بیش از ۵۰ واحد تولید مواد ضدعفونی‌کننده وجود دارد که در مدت اخیر شیوع کرونا ظرفیت تولید خود را تا ۲ برابر افزایش داده‌اند و بعضی از واحد‌ها به ۱۰ برابر افزایش تولید رسیده‌اند.
وی با اشاره به تغییر خط تولید بعضی‌ واحد‌ها ادامه داد: بسیاری از واحد‌ها که امکان تغییر خط تولید خود را داشتند، به تولید مواد ضدعفونی‌کننده رو آورده‌اند، به عنوان نمونه یک واحد تولیدی در استان خط تولید خود را به تولید اسپری‌های ضدعفونی‌کننده دست، تغییر داده است. پرنیان همچنین با اشاره به صدور آنی و فوری مجوزهای تولید مواد ضدعفونی از هماهنگی تامین مواد اولیه و الکل واحد‌های تولیدی خبر داد.
با این حال بازار مواد شوینده و ضد عفونی‌کننده و ژل مایع و الکل با کمبودهای شدیدی روبروست ومردم برای تهیه این اقلام در مضیقه قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد جدا از احتکار این اقلام برخی تولید‌کنندگان نیز از شرایط موجود سوءاستفاده کرده و با وجود افزایش ظرفیت تولید با کاهش عرضه درصدد گران کردن بیشتر قیمت این اقلام در بازار هستند.
> گرانی مواد اولیه سودجویانه است
یک تولید‌کننده مواد ضد عفونی‌کننده در این زمینه گفت: گرانی مواد اولیه باعث گرانی مواد ضدعفونی‌کننده شده در حالی که توان تولیدات داخلی بالاست چنین گرانی غیر منطقی و سودجویانه به نظر می‌آید.
مجید خسروشاهی در خصوص دلایل فروش مواد ضد عفونی‌کننده با چند برابر قیمت‌ها قبلی به جهان صنعت‌نیوز گفت: در حال حاضر قیمت یک لیترماده ضدعفونی‌کننده که پایه اصلی مواد آن را الکل و اتانول تشکیل می‌دهد ۳۵ هزار تومان است در حالیکه قبل از این هر لیتر به قیمت ۶ الی ۷هزار تومان به فروش می‌رسید.
مجید خسروشاهی دلیل گرانی مواد ضدعفونی‌کننده را در بازار گران شدن مواد اولیه عنوان کرد و افزود: با اینکه صنعت تولید الکل و اتانول در داخل کشور بسیار به روز است و الکل از کالاهای وارداتی نیست کارخانجات تولید الکل قیمت آن را بالا بردند و تولیدکننده‌های مواد ضدعفونی‌کننده مجبور به خرید تعاملی از آنها هستند و در قبال الکل مواد ضدعفونی‌کننده به آنها تحویل می‌دهند و به قیمت بالاتری از تولید به فروش می‌رسانند.
خسروشاهی با اشاره به توان تولید داخل تصریح کرد: در کشور ۴۰ شرکت تولید‌کننده الکل و اتانول داریم و پیش از این صادرات قابل توجهی هم در این زمینه داشتیم به نظر نمی‌آید کمبودی در این حوزه در کشور داشته باشیم و این گرانی غیر منطقی است و به نظر نمی‌آید برای پوشش بازار داخل کشور در حال حاضر دچار
مشکل باشیم.
وی با گلایه از سودجویی‌های برخی شرکت‌ها گفت:در این میان برخی شرکت‌های تولید الکل و اتانول و الکل ۹۸ درصد الکل‌هایی بادرصد پایین‌تری به مشتری تحویل می‌دهند که فقط در صورت آزمایش مشخص می‌شود.
> زمزمه گرانی مواد شوینده بعد از عید
گفته می‌شود برخی شرکت‌ها با توجه به قرارگیری در آخر سال هنگام تماس با آنها برای سفارش کالا علاوه بر اعلام چند روزه برای تامین کالاهای مورد نیاز زمزمه افزایش قیمت‌ها در بعد از عید نیز از سوی آنان سر داده می‌شود.
سفارش تامین مواد بهداشتی و شوینده بود که سفید‌کننده و مایع دستشویی در صدر قرار گرفته و پس از آن دستمال کاغذی، دستمال مرطوب، صابون دست، جرم گیر و بعضا سرکه سفید است.
عارف از بازاریاب‌های یک شرکت توزیع گفت: هرچه تماس داشته‌ام سفارش تامین مواد بهداشتی و شوینده بود که سفید‌کننده و مایع دستشویی در صدر قرار گرفته و پس از آن دستمال کاغذی، دستمال مرطوب، صابون دست، جرم گیر و بعضا سرکه سفید است.
وی در خصوص افزایش مدت زمان سفارش و تحویل کالا به واحدهای صنفی نیز گفت: در این روند شرکت‌های تولید‌کننده ابتدا با کالای مورد نظر را در اختیار شرکت توزیع قرار دهند سپس این شرکت آن را به دست فروشگاه یا واحد
صنفی برساند.
عارف یادآور شد: هم اکنون به دلیل افزایش تقاضای این محصولات برخی از واحدهای تولیدی علی رغم افزایش ظرفیت تولید قادر به تامین میزان تقاضا نیستند و این مسئله مهمترین دلیل افزایش فاصله زمان سفارش و توزیع است.
وی افزود: با وجود اینکه این شرکت در انبارهای خود نیاز مصرف مشتری‌های خود برای چند مدت دیگر را انبار کرده است اما تعداد زیاد درخواست‌ها از دیگر دلایل ایجاد فاصه بین زمان سفارش تا زمان تحویل است.
وی با بیان اینکه این شرکت توزیع قیمت محصولات خود را افزایش نداده است، گفت: واحدهای تولیدی همکار این شرکت نیز تاکنون تصمیمی بر افزایش قیمت‌ها نداشته‌اند اما با توجه به سابقه ۱۰ ساله‌ام در بازاریابی افزایش قیمت برخی اقلام در انتهای سال یا ابتدای آن
معمول است.
> تولیدات صنایع شوینده از کجا سر در می‌آورد؟
این در حالی است که تلاشهای خبرنگار آفتاب یزد برای گفت‌وگو با بختیار علم بیگی رئیس انجمن تولید‌کنندگان صنایع شوینده آرایشی و بهداشتی برای بررسی علت کمبود مواد اولیه این صنایع و گرانی وکمبود اقلام مورد نیاز با وجود 3 شیفت کردن کار این صنایع بی‌پاسخ ماند.
وی در تاریخ 9 اسفند ماه امسال با بیان اینکه در حال حاضر 100 واحد تولید‌کننده محصولات شوینده آمادگی خود را برای تولید محصولات مورد نیاز بازار اعلام کرده‌اند، افزود: در حال تامین مواد اولیه مورد نیاز این کارخانه‌ها هستیم که خوشبختانه این مواد اولیه نیز ایرانی و از داخل قابل تامین هستند.
علم‌بیگی با بیان اینکه طی روزهای آینده توزیع مواد ضد عفونی‌کننده و شوینده‌ها در کشور گسترده‌تر خواهد شد، افزود: طی 10روز آینده بازار به شرایط معمولی برمی‌گردد. البته مردم باید از انبار کردن این کالاها در خانه جلوگیری کنند.
به گفته وی هر سال همزمان با ایام عید نیاز بازار به محصولات شوینده افزایش می‌یابد که امسال این موضوع با شیوع بیماری کرونا همزمان شده است.
رئیس انجمن تولید‌کنندگان محصولات شوینده ظرفیت تولید محصولات شوینده را در کشور سه برابر مصرف داخل عنوان کرد و گفت: طبق مصوبه اخیر، صادرات صابون و آب ژاول نیز علاوه بر صادرات محصولاتی مانند ژل ضد عفونی‌کننده، ممنوع شده و وزارت صنعت این موضوع را به ما اعلام کرد که ما نیز از تولید‌کنندگان خواسته‌ایم که آن را رعایت کنند.
علم‌بیگی همچنین با اشاره به سرعت صدور پروانه تولید محصول ضد عفونی‌کننده از سوی سازمان غذا و دارو ‌گفت: در زمان شیوع آنفلوآنزا طی ماه‌‌های قبل نیز این اقدامات در مورد تولید مواد ضد عفونی‌کننده صورت گرفت ولی بعد از آن با توجه به اینکه تولید، با صرفه نبود، کارخانه‌ها به تغییر محصولات تولیدی‌شان ادامه ندادند اما دوباره با افزایش نیاز بازار، تغییر پروانه تولید به صورت 24 ساعته انجام می‌شود.
وی از مردم خواست که نگرانی در مورد تامین محصولات شوینده نداشته باشند چنانکه هیچ سالی با مشکل کمبود روبرو نبوده‌ایم.
ولی با وجود اطمینان بخشی وی به مردم هنوز بازار از مواد شوینده و ژل والکل خالی است تا جایی که مردم با مراجعه به هر داروخانه‌ای با جمله ژل والکل و اپری ضدعفونی‌کننده نداریم مواجه می‌شوند! ر
> تامین الکل مشکل اصلی تولید
همچنین مهدی شاه مرادی عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی، مشکل اصلی تولیدکنندگان محصولات ضد عفونی را تامین الکل عنوان کرد و از افزایش هفت تا هشت برابری تولید محصولات ضد عفونی بعد از شیوع ویروس کرونا خبر داد.
وی با بیان اینکه اینکه محصولات ضدعفونی با پایه الکل بین ۶۰ تا ۷۵ درصد الکل استفاده می‌کنند، اظهار کرد: ظرفیت تولید، بارگیری و انتقال الکل روزانه ۲۰۰ و ۳۰۰ هزار لیتر در کشور است؛ بنابراین ظرفیت تولید محصولات ضدعفونی با پایه الکل نیز روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار لیتر در حجم‌ها و بسته‌بندی‌های مختلف است.
وی مشکل اصلی تولیدکنندگان محصولات ضدعفونی را تامین الکل عنوان کرد و گفت: تولید الکل مشکلی ندارد اما با توجه به مشکلات لجستیک الکل، پروسه تامین آن زمان‌بر است، چراکه برای مثال در فرآیند صدور حواله الکل، هم شرکت تولیدکننده و هم خریدار باید حواله را در سامانه وزارت بهداشت رویت کنند. همچنین این سامانه مشکلاتی داشت و اخیرا برای سرعت بخشیدن به کار بخش‌هایی از آن حذف شده است. از طرف دیگر در نوبت قرار گرفتن خرید از شرکت تولیدکننده و ارسال الکل بخش‌های دیگری از فرآیند تامین الکل است که باید طی شود.
بنابراین به گفته عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی پروسه ثبت سفارش، صدور حواله، انتقال به شرکت تولیدکننده، پرداخت وجه، قرار گرفتن در لیست انتظار ارسال و حمل الکل یک پروسه زمان‌بر است. همچنین بعد مسافت بین شرکت تولیدکننده و خریدار هم به طولانی‌تر شدن این فرآیند
دامن می‌زند.
شاه‌مرادی با بیان اینکه می‌توان در شرایط فعلی راه‌های سریع‌تری برای طی این فرآیند اتخاذ کرد، گفت: برای مثال می‌توان یک کمیته مشترک در وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت بهداشت تشکیل داد که به صورت آتش به اختیار درباره توزیع حواله‌ها با توجه به شرایط تولید در مناطق مختلف تصمیم‌گیری کنند.
همچنین به گفته وی، تاکنون اتانول تولید داخل بوده و واردات نداشته، اما با توجه به مشکلات کنونی تعرفه آن از ۵۵ به پنج درصد کاهش یافته است. ایزوپروپانول نیز که نوع دیگری از الکلی است که می‌تواند در این بخش مصرف شود، تولید داخل ندارد و از طریق واردات تامین می‌شود.
این عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در ادامه از افزایش هفت تا هشت برابری تولید محصولات ضدعفنونی بعد از شیوع ویروس کرونا خبر داد و اظهار کرد: پیش از شیوع این ویروس حدود ۱۰ درصد از ظرفیت تولید محصولات ضدعفونی فعال بود، اما حالا ۷۰ تا ۸۰ درصد ظرفیت این بخش فعال شده است و واحدهای جدیدی به این بخش ورود کردند.
وی با بیان اینکه تقریبا ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید الکل در کشور فعال است، گفت: در بهترین حالت می‌توانیم روزانه ۵۰۰ هزار لیتر محصولات ضدعفونی‌کننده تولید کنیم که عموما تولیدمان به این میزان نمی‌رسد.
شاه‌مرادی در ادامه در پاسخ به اینکه چرا با وجود افزایش تولید، شهروندان همچنان برای تهیه این محصولات با مشکل مواجه هستند؟ تصریح کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا، کمبود محصولات ضدعفونی در حال حاضر یک مشکل جهانی است، چون در حالی که تولید این بخش در مقیاس میلیون بوده حالا در مقیاس میلیارد با تقاضا مواجه شده‌اند.
وی همچنین با اشاره به برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضای این محصول در پی شیوع ویروس کرونا، میزان تقاضا را در روزهای اخیر ۱۰ برابر عرضه توصیف کرد و گفت که در روزهای نخست شیوع این ویروس میزان تقاضا به ۱۰۰ برابر عرضه نیز رسیده بود.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی با بیان اینکه نگرانی مردم نیز باعث خرید بیش از نیاز و ایجاد تقاضای کاذب شده است، تصریح کرد: اکنون بهترین فرصت برای فروش این محصولات است و دلیلی برای احتکار وجود ندارد.