پیش‌بینی کاهش ۴۰ درصدی معاملات مسکن

بازار مسکن در نخستین ماه از سال با کاهش شدید معاملات و ثبات قیمت‌ها همراه بود؛ با این حال افزایش قیمت ارز و طلا به عنوان بازارهای اثر گذار نگرانی از انتظار افزایش قیمت‌ خانه را در ماه‌های آینده و بیشتر از نرخ تورم افزایش داده است.از اسفند سال گذشته و همزمان با شیوع ویروس کرونا خبری از مشتری در بنگاه‌های املاک نیست و خلوتی ناشی از احتمال سرایت بیماری سراغ بازار مسکن هم رفته است؛ اسفند ماه سال گذشته تعداد کل مبایعات ثبت شده نسبت به ماه قبل خود(بهمن ماه) حدود ۳۰ درصد کاهش یافت و تعداد خرید و فروش مسکن در پایتخت را به رقم ۱۰ هزار و ۲۴۲ مورد معامله رساند.این رقم در بهمن ماه سال گذشته ۱۳ هزار و ۵۵۰ معامله بود و متقاضیان مسکن در تلاش برای خرید خانه قبل از پایان سال سعی داشتند تا ملک مد نظر خود را با نرخ تورم سال گذشته هر چه سریعتر خریداری کنند و وارد بازار سال جدید نشوند؛ با این حال معاملات مسکن در آخرین ماه سال بی رونق ماند.
خبری منفی که به رسم الگوی قدیمی در بازار مسکن باید عامل کاهش یا حداقل ثبات قیمت‌ها باشد با این حال آمارهای وزارت راه و شهرسازی در اسفند ماه خبر از افزایش قیمت‌ها در پایتخت داشت.میانگین قیمت مسکن در اسفند ماه سال گذشته به ۱۵ میلیون و ۶۵۸ هزار تومان رسید و نسبت به ماه قبل از خود در هر متر مربع رشد یک میلیون تومانی را تجربه کرد.کارشناسان افزایش قیمت ارز و طلا را عامل اصلی گرانی مسکن در شرایط رکود و بحران کرونا می‌دانند و معتقدند افزایش قیمت مسکن ناشی از شک‌های اقتصادی به عاملی خارج از بازار مسکن متصل است.همزمان با شیوع ویروس کرونا و نگرانی‌ها از اقتصاد جهانی، قیمت‌ها در بازار دلار و طلا در ایران هم افزایش یافت و به عاملی برای تقویت جو روانی در بازار مسکن تبدیل شد.
در همین راستا یک مشاور املاکی در غرب پایتخت در گفت‌و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا از کاهش مراجعات مردم به دفاتر املاک برای خرید و فروش ملک خبر داد و گفت: در دو ماه خرید تنها ۲ معامله خرید و فروش داشتیم و فعلا کسی برای خرید ملک مراجعه نمی‌کند که منجر به کاهش انعقاد قرارداد حضوری در دفاتر املاک شده است.وی در خصوص وضعیت قیمت آپارتمان نوساز در تهران، گفت: اکنون بسیاری از فروشندگان ملک خود را نگه داشتند تا بعد از پایان بحران کرونا آن را برای  فروش عرضه کنند و پیش بینی آنها احتمال افزایش قیمت‌ها در ماه‌های آینده است، با این حال مشتری‌هایی که به بنگاههای املاک مراجعه می‌کنند معمولا نصف مبلغ پیشنهادی مالکان نقدینگی دارند و تقاضای پرداخت هزینه ملک با چک‌های مدت دار را دارند که ناشی از عدم قدرت خرید مردم است.این مشاور املاکی با بیان اینکه به چشم ما بسیاری از خریداران واقعی مسکن امکان قبول نرخ‌های پیشنهادی مالکان را در سال گذشته نداشتند، گفت: وضعیت در سال جاری هم تغییری نخواهد کرد. البته بازار مسکن هنوز داغ نشده است و به دلیل تعطیلی بنگاه‌های املاک وضعیت روشنی از قیمت‌ها وجود ندارد؛ ترجیح ما این است که با عادی شدن شرایط شاهد افزایش رونق در بازار مسکن باشیم و نرخ‌ها بیش از این افزایش نیابد.
این واسطه ملکی، بازار مسکن در فرودین ماه را بدون مشتری و کم رونق تر از اسفند ماه توصیف کرد و درعین حال، گفت:نرخ‌ها در فضای مجازی مثل سال گذشته است و ما نیز از اردیبشهت ماه که اجازه فعالیت خواهیم داشت می‌توانیم از وضعیت واقعی قیمت‌ها باخبر شویم؛ انتطار این است که قیمت مسکن مناسب با نرخ تورم و نه مناسب با قیمت ارز و طلا افزایش یابد؛ اکنون کاهش معاملات در سطح پایتخت به بیش از ۴۰ درصد رسیده است که عمده دلیل آن تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی و کسب و کارهای مربوط به صنعت ساختمان و نبود چشم انداز روشن از وضعیت قیمت ملک است. 


چهار برنامه دولت
 برای کنترل بازار مسکن
چهار اقدام برای ساماندهی و کنترل وضعیت تقریبا رها شده بازار مسکن از سوی دولت درحال انجام است که البته بعید به نظر می‌رسد یکی از چهار اقدام مهم که لایحه مالیات بر عایدی سرمایه است، در سال جاری هم به سرانجام برسد.آذرماه سال ۱۳۹۶ بود که به دنبال رشد تدریجی قیمت ارز روند افزایش معاملات و به تبع آن رشد قیمت مسکن آغاز شد. هجوم سفته بازان و سرمایه گذاران به منظور حفظ ارزش پول و البته سودآوری از طریق خرید و فروش ملک در حالی شدت گرفت که این بازار از احتکار دلالان رنج می‌برد.به منظور مقابله با سوداگری در بخش املاک، مجلس شورای اسلامی تیر ماه ۱۳۹۷ طرح مالیات بر عایدی سرمایه را در دستور کار قرار داد و پیش نویس آن را آماده کرد. اما این طرح با وعده دولت مبنی بر ارائه لایحه متوقف ماند. سال ۱۳۹۸ چندین بار در ماه‌های اردیبهشت، تیر، مرداد، مهر و دی از سوی وزارت اقتصاد وعده ارائه مالیات بر عایدی سرمایه تجدید شد تا نهایتاً بهمن ماه دژپسند، وزیر اقتصاد اعلام کرد که لایحه به دولت رفته اما بعید است به سال ۱۳۹۹ برسد.از این طرف مجلسی‌ها می‌گویند که لایحه مالیات بر عایدی سرمایه را در سال جاری در اولویت کارهای خود قرار می‌دهند. صدیف بدری عضو کمیسیون عمران مجلس گفته که مالیات بر عایدی سرمایه در اولویت مجلس یازدهم خواهد بود.یکی دیگر از اقدامات دولت برای ورود خانه‌های خالی به بازار مصرف، ایجاد سامانه املاک و اسکان است که سرانجام پس از چهار سال، بهمن ماه ۱۳۹۸ توسط وزارت راه و شهرسازی رونمایی شد. البته راه افتادن این سامانه به اتصال دیگر دستگاه‌ها نیاز دارد که هنوز به طور کامل محقق نشده است.محمود محمودزاده - معاون وزیر راه و شهرسازی - درباره آخرین وضعیت سامانه املاک و اسکان به ایسنا، گفت: سامانه را قبل از عید آماده کردیم. هم اکنون بخشی از اطلاعات بارگذاری شده و برای تکمیل آن با دستگاه‌هایی که این اطلاعات را در اختیار دارند مکاتباتی داشتیم. جلساتی هم تا قبل از شیوع کرونا برگزار شد و تبادل نظر صورت گرفت. امیدواریم در هفته جاری اطلاعات را تکمیل کنیم و برای استفاده به سازمان امور مالیاتی بدهیم.در شرایطی که طی ۲.۵ سال گذشته روند قیمت مسکن صعودی بوده است، قیمتهای دلبخواهی از سوی بعضی مالکان به غبارآلود شدن بیشتر فضا منجر می‌شود و این در حالی است که سامانه اطلاعات بازار املاک ایران که قیمت معاملات قطعی در آن درج می‌شد ماه‌هاست که به روز نشده است. دی ماه ۱۳۹۷ طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن با هدف احداث ۴۰۰ هزار واحد مسکونی توسط وزارت راه و شهرسازی کلید خورد. جامعه هدف این طرح نیز اقشار متوسط و پایین اعلام شد اما به نظر می‌رسد این برنامه با سرعت قابل انتظار پیش نرفته است.یکی از پاشنه آشیل‌های مسکن مهر هر که در مسکن ملی هم برطرف نشد بی توجهی به بخش خصوصی بود. مشکلی که به نظر می‌رسد امسال وزارت راه و شهرسازی می‌خواهد آن را برطرف کند. 
به دنبال اعلام شعار سال ۱۳۹۹ از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر جهش تولید، وزارت راه و شهرسازی بر آن شد تا از تمام ظرفیت خود برای افزایش تولید مسکن استفاده کند و در روزهای ابتدایی سال، اجرای طرح جدید ایران به همه استآنها ابلاغ کرد.مطابق این برنامه، هرکس ظرفیت ای هم از زمین، سرمایه یا توان فنی دارد می‌تواند در این پروژه وارد شود؛ پیدا کردن خریدار واحدهای مسکونی با دولت است و تا پایان پروژه روابط سازنده و متقاضی را نظارت می‌کند. بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، هزینه ساخت واحدها از طریق تسهیلات بانکی تامین می‌شود و به خریدار انتقال می‌یابد.همچنین به گفته او، در همین روزهای اخیر استقبال خوبی از طرف سازندگان شده است.