روزنامه شهروند
1399/05/04
ایثارگرانِ خط مقدم بحران
[حسام خراسانی] حادثه تمام نمی‌شود؛ ایران در سال‌های اخیر بحران‌های بسیاری را از سر گذرانده. این اتفاقات و حوادث به قدری سریع و پشت سر هم روی داده که هنوز از شوک حادثه‌ای عبور نکرده‌ایم، اتفاق دیگری رخ می‌دهد. زلزله، سیل، آتش‌سوزی و در ماه‌های اخیر شیوع کروناویروس؛ همه از بحران‌هایی به شمار می‌آیند که در پنج‌سال اخیر در نقاط مختلف کشور به وقوع پیوسته. واقعیت این است که در سال‌های گذشته شاهد حوادث تلخ بسیاری بودیم و تجربه‌های سختی از سر گذراندیم. انسان‌های زیادی به واسطه شغل و فعالیت‌هایشان در این بحران‌ها حضور مستقیم دارند؛ کسانی که باید در میدان عملیات یاری‌گری به آسیب‌دیدگان و نیازمندان حاضر شوند، حضوری که بدون‌شک عاری از خطر برایشان نبوده و نیست.«شهید خدمت» به چه کسی گفته میشود؟ گاهی به محیط‌بان و آتش‌نشان، نیروهای امدادی اورژانس و هلال‌احمر و ... لفظ «شهید خدمت» داده میشود. اصطلاحی که از‌سال ۹۵ و بعد از حادثه ساختمان پلاسکو بیش از گذشته در رسانه‌ها مطرح شد. مرداد ماه همان‌سال مهدی ایزدی، معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد شهید و امور ایثارگران در مورد نحوه احراز شهادت مشاغل پرخطر گفت: «بسیاری از کارکنان دولت و دستگاه‌های خدمات‌رسان، نوع کار سختی دارند که با خطر بالایی هم روبهروست مثل آتش‌نشان‌ها، شاغلان در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها و کارگران و متخصصان کوره‌های ذوب فلزات و معادن. افرادی که برای این نوع خدمت تعیین می‌شوند در جریان خطرات کار هستند و قانون نیز برابر با نوع کارشان امتیازهایی برای آنها در نظر می‌گیرد. به همین دلیل نباید فردی که به واسطه این خطرات از بین میرود، فوت شده عادی تلقی شود؛ این افراد مصادیق فوت حین خدمت هستند که قوانین مربوط به آنها نیز شامل حال‌شان خواهد شد.» موضوع و مطالبه شهید خدمت بار دیگر در حادثه‌های تلخ پس از پلاسکو نیز مطرح شد؛ در سوانح و حوادثی همچون کشتی سانچی، زلزله کرمانشاه و سیل‌سال گذشته. امدادگران روی خط خطر
جمعیت هلال‌احمر یکی از سازمان‌های امدادرسان در کشور است که یاری‌گران آن ایثارگرانه در حوادث حضور دارند. طبق آمار این جمعیت سالانه با بیش از ٤هزار حادثه دست‌وپنجه نرم می‌کند. حوادثی که هر کدام می‌تواند خطراتی برای این یاری‌گران به دنبال داشته باشد.
«خط مقدم»، نامی آشنا برای امدادگرانی است که در هر زمان و هرشرایطی به یاری هم‌نوعان خود شتافته و مرزهای انسان‌دوستی را درنوردیده‌اند؛ ایثارگرانی که در بحبوحه خطرات، جان‌برکف در حوادث و سوانح مرهمی بودند برای آسیب‌دیدگان. خدمت صادقانه این ایثارگران زمانی بیشتر به چشم می‌آید که متوجه می‌شویم این یاری‌گران جان خود را بر سر یاری‌گری از دست می‌دهند و چه خدمتی گواراتر از امدادگری و چه اعتقادی بالاتر از ضرورت نجات جان مردم. مسألهای که محمدرضا پورساداتی، مشاور رئیس جمعیت هلال‌احمر در امور ایثارگران نیز بر آن تأکید دارد. پورساداتی معتقد است: «در هلال‌احمر همواره بر مفاهیمی مثل گسترش دوستی، کمک به انسانیت و گسترش صلح تأکید میشود. انسان‌های بسیاری در سراسر ایران برای تحقق این اهداف، داوطلبانه و بی‌طرفانه تلاش می‌کنند. آنها دنبال جهانی عاری از خشونت هستند و تا آخرین لحظه‌های زندگی، نجات جان آدم‌ها را از یاد نمی‌برند.» مشاور رئیس جمعیت هلال‌احمر در امور ایثارگران ادامه داد: «تمام حرکت‌های جمعیت هلال‌احمر در خدمت‌رسانی به هم‌نوعان از جنس ایثار و از خودگذشتگی است. خانواده‌های شهدا هم بهترین الگو و مظهر ایثارگری هستند. از این ایثار اجتماعی باید به عنوان سمبل و نماد تکریم یاد کرد و مقام ایثارگران را پاس داشت.» بنا به گفته این مسئول در یک دهه اخیر نزدیک به 10امدادگر جان خود را در حین مأموریت از دست داده‌اند. بنیاد شهید؛ مهم‌ترین مسئول
مهم‌ترین نهادی که قانوناً باید درباره احراز شهادت افراد نظر قطعی بدهد، بنیاد شهید و امور ایثارگران است. مسألهای که پورساداتی نیز برآن تأکید دارد. او معتقد است: «بنیاد شهید با توجه به مصوبات قانون جامع خدمات‌رسانی درباره مصادیق احراز شهادت نظر می‌دهد. البته دفتر امور ایثارگران جمعیت به منظور تکریم و ارج نهادن به خدمات امدادگران، درحال تدوین آیین‌نامه‌ای است که پس از پیگیری در مجاری قانونی جمعیت به تصویب خواهد رسید.» محمدرضاپورساداتی در گفتوگو با «شهروند» گفت: «در جمعیت هلال‌احمر آیین‌نامه داخلی به منظور تکریم و الگوسازی از ایثارگران و امدادگران جان باخته و خدمتگزارانی که در عرصه امداد جانباز می‌شوند، درحال تدوین و برنامه‌ریزی است. این موضوع در ساختارهای کلان جمعیت هلال‌احمر همچون شورای‌عالی درحال بررسی و طرح مسأله است.»
به گفته پورساداتی، در اجرای قوانین مرتبط با ایثارگران همیشه جزو دستگاه‌های پیشرو بوده‌ایم به‌طوری که قوانین در حوزه‌های ستادی، اداری، خدماتی و رفاهی جمعیت بلافاصله بعد از ابلاغ اجرا شده است و به همین دلیل جمعیت هلال‌احمر در سال‌های گذشته جزو 10دستگاه برتر در این زمینه بوده و از سوی معاونت پشتیبانی رئیس جمهوری تقدیر شده است. او مسأله مطالبه شهید خدمت را مسألهای فرا نهادی می‌داند که بسیاری از تشکل‌های امدادرسان و یاری‌گر با آن مرتبط هستند و در این باره گفت: «به‌عنوان یک نهاد امدادرسان این مسأله شهیدخدمت را در نهادهای امدادی پیگیری خواهیم کرد.»
به گزارش «شهروند» ۲۴ شغل اداری و مخاطره‌آمیز در کشور وجود دارد که در لایحه اصلاح آیین‌نامه شهیدان راه خدمت و فداکاران راه خدمت در کشور به‌عنوان مشمولان شهیدخدمت از آنها نام برده شده است. آیین‌نامه «فداکاران راه خدمت» و «شهیدان خدمت» را ستاد بحران و وزیر کشور به دولت ارایه کرده و در حال رسیدگی است. این طرح را در سال‌های گذشته جمعیت هلال‌احمر به سازمان مدیریت بحران کشور ارایه کرده و به‌دنبال برخورداری امدادگران آسیب‌دیده در مواقع حوادث و بحران‌ها و بازماندگان‌شان از امتیازات متناظر با قواعد بنیادشهید برای مشمولان جانباز و بازماندگان شهدا است تا براساس مصوبات قانونی امدادگران هلال‌احمر، آتش‌نشانی و اورژانس حادثه‌دیده تحت‌عنوان «جانباز خدمتی» و «شهید خدمتی» خطاب و شناخته شوند. ضرورت الگوسازی در جمعیت
«مجموع جانبازان، فرزندان شهدا، آزادگان و در کل ایثارگران جمعیت هلال‌احمر ١٤٥٠نفر است.» به گفته پورساداتی، درحال حاضر جمعیت هلال‌احمر افتخار حضور ٨۰۳ نفر از رزمندگان جنگ تحمیلی، ۱۲۳فرزند شهید و ۱۶آزاده را در جمع هلال‌احمری‌ها دارد. او در ادامه آمار دقیق شهدای امدادگر را 489نفر اعلام کرد و گفت: «امدادگری تبلوری از ایثارگری است و به همین منظور تدوین آیین‌نامه تجلیل ایثارگری امدادگران درحال مطالعه و بررسی است.» ضرورت الگوسازی در جمعیت هلال‌احمر موضوعی دیگر است که در این گفتوگو به آن اشاره شد. محمدرضاپورساداتی معتقد است که باید در زمینه معرفی شهدا و ایثارگران جمعیت هلال‌احمر فعالیت‌های بیشتری صورت پذیرد. او با اشاره به کتاب‌های متعدد و کنگره‌های مختلف گرامیداشت ویژه پاسداشت مقام شهدای امدادگر افزود: «یک کتاب 500صفحه‌ای با عنوان حماسه سرخ در آینده نزدیک منتشر میشود. در این کتاب به معرفی فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر در دفاع مقدس و همچنین 489 شهیدامدادگر آن پرداخته شده است.» او در تبیین ضرورت الگوسازی در جمعیت هلال‌احمر افزود: «درس‌هایی در زندگی بسیاری از افراد نهفته است که می‌توان با دریافت نکات مثبت و کلیدی آن، مسیر زندگی خود را متحول کرد و طور دیگری به ادامه زندگی نگریست. زندگی امدادگران نیز درس‌هایی این‌چنینی
به ما می‌آموزد.» شهید خدمت؛ مطالبه‌ای جدی
نیروهای امدادرسان در ایران بسیار هستند ازجمله نیروهای هلال‌احمر، آتش‌نشانی و اورژانس که در سخت‌ترین لحظات که هم‌وطنان دچار مشکل شده یا در معرض خطر قرار می‌گیرند، برای نجات جان آنها دل به دریای حادثه می‌زنند و همه خطرات را بدون هیچ‌گونه چشمداشتی به جان می‌خرند و در تمام شرایط حضور دارند؛ سید محمد‌مهدی حسینی، امدادگر هلال‌احمر اردل یکی از همین یاری‌گران بود که چند هفته گذشته در حین در عملیات اطفای حریق جنگل‌های بلوط بلند حاشیه سد کارون۴ دچار حادثه شد و جان خود را از دست داد. بگذارید پایان‌بندی این گزارش یک سوال باشد از زبان این یاری‌گر. این سوال را سید محمد‌مهدی‌حسینی، امدادگر هلال‌احمر اردل پیش از کشته‌شدن پرسیده بود. درست دقایقی قبل از مرگ: «اگر برایم اتفاقی بیفتد شهید محسوب می‌شوم؟»
سایر اخبار این روزنامه
