روزنامه ابتکار
1399/03/06
نخستین نفتکش ایران در ونزوئلا پهلو گرفت دور زدن تحریم‌ها در حیاط خلوت آمریکا
محمدرضا ستاریدر اوج تهدیدهای ایالات متحده آمریکا درخصوص ممانعت از رسیدن کشتی‌های نفتکش ایرانی به ونزوئلا، روز گذشته نفتکش ایرانی فورچون که حامل 43 میلیون لیتر بنزین است، در اسلکه پالایشگاه ال پالیتو ونزوئلا پهلو گرفت. این نفتکش یکی از پنج نفتکشی است که در حال حرکت به سمت ونزوئلا بوده و با وجود تهدیدهای آمریکا، توسط نیروی دریایی ونزوئلا اسکورت شده و لنگر انداخته است.
به دنبال این نفتکش، دومین کشتی ایران نیز وارد آب‌های کارائیب شده و به ترتیب نفتکش‌های، فاکسون، پتونیا و کلاول نیز که با پرچم ایران تردد می‌کنند در اقیانوس اطلس به سمت حرکت به سوی ونزوئلا هستند. این امر در حالی صورت گرفته که ایالات متحده آمریکا سیاست فشار حداکثری خود را در طول دو سال گذشته نسبت به ایران و ونزوئلا به طور بی‌سابقه‌ای تشدید کرده و همزمان با اعلام خبر حرکت نفتکش‌های ایرانی به سمت ونزوئلا، آمریکا با اعزام چهار ناو جنگی و نیز هواپیمای «پی ۸ پوسایدون» مدعی شده بود که این نیروها را برای ممانعت از ورود کشتی‌های سوخت رسان ایرانی به ونزوئلا در منطقه کارائیب مستقر کرده است.
در همین راستا ایران ضمن واکنش شدید به این موضوع و احضار سفیر سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا در تهران، نسبت به پیامدهای هرگونه اقدام آمریکا در قبال نفتکش‌های ایرانی هشدار داده و علاوه بر نامه ظریف به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد مبنی بر به خطر افتادن تجارت آزاد جهانی از سوی آمریکا، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه نیز به سفیر سوئیس هشدار داد که هر گونه تهدید علیه نفتکش‌های ایرانی با واکنش فوری و قاطع ایران مواجه خواهد شد و دولت آمریکا مسئول عواقب آن خواهد بود.
پیروزی بر تحریم‌ها
هرچند مخالفت آمریکا در حرکت کشتی‌های ایرانی و تجارت دریایی در اوج تحریم‌های این کشور مسبوق به سابقه بوده و سال گذشته کشتی آدریان دریا توسط نیروهای انگلیسی در تنگه جبل الطارق و با فشار واشنگتن برای مدتی توقیف شد، اما رسیدن نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلا در میان تهدیدهای آمریکا سبب شده تا برخی از تحلیل‌گران با زیر سوال بردن سیاست‌های دولت ترامپ در قبال ایران و ونزوئلا، چنین موضوعی را پیروزی ایران بر تحریم‌های واشنگتن قلمداد کنند. این در حالی است که آمریکا در تلاش است تحریم‌های تسلیحاتی ایران که مطابق با برجام قرار است مهرماه امسال لغو شود را نیز تحتالشعاع قرار داده و از لغو آنها جلوگیری کند؛ موضوعی که از هم اکنون برای اعضای برجام تبدیل به یک مسئله حقوقی شده و اظهار نظرهای صورت گرفته تا به اینجای کار نشان می‌دهد که سایر شرکای برجام نسبت به چنین اقدامی از سوی آمریکا مخالف هستند.
همچنین در حالی دولت ونزوئلا از ایران برای ارسال سوخت به این کشور تقدیر و تشکر کرده و نیکولاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا با بیان اینکه تهران و کاراکاس خواهان صلح بوده و حق تجارت آزادانه دارند، تاکید کرده مردم انقلابی هرگز در مقابل ستمگری آمریکا زانو نخواهند زد که گفته میشود که سامانه موشکی ونزوئلا به منظور مقابله با اقدامات احتمالی آمریکا به حالت آمادهباش در آمده است.
نتیجه دیپلماسی در آمریکای لاتین
از سوی دیگر در ایران تحلیل‌ها درمورد رسیدن کشتی‌های ایرانی به آب‌های ونزوئلا در اوج تهدیدهای نظامی آمریکا نیز متفاوت است. گروهی معتقدند با وجود برخی از انتقادات عمده به دولت نهم و دهم محمود احمدی‌نژاد در مورد ایجاد روابط نزدیک با ونزوئلا و هزینه‌هایی که این مسئله به دیپلماسی ایران در سایر نقاط وارد کرده است، اکنون نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا و نیز ایجاد جبهه‌ای واحد برای مقابله با اقدامات این کشور در خلیج فارس و آمریکای لاتین از مزایای بلندمدت این روابط استراژیک نزدیک میان تهران و کاراکاس بوده است.
در مقابل برخی دیگر از کارشناسان تاکید می‌کنند، چنین مسئله‌ای به سیاست دولت حسن روحانی برای پیشبرد مقاومت حداکثری در مقابل تحریم‌های آمریکا باز می‌گردد و نشان می‌دهد که ایران در حال استفاده از هر فرصتی برای بی‌ثمر کردن این تحریم‌هاست. برای نمونه عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم که در لندن منتشر میشود به شبکه خبری المیادین گفت: زمانی که حسن روحانی آمریکا را به پاسخ قاطع نسبت به هرگونه تحرک درمورد نفتکش‌های کشورش تهدید کرد، این موضوع سبب عقب‌نشینی واشنگتن و شکسته شدن محاصره ونزوئلا شد.
فصل جدید مقابله با تحریم‌ها
ناظران معتقدند بیاعتنایی ایران و ونزوئلا به تحریم‌های آمریکا و فشارهای این کشور درواقع فصل جدیدی از دور زدن و ناکارآمدسازی رژیم تحریم‌های این کشور است؛ امری که تا لحظه تنظیم این گزارش با سکوت معنادار ایالات متحده مواجه شده و تنها جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ که شهریور ماه گذشته از سمت خود برکنار شد در پیامی توئیتری نسبت به هزینه‌ها و پیامدهای آن برای ایالات متحده هشدار داد.
در این راستا تارنمای responsiblestatecraft در گزارشی با عنوان: آیا آمریکا قادر به توقف تانکرهای ایران خواهد بود؟ آورده است: هیچ قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت فروش بنزین از ایران به ونزوئلا را منع نمی‌کند و تهدید آمریکا برای ممانعت از ورود کشتی‌های ایرانی به ونزوئلا تنها به تحریم‌های یکجانبه واشنگتن بازمی‌گردد.
با این حال برای آمریکا متوقف کردن این نفتکش‌ها، کاری دشوار است. زیرا علاوه بر نبود هیچ قطعنامه الزام آوری در جهت محدودیت تجارت میان ایران و ونزوئلا، کشتی‌های ایرانی با پرچم ایران در حال حرک هستند که این امر توقیف آنها را به بهانه‌های مختلف از سوی آمریکا دشوار می‌کند. البته ایالات متحده در این خصوص دستاویزهایی را می‌تواند مورد استفاده قرار دهد؛ مانند ادعای حضور اعضای سپاه قدس در نفتکش‌های مذکور یا متوسل شدن به خوان گوایدو رهبر مخالفان ونزوئلا که اکنون علاوه بر آمریکا، 50 کشور از جمله کشورهای اروپایی وی را به عنوان رئیس‌جمهوری این کشور به رسمیت می‌شناسند.
با این حال دریا سالار جان میلر معاون سابق فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا با وجود اینکه مدعی شده ممکن است اعضای سپاه پاسداران در کشتی‌های ایرانی باشند، صراحتاً تاکید می‌کند که متوقف کردن کشتی‌های ایرانی را به هیچ عنوان توصیه نمی‌کند. زیرا این کار علاوه بر واکنش‌های جهانی، ترغیب دو کشور به نزدیکی بیشتر و نیز اقدامات تلافی‌جویانه علیه منافع آمریکا، چیزی در بر نخواهد داشت. به همین دلیل هر چند آمریکا بهانه‌هایی برای ایجاد مزاحمت در خصوص حرکت نفتکش‌های ایرانی در دست دارد، اما فشار این کشور تنها می‌تواند تجارت میان تهران و کاراکاس را محدود کند نه اینکه کاملاً آن را متوقف سازد.
آزمون دوگانه ترامپ
همچنین در حالی که ایالات متحده به واسطه همه‌گیری کرونا دچار بحران داخلی شده و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، دونالد ترامپ تحت شدیدترین فشارهای داخلی قرار دارد، نشریه نیوزویک دو روز قبل در گزارشی با عنوان آزمون دوگانه ترامپ با ایران و کره‌شمالی آورده است: دستور رهبر کره‌شمالی برای تقویت بازدارندگی هسته‌ای کشورش و نیز رسیدن تانکرهای ایرانی به ونزوئلا یک آزمون پنهان و دوگانه را برای ترامپ که اکنون درگیر همه‌گیری ویروس کرونا در آمریکاست رقم زده است.
نگرانی کاخ سفید از آنجا عمیق‌تر میشود که نخستین کشتی ایرانی در بندر ونزوئلا پهلو گرفته و مقامات ونزوئلا نیز مراتب تشکر و از قدردانی ایران را اعلام کرده‌اند؛ موضوعی که می‌تواند به میزان زیادی چالش کمبود سوخت در ونزوئلا را که تحت تحریم‌های شدید آمریکاست بر طرف کند. نیوزویک در ادامه مطلب خود ضمن یادآوری این نکته که هنوز مقامات کاخ سفید و پنتاگون در این مورد اظهارنظری به این نشریه نکرده‌اند، آورده است: در حال حاضر مشخص نیست که ترامپ چگونه می‌خواهد به این دو واقعه واکنش نشان دهد. کره‌شمالی علیرغم سه دور مذاکره سطح بالا با واشنگتن همچنان در حال انجام آزمایش موشکی و تقویت تسلیحات اتمی خود است و ایران نیز با فرستادن پنج نفتکش حامل سوخت به ونزوئلا، تحریم‌های آمریکا را کاملاً نادیده گرفته است.
سایر اخبار این روزنامه
نخستین نفتکش ایران در ونزوئلا پهلو گرفت
دور زدن تحریم‌ها در حیاط خلوت آمریکا
جلال خوش‌چهره
آزمون دوباره اصولگرایان در مجلس یازدهم
اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده ریاست جمهوری چه شرایطی را تجربه خواهند کرد
۱۴۰۰؛ «دوم خرداد» یا «سوم تیر»؟
«ابتکار» حواشی سازوکار فروش با قرعه‌کشی برای کنترل گرانی خودرو را بررسی می‌کند
قرعه‌های پوچ قیمت خودرو
نقدها به نامه 250 هنرمند تئاتر به وزیر ارشاد منطقی است؟
تئاتر در آینه ممیزی «فیلم-تئاتر»
چرا ماجرای مالیات بر محصولات دخانی به نتیجه نرسید؟
دود در چشم مردم، سود در جیب دلالان
در ادامه تنش‌های واشنگتن و پکن بر سر تحولات هنگ‌کنگ
چین، آمریکا را به مقابله به مثل تهدید کرد
چرا غیزانیه همچون بسیاری از مناطق خوزستان با مشکل آب مواجه است؟
تشنگانِ سرزمین آب و نفت
عباسعلی کدخدایی خبر داد
نظر شورای نگهبان درباره حذف چهار صفر از پول ملی به‌زودی اعلام میشود
صدیقه کیانفر بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون درگذشت
دستورات تلفنی رئیس جمهوری به وزاری کابینه
از تسریع در پروژههای ریلی تا توسعه فضای مجازی
