چگونگی مواجهه خانواده‌ها با دختران فراری

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: ماجرای قتل رومینا توسط پدرش در روزهای گذشته با واکنش‌های بسیاری همراه بود، نوجوان 13 ساله ای
که بنا به اخبار منتشر شده از خانه پدری فرار کرده بود و بعد توسط پلیس دستگیر شده و برخلاف خواسته اش به خانه پدری برگردانده شده بود و در نهایت وقتی که خواب بود پدر با داس او را به قتل رساند. رومینا تنها نمونه کوچکی از دخترانی است که به دلایل مختلف فرار از خانه را به قرار ترجیح می‌دهند اما سوال اینجاست که جامعه باید با آن‌ها چگونه برخورد کند؟ خانواده پس از بازگشت فرزند باید چه واکنشی نشان بدهد و با او چگونه برخورد کند تا دیگر شاهد چنین فجایعی در جامعه نباشیم؟
> وقتی دختری از خانه فرار می‌کند
مشکل جامعه است


دکتر علیرضا شریفی یزدی مشاور و روانشناس اجتماعی در خصوص برخورد جامعه و خانواده با دختران فراری گفت:« در سالیان گذشته ما به دلیل گذار از سنت به مدرنیته و تضاد و تناقضی که بین این دو جامعه وجود دارد، با کمال تاسف نتوانستیم راهکار مناسبی را پیدا کنیم که
هر دو این نیاز‌ها را پاسخگو باشیم و ساز و کار جامعه مدرن را برای فرزندانمان در نظر بگیریم که اگر غیر از این بود امروز شاهد رخداد‌هایی مثل قتل نوجوان 13 ساله در تالش نبودیم؛ حتی در خصوص رومینا هم اگر ساز و کار ما دقیقتر و درست‌تر بود امروز این دختر در بین ما بود و این فاجعه رخ نمی‌داد. وقتی به هر دلیلی فرزندی از خانه فرار می‌کند از لحظه فرار او دیگر این مشکل ، تنها مشکل یک خانواده نیست بلکه مشکل جامعه است. آمارها نشان می‌دهد
وقتی دختری از خانه فرار می‌کند در یک
چرخه بزهکاری قرار می‌گیرد، پس اینجا دیگر موضوع جامعه است و هر روز هم این اتفاقات
در آن تکرار می‌شود.
اما باید به این نکته اشاره داشته باشیم که وقتی موضوع امنیتی و اجتماعی شد باید چه کاری انجام بدهیم. کار دستگاه پلیس روشن است چون باید دختر را پیدا کند و در اختیار مراجع ذی صلاح قرار بدهد. اولین مرجع ذی صلاح قاضی است اما در خصوص ماجرای رومینا قاضی بدون این که با رومینا صحبت کند و شرایط روحی و روانی این دختر را بررسی کند و بدون اینکه دلایل اصلی فرار این دختر را مدنظر قرار دهد، با این استدلال خوب که امن‌ترین مکان برای دختر خانه اش است حکم به باز گشت به خانه به او داده است در حالیکه قاتل این دختر 13 ساله در خانه منتظر او بوده است.»
> نکات ساده ای که باید
مورد توجه قرار بگیرد
او در ادامه تاکید کرد:« سوال اینجاست که چرا قاضی اطفال به این موضوع رسیدگی نکرده است؟ آیا در این دادگاه مددکار اجتماعی حضور داشته است؟ به عبارت ساده تر اورژانس اجتماعی و سازمان بهزیستی که متولی کودکان فراری هستند در آن زمان کجا بودند؟ آیا از این فرار اطلاع داشتند؟ اگر اطلاع داشتند چه کاری انجام داده اند؟ و اگر اطلاع نداشتند چرا پلیس این موضوع را به سازمان بهزیستی اطلاع نداده است؟
این‌ها نکات به ظاهر ساده اما بسیار مهمی‌است که باید رعایت شود. از طرف دیگر باید دید
آیا قوانین ما پاسخگوی نیاز‌های جامعه ایران
در قرن 21 هست؟
نکته بعدی این است که حالا فرض کنیم که قاضی به هر دلیلی این نوجوان را به پدرش نمی‌سپرد، باید آن را به کجا تحویل می‌داد تا از آن نگهداری کند؟ بهزیستی چند روز می‌تواند از یک کودک فراری نگهداری کند؟ بهزیستی
بعد از یک هفته تا ده روز دختران فراری را بدون اینکه جلسات روان درمانی برای آن‌ها برگزار کند و خانواده را توجیه کند، تحویل خانواده
می‌دهد. این‌ها موارد خیلی مهمی‌است که بخشی از آن به ساختار غلط بهزیستی ما
بر می‌گردد چون مدد کاری اجتماعی ما ضعیف عمل می‌کند.»
> آخرین گزینه خانواده است
او تصریح کرد:« سواد رسانه هم اهمیت زیادی در این خصوص دارد، دختر نوجوان 13 ساله ای که در روستا زندگی می‌کند تا چه اندازه آشنایی دارد که بتواند از انواع رسانه‌ها استفاده کند و به کجروی کشیده نشود؟ این موضوعی است که آموزش و پرورش باید نسبت به آن پاسخگو باشد. در این خصوص آخرین گزینه خانواده است .
فراموش نکنیم هیچ فرزندی از خانه فرار نمی‌کند مگر اینکه احساس کند آن خانه نا امن است. اگر فردی از خانه فرار می‌کند به هر دلیلی در آن محیط احساس عدم امنیت کرده است. معنی این حرف این است که ما اگر می‌خواهیم دلیل فرار این دختر را بررسی کنیم نباید صرفا به عاشق شدن او بپردازیم، این دختر 13 سال سختی کشیده و در فضایی رشد کرده که یقینا طبق اطلاعات رسیده پدر رفتار‌های بسیار نامناسبی با او داشته است، طی این سال‌ها نه اطرافیان و نه دستگاه‌های دولتی مثلا بهزیستی حضور نداشتند که رنج و زحمت او را ببینند. باید این را بدانیم همانطور که کودک آزاری نا پسند است
فرزند آزاری هم نا پسند است و باید برای آن قانون موثر و ضمانت اجرایی وجود داشته باشد، بهزیستی در این خصوص نا توان است.»
> حساس ترین سن، نوجوانی است
این روانشناس تاکید کرد:« وقتی دختری فرار می‌کند در درجه اول خانواده باید فضای امنی را برای او ایجاد کند تا برگردد. وقتی که برگشت به جای اینکه اسیر احساسات یا فشار محیطی و فرهنگی بشویم بلا فاصله باید او را به یک روانشناس کودک و نوجوان معرفی کنیم تا ببینیم چه عواملی سبب شده است تا این دختر فرار کند. نکته بعدی که خانواده‌ها باید به آن توجه کنند این است که بعد از اینکه فرزند را برای درمان معرفی کردند در پی درمان خودشان بروند. پدر و مادر باید ببینند به عنوان منبع تربیتی فرزند چه کرده اند که دخترشان از خانه فرار کرده است؟پدر و مادر
هم باید درمان شوند و بعد یاد بگیرند که رابطه شان را با فرزندشان اصلاح کنند. خانواده‌ها باید بدانند که دوره نوجوانی حساس ترین دوره زندگی است که در آن هورمون‌های بچه‌ها تغییر می‌کند و مغز هیجانی آن‌ها بر مغز عقلانیشان غلبه می‌کند و امکان اینکه این افراد دست به رفتار‌های هیجانی و انفجاری بزنند بسیار زیاد است.‌خانواده‌ها باید ویژگی‌ها نوجوان و نحوه برخورد با آن را یاد بگیرند. قبل از اینکه نوجوانی به سمت فرار پیش برود، از یکسال قبل از ورود او به دوره نوجوانی باید آن‌ها را با یک متخصص آشنا کنیم تا آن‌ها را برای دوره نوجوانی آماده کنیم که وقتی وارد دوره نوجوانی می‌شوند شوکه نشوند و رفتار‌های انفجاری و هیجانی از آن‌ها بروز نکند. با همه این اوصاف اگر باز هم نوجوانی خطا کرد باید در مرحله اول پلیس آن را به بخش معاونت اجتماعی تحویل بدهد تا نوجوان مشاوره بگیرد. بعد هم خانواده باید آگاه شود و مورد مشاوره قرار بگیرد. برای آگاهی خانواده‌ها باید انجمن‌های اولیاء و مربیان به ویژه در سیکل اول دبیرستان تقویت شوند تا به خانواده‌ها آگاهی بدهیم نحوه برخورد با یک نوجوان باید چگونه باشد. دختری که فرار کرده است وقتی دوباره به خانواده بازگشت باید تا مدت‌ها مورد درمان روحی قرار بگیرد بعضی‌ها روش‌های قهری را انتخاب می‌کنند، دختر را کتک می‌زنند و در خانه زندانی می‌کنند بعضی دیگر هم از ترس اینکه دختر بار دیگر فرار نکند هر کاری که بخواهند
انجام می‌دهند و او را آزاد و رها می‌گذارند که
هر دوی این نوع برخورد‌ها اشتباه است. باید متعادلی در نظر گرفته شود که این روش میسر نمی‌شود به جز مراجعه به مشاور و روانشناس.
امید وارم با این اتفاق مسئولین ما کمی‌به خودشان بیایند و ساز و کار درستی را برنامه ریزی کنند تا بعد از این شاهد این اتفاقات نباشیم. »
نحوه برخورد با دختری که فرار کرده است به شدت می‌تواند در آینده او تاثیر گذار باشد،
می‌تواند آن دختر را به زندگی طبیعی باز گرداند و همچنین می‌تواند او را برای چندمین بار آواره کوچه و خیابان کند؛ فراموش نکنیم که همه ما
در آینده آینده سازان این مرز و بوم مسئولیم.