روزنامه ابتکار
1399/04/17
سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود؟ جشنواره تئاتر فجر زیر سایه کرونا
فاطمه امینالرعایایک هفته از تعیین دبیر سی و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌گذرد و این به معنای برنامه‌ریزی برای برگزاری این جشنواره در بهمن ماه است. در حالی که از اوایل اسفندماه سالن‌های تئاتر به دلیل پیشگیری از شیوع کرونا به دستور وزارت ارشاد تعطیل شدند و حدودا دو هفته از بازگشایی مجدد آن‌ها می‌گذرد و در حال حاضر نیز گروه‌های اندکی حاضر به اجرای نمایش هستند. در چنین شرایطی سی و نهمین دوره از جشنواره تئاتر فجر با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود؟
همه اهالی تئاتر و علاقه‌مندانش می‌دانند که در این روزهای کرونایی حال تئاتر خوش نیست. حدودا 4 ماه سالن‌های تئاتر به روی مخاطبان بسته بود و هیچ نمایشی روی صحنه نرفت. حالا حدودا دو هفته از بازگشایی مجدد سالن‌های تئاتر می‌گذرد اما همچنان بسیاری از گروه‌ها ترجیح می‌دهند اجرای نمایش را به شرایطی بهتر موکول کنند، درهای برخی از سالن‌های نمایش هم هنوز به روی مخاطبان بسته است. با این اوصاف در حالی که تعداد تئاترهای روی صحنه رفته در این مدت بسیار اندک بوده، جشنواره تئاتر فجر سی و نهم با چالش‌های فراوانی روبه‌رو خواهد بود.
یازدهم تیر ماه اعضای شورای سیاستگذاری سی و نهمین دوره جشنواره تئاتر فجز مشخص شدند و حسین مسافر آستانه بنا به پیشنهاد مدیرکل هنرهای نمایشی و تایید شورای سیاستگذاری جشنواره و با حکم سیدمجتبی حسینی، به عنوان دبیر سی و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی شد. در بخشی از حکم او به لزوم انجام تدابیر متناسب با شرایط با هدف صیانت از سلامت هنرمندان، مخاطبان با توجه به شرایط شیوع کرونا اشاره شده است.
حسین مسافر آستانه درباره شرایط ویژه‌ای که امسال در کشور به دلیل شیوع کرونا حاکم است، گفته است: در این دوره به خاطر کرونا شرایط خاصی داریم که تا به حال تجربه نشده؛ شرایطی که فقط ملی و منطقه‌ای نیست بلکه بین‌المللی است و در عین حال بسیار حساس، خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی است. براین اساس نیاز است که شرایط را بسنجیم که البته آن‌ها هم تابع شرایط دیگری با نظر سازمان‌های بهداشتی است. با این حال امیدوارم جشنواره با توجه به نفس آن، آبرومند برگزار شود.
او با تاکید بر بررسی‌ها و مطالعاتی که برای چکونگی برگزاری جشنواره باید انجام شود درباره اینکه آیا برای این دوره در تصمیمی‌گیری‌های خود انعطاف‌پذیری خواهد داشت تا بنا به شرایط بخش‌هایی از این رویداد تغییر کند؟ گفت: من اگر به نتیجه برسم که چه کاری برای جشنواره خوب است قطعا آن را انجام می‌دهم، کمااینکه اگر دوره‌های قبلی دبیری مرا بررسی کنید، مشخص است که نسبت به دوره‌های قبل‌تر همه چیز را تغییر دادم.
لیلی عاج، کارگردان تئاتر که سال گذشته با «کمیته نان» در جشنواره تئاتر فجر حضور داشت، معتقد است برای اظهارنظر درباره جشنواره تئاتر فجر سال 99 کمی زود است. او به «ابتکار» می‌گوید: چون هنوز فراخوان جشنواره اعلام نشده است، کمی برای قضاوت کردن زود است. شاید فراخوان جشنواره چنین باشد که بیشترین توجه به بخش نمایشنامه‌نویسی و بخش پژوهشی شده باشد. سال گذشته به دلیل شرایط اقتصادی و بودجه، بخش‌های خوانش نمایشنامه‌های برگزیده و پژوهش از جشنواره حذف شد. چه بسا امسال بخش نمایشنامه‌نویسی رونقی دوباره بگیرد که من از آن بسیار استقبال می‌کنم. شاید شرایط کنونی فرصتی باشد که دوستان نمایشنامه‌نویس که همه در خانه بودند و فرصت نگارش داشتند، بار دیگر مورد توجه قرار بگیرند. شاید شرایط کرونایی سبب شود تمرکز بر این بخش بیش از گذشته باشد و تولید متون جدید مورد توجه قرار بگیرد.
او ادامه می‌دهد: شاید قرار باشد تمرکز بر بخش‌های پژوهشی، نمایشنامه‌های رادیویی و نمایش‌های خیابانی بیشتر باشد. تمام این بخش‌ها در گذشته هم وجود داشتند اما در حاشیه بودند. به همین دلیل چون هنوز فراخوان اعلام نشده باید کمی صبر کنیم و ببینیم رویکرد امسال جشنواره چگونه خواهد بود.
عاج با اشاره به تعطیلی چهار ماهه تئاتر به دلیل شرایط کرونایی می‌افزاید: از همه مهم‌تر این است که ما از اسفند تا حال حاضر تولید جدید صحنه‌ای نداشته‌ایم و اگر روال تا زمستان همین باشد قطعا آثار زیادی اجرای صحنه‌ای نخواهند داشت و این در حالی است که ویترین جشنواره به اجرای صحنه‌ای نیاز دارد. مگر اینکه نوع انتخاب آثار عوض شود. تمام این موارد گمانه‌زنی هستند. اما به طور کلی من ترجیح می‌دهم خوشبین باشم. البته نه به این معنا که در هر شرایطی اجرا داشته باشیم و به کرونا توجه نکنیم. خوشبینم از این جهت که دوستان تئاتری هم باید کارشان را انجام بدهند و زندگی خود را بگذرانند. چه بسا هفته دیگر درباره تاثیر یک دارو بر این بیماری نتایج تحقیقاتی جدیدی منتشر شود یا در آینده نه‌چندان دور واکسن کرونا کشف و توزیع شود. بنابراین نمی‌توان در این روزگار عجیب با قطعیت صحبت کرد. اما اگر شرایط هولناک باشد به نظر من قطعا جشنواره حداقل با شکل سابق برگزار نخواهد شد. چون باید تماشاگری وجود داشته باشد یا هنرمندی آثاری تولید کند تا جشنواره برگزار شود.
او درباره شرایط تئاتر در روزهای کرونا نیز افزود: متاسفانه یا خوشبختانه در حال حاضر افراد رستوران می‌روند، خدمات زیبایی را دریافت می‌کنند، سالن‌های سینما فعال هستند و در حالت کلی به نظر می‌رسد افراد ترسی از حضور در مناسبات اجتماعی ندارند اما تئاتر نمی‌روند! این ناراحت‌کننده و تلخ است. درست است که برخی از نمایش‌ها به دلیل شیوه اجرایی یا میزانسن‌ها امکان اجرا در شرایط کنونی را ندارند اما به نظر من بهتر است آثاری که با چنین موانعی روبه‌رو نیستند کارشان را انجام بدهند. تئاتر شرایط عجیبی دارد. پیش از کرونا تئاتر چندان هم نفس نمی‌کشید و حالا به نظر می‌رسد با کپسول اکسیژن حیات تئاتر ادامه دارد. قبل از کرونا هم گروه‌های معدودی اجرای پر رونقی از لحاظ اقتصادی داشتند. شرایط تلخ است و من متاسف هستم که افراد به راحتی در مکان‌های ریسک‌پذیر حضور پیدا می‌کنند اما از حضور در سالن‌های تئاتر تنها برای یک ساعت و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک اجتناب می‌کنند. من فکر می‌کردم سالن‌های بزرگ بتوانند کارشان را آغاز کنند. به نظر می‌رسد این ویروس همه ما را مغلوب کرده و کاری از کسی برنمی‌آید اما ممکن است همه شرایط را بپذیرند و با رعایت موارد بهداشتی کارشان را از سر بگیرند. من امیدوارم فکری برای اهالی تئاتر بشود، هرچند فکری نیست چون پولی وجود ندارد. شرایط اقتصادی کشور شرایط خوبی نیست.
سایر اخبار این روزنامه
سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود؟
جشنواره تئاتر فجر زیر سایه کرونا
جلال خوشچهره
چالش مجلس با دولت
«ابتکار» روند بازار سرمایه و خطر خروج نقدینگی از بازار را بررسی کرد
سیل نقدینگی پشت سد بورس
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران در پاسخ به یک انتقاد حرکت‌های انتقادبرانگیز جدیدی انجام می‌دهد
چین جایگزین آمریکا در مناسبات راهبری اروپایی‌ها شده است؟
چرخش اروپا به سوی شرق
افشاگری نماینده زن مجلس درباره درخواست حضور در هیئت رئیسه زنان باید بچه‌داری کنند!
«ابتکار» از مسائل حاصل از اجباری شدن ماسک و واکنش مردم به آن گزارش می‌دهد
دعوت به چالش ماسک‌زنی
پیام رهبر انقلاب اسلامی خطاب به «اسماعیل هنیه»:
ایران هرگز از هیچ تلاشی برای حمایت از ملت مظلوم فلسطین فروگذار نخواهد کرد
دستور رئیس قوه قضائیه برای رسیدگی و افشای نام متخلفان ارزی
مردم انتظار دارند که هر کس نسبت به مسئولیتش پاسخگو باشد
با حضور جانشین فرمانده کل ارتش
شبیه‌ساز هواپیمای ترابری «ایلیوشین» رونمایی شد
معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری:
مردم بیش از پیش دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنند
مصدق جام جهان بین سیاست
