آژیر سلامت در «ترکمن‌‌ده»

[حسام خراسانی] داستان، داستان کاروان سلامت جمعیت هلال‌احمر است؛ تیمی 30 نفره. 30 نفری که هرکدام متخصص یک حرفه هستند، یک تیم را تشکیل می‌دهند تا تسکین‌دهنده‌ و آرام‌بخش درد مردم‌ کم‌برخوردار جنوب شرق استان تهران شوند، آنها آستین‌هایشان را بالا می‌زنند برای یاریگری.
صف‌به‌صف و با لباس یکدست سرخ و سفید آماده‌اند برای خدمت. نظم‌شان، نظم پادگانی است و اراده‌شان اراده‌ای جهادی. آماده به خدمت هستند،  خدمت نوع‌دوستانه. داوطلبان هلال‌احمر شهر تهران بالغ بر ۳۰۰ نفر از اهالی دو‌ روستای‌ هاجرآباد و همه‌سین از توابع شهرستان تهران را غربالگری و معابر عمومی این دو روستا را ضدعفونی کردند. در این کاروان در قدم اول بسته‌های بهداشتی اهدایی خیران و نیکوکاران میان زنان سرپرست خانوار، فرودستان و اقشار کم‌درآمد وآسیب‌دیده توزیع شد و در گام دوم پزشکان و کادردرمانی داوطلب به ارایه خدمات درمانی و معاینه رایگان پرداختند. در گام بعدی نیز طرح غربالگری ساکنان این روستاها برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا انجام و اقلام بهداشتی بین آنها توزیع شد. همچنین مربیان حاضر نکات آموزشی و بهداشتی برای مقابله با ویروس کرونا را به روستاییان شرح دادند و طرح پایش سلامت ساکنان و ضد عفونی‌کردن معابر عمومی در روستای لهک این شهرستان اجرا شد. همراه با مدافعان سلامت
ترکمن‌ده روستایی قدیمی است که از تجمیع 5 روستا با نام‌های همه‌سین، هاجرآباد، چمن‌آب، یان‌چشمه و بیدک به وجود آمده و اکنون ‌هزار و 607 نفر را در قالب 582 خانوار در خود جای داده است. شرقی‌ترین بخش تهران و پشت پارک جنگلی سرخه‌حصار روستایی وجود دارد که قدمتش را به اعتبار شجره‌نامه امامزاده «عبدالله بن زین‌العابدین(ع)» بیش از‌ هزار و 200‌ سال تخمین زده‌اند. همه‌سین و هاجرآباد دو بخش از این روستای قدیمی به‌عنوان محل قرار داوطلبانه این کاروان سلامت تعیین شده است. از پزشک فوقِ‌تخصص تا پرستار و و دانشجو و امدادگر و...   همه آماده‌اند اینجا برای خدمت. قدم در وادی داوطلبی؛ یعنی یك قصه داری با یك فصلِ ماندگار كه هر سطرش پُر از راز و رمز است. آدم‌ها در این وادی بی‌قصه نمی‌آیند، بی‌نشانه نمی‌آیند، هركدام در دل قصه‌ای دارند و  فصل‌های زیادی را گذرانده و حالا رسیده‌اند به اینجا.
امیرحسین سیه‌جانی یکی از همین داوطلبان است؛ جوانی بیست‌وهشت ساله که یازده ‌سال سابقه داوطلبی دارد. امیرحسین در گفت‌و‌گوی خود با «شهروند» با صدای بلند می‌گوید: «به امید خدا همه با هم کرونا را شکست می‌دهیم، در این مسیر ارگان‌های مختلفی دست به کار شده‌اند تا در این قرار عاشقانه همراه با مدافعان سلامت قدم بردارند، از شهرداری گرفته تا بسیج و دانشگاه‌ها و....  اما در این بین جنس خدمات هلال‌احمر کمی فرق دارد. دلیلش هم داوطلبی است؛ ما با علاقه و عشق وارد این میدان شده‌ایم.» این مربی کمک‌های اولیه با اشاره به معضلات مناطق کم‌برخوردار ادامه می‌دهد: «مناطقی با ویژگی‌هایی همچون کمبود امکانات درمانی بهداشتی می‌تواند بیشتر در معرض خطر شیوع قرار گیرد. ما به همین منظور فعالیت در این مناطق  را برای مقابله با ویروس ناخوانده‌ای که این روزها بیشتر مردم کشور را پراسترس کرده، انتخاب کردیم.» بنا به گفته سیه‌جانی جرقه  این طرح را سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر زده است و تشکل‌های مردم‌نهاد زیادی را برای کمک به مردم در معرض آسیب این مناطق با خود همراه کرده است. در خانه نمی‌مانیم


كجا سكونت می‌كنند؟ چقدر حقوق می‌گیرند؟ اینجا چقدر كار می‌كنند؟ و هزاران سوال دیگر آدم را می‌كشاند سمت سردرآوردن از داستان‌های آدم‌هایی كه هر كدام‌شان یك دنیا حرف دارند. باورش برای برخی افراد سخت است که آدم‌ها در این شرایط از خانه بیرون ‌آمده‌اند؛ نه برای خود بلکه برای یاریگری. دکتر پیمان آذرنیا، متخص و جراح زانو، یکی از همین داوطلبان است. آذرنیا معتقد است که از این روزهای سخت تنها می‌توان با در کنار هم بودن عبور کرد. پزشک چهل‌ویک ساله اهل تهران در گفت‌وگو با «شهروند» با اشاره به اهمیت نکات بهداشتی و پویش در خانه ماندن ادامه می‌دهد: «جامعه پزشکی برای بازگشت به وضع عادی در خانه نماندن را انتخاب کرده است، داوطلبانه در میدان رویارویی حاضر شده است تا بتواند یاریگر آلام‌ مردم در این روزهای سخت باشد، امیدوارم مردم نیز با در خانه ماندن خود جامعه پرشکی و درمانی را در این روزهای سخت یاری کنند.» کم‌برخوردارها در اولویت
«رویکرد ما طوری است که به مناطق کم‌برخوردار بیشتر توجه شود. در یاریگری اولویت باید کم‌برخوردارها باشند؛ برای همین نقاطی که ما در این کاروان به آن توجه کردیم، نقاط کم‌برخوردارتر  بود.» این چند سطر توضیح کوتاه آذرنیا یکی از خیران مشارکت‌کننده در این کاروان است. این پزشک اهل تهران ادامه‌ می‌دهد: «ما سعی‌مان این است که عدالت را در توزیع رعایت کنیم. برای همین مناطق محروم را برای مشارکت انتخاب کردیم. در این کاروان همچنین با توجه به محرومیت این منطقه‌ سعی کردیم آموزش‌های پیشگیرانه لازم را نیز ارایه دهیم.» اهالی ترکمن‌ده ‌خانه‌هایی دارند سه اتاقه که چهار پنج خانواده در آن زندگی می‌کنند، سرویس بهداشتی و حمام برای همه مشترک است. این موضوع باعث شده است که خطر شیوع ویروس کرونا در این مناطق نگرانی بیشتر ایجاد کند. موضوعی که دکتر آذرنیا نیز بر آن تأکید دارد. این پزشک اهل تهران می‌گوید: «یکی از مسائل مهم ما در این کاروان ارایه آموزش لازم به شهروندان این منطقه بوده است.» آگاهی مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری
مردم روستا و پچ‌پچ‌ها و صورت‌های پرسوال‌شان را خوب می‌شناسند. محبوبه فائز روانشناس این کاروان سی‌نفره است. او معتقد است که «جامعه آگاه، جامعه ایمن است.» او مهم‌ترین مولفه را در امنیت ارتقای آگاهی می‌داند، به همین منظور محور اصلی فعالیت‌های خود را در این کاروان ارایه نکات و محورهای آموزشی قرار داده است. او در توضیح این موضوع می‌گوید:   «اولین راهکار در بحث روانی-اجتماعی مواجهه با کرونا آگاهی‌بخشی است. باید اطلاعات به صورت متداوم  و با صحت کامل به مردم ارایه شود.  ارایه اطلاعات غلط و متناقض باعث به‌هم‌ریختگی روحی و اضطراب و ترس مردم می‌شود.»  فائز افزایش حس همدردی در جامعه را یکی دیگر از نیازهای مهم در شرایط کنونی می‌داند و معتقد است که این مهم می‌تواند  برای کاهش اضطراب در جامعه نقش مثبتی ایفا کند. او همچنین معتقد است که باید پیش از بحران برای مولفه روحی و روانی جامعه هم برنامه‌ریزی کرد. او در تکمیل این بخش از صحبت‌های خود می‌گوید: «هر چه میزان آگاهی و کسب اطلاعات در جامعه بالا برود، میزان اضطراب و نگرانی کاهش می‌یابد.» یاریگری رسالت ماست
مرتضی رضایی، رئیس شعبه هلال‌احمر شهر تهران، در توضیح این خدمت داوطلبانه می‌گوید: «با حضور بالغ بر ۳۰ پزشک، روانشناس، پرستار داوطلب و تعدادی از نجاتگران کادر و داوطلب خواهر و برادر، بیش از ۳۰۰ نفر از اهالی این دو روستا تحت ویزیت رایگان و غربالگری قرار گرفتند که چهار نفر از آنها نیز مشکوک به علایم ویروس کرونا بودند و اقدامات لازم برای این عزیزان صورت پذیرفت.» او ادامه می‌دهد: «جمعیت هلال‌احمر روند نظارت بر این بیماران را تا بهبودی پیگیری می‌کند.»  بنا به گفته رضایی این اقدامات در قالب کاروان سلامت و تیم‌های ضدعفونی معابر به صورت برنامه‌ریزی‌شده و در ایام شیوع ویروس کرونا قوت گرفته و در مناطق مختلف استان تهران نیز در حال اجراست. این برنامه با مشارکت سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر و برنامه عصر جدید دنبال می‌شود. او در تبیین و توصیف کاروان‌های سلامت نیز می‌گوید: «کاروان سلامت گروهی است متشکل از پزشکان فوق تخصص، متخصص، پیراپزشک و داوطلبان سازمان داوطلبان با تخصص‎های متفاوت که با اعزام به روستاها و مناطق آسیب‌پذیر نسبت به بهبود و ارتقای سطح سلامت زندگی اقشار آسیب‎پذیر اقدام می‌کنند.» بنا به گفته رضایی هدف از اعزام کاروان‌های سلامت کمک به بهبود سطح سلامت محرومان و نیازمندان جامعه با حفظ کرامت انسانی، کمک به امر توانمندسازی مردم مناطق محروم در امر پیشگیری، ایجاد حس مشارکت موثر در بین داوطلبان متخصص و مشارکت در امر گسترش نظام سلامت از طریق ارایه خدمات سلامت در حوادث و شرایط عادی است.