روزنامه ابتکار
1399/06/04
آیا «دالاهو» به عنوان شهر ملی تنبور ثبت میشود؟ کشمکش بر سر خاستگاه تنبور
گروه فرهنگ و هنر - حدودا 15 روز پیش مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه از تکمیل پرونده ثبت دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور و ارسال آن به وزارت میراث شفرهنگی خبر داد. گرچه برخی می‌گویند خاستگاه اصلی این ساز دالاهو است اما در حال حاضر در بسیاری شهرهای دیگر نیز تنبور به عنوان ساز اصلی شناخته و نواخته میشود. به همین دلیل ثیت دالاهو به عنوان شهر ملی ساز تنبور با موافقت‌ها و مخالفت‌هایی مواجه شده است.تنبور، کهن‌ترین ساز زهی زخمه‌ای است، به این معنا که اولین سازی است که دسته‌ای بلند به همراه کاسه و وتر داشته. در کتب و رسالات زیادی در این مورد سخن گفته‌اند. کتاب دیکشنری گراو که در زمینه‌سازشناسی است، قدمت این ساز را پنج الی شش هزار سال دانسته و مجسمه‌های سنگی در موزه‌ها و آثار باستانی به جای مانده در شوش و تپه‌های بنی‌یونس در حوالی شهر موصل قدمت این ساز را ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان می‌دهد. 12 دی ماه سال گذشته در جلسه شورای ملی ثبت میراث فرهنگی ناملموس پرونده «هنر ساختن، نواختن، مقام‌ها و فرهنگ تنبور» برای ثبت در فهرست آثار ملی میراث ناملموس ایران تایید شد. فردای آن روز یک استاد و نوازنده پیشکسوت از ثبت ملی ساز تنبور به عنوان اقدامی برای «همدلی قوی میان اهالی فرهنگ» یاد کرد و خواستار ثبت آن در یونسکو به منظور معرفی موسیقی اصیل ایرانی به جهانیان شد. اما ترکیه کمی زودتر از ایران دست جنبانید و همین موضوع اعتراض‌های زیادی را به دنبال داشت. ترکیه نیز همین ساز را با ساختاری متفاوت دارد و به همین دلیل ثبت «تنبور» تنها به نام یک کشور، برای دیگر کشورهای اتفاقی نامبارک بود. به همین دلیل ایران به این اتفاق اعتراض کرد. همان زمان هوشنگ جاوید در گفت‌وگو با «ابتکار» در
با وجود ثبت ملی ساز تنبور، امید قادری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با اشاره به داوری پرونده ثبت دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور در تابستان سال گذشته، گفت: در اولین داوری که روی این پرونده در وزارت میراث فرهنگی انجام شد، اعضای شورای ثبت آثار ملی وزارتخانه به صورت مشروط ثبت ملی دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور ایران را پذیرفتند و قرار شد پس از برطرف شدن نواقصی همچون ساخت اِلمان، تهیه بانک اطلاعاتی هنرمندان و ساماندهی کارگاه‌ها و تکمیل پرونده، دوباره آن را در شورای ثبت آثار ملی وزارتخانه مطرح کنیم. در همین راستا از اواخر سال گذشته رایزنی‌هایی را با مسئولین شهرستان دالاهو داشتیم تا بتوانیم به کمک آنها نواقص و موانع پیش روی ثبت ملی این شهر را برداریم.
وی افزود: به این منظور طی چند روز گذشته خیابانی در دالاهو به نام تنبور نامگذاری شد و شهرداری هم طرحی برای نصب یک اِلمان تنبور داده که البته هنوز ساخته نشده است. با توجه به نزدیک بودن زمان داوری پرونده، امیدواریم مسئولان شهرداری دالاهو هرچه زودتر نسبت به ساخت و نصب المان تنبور اقدام کنند تا مانعی برای ثبت ملی این شهر نباشد.
اما روز گذشته خانه موسیقی ایران در نامه‌ای به وزارت میراث فرهنگی ثبتِ نامِ یک شهر به عنوان شهر ملی تنبور را اقدامی غیرکارشناسی و موجب تفرقه هنرمندان منطقه خواند. سایت خانه موسیقی نوشته است: «سال گذشته مسئولان شهری شهرستان دالاهو در صدد ثبت این شهر به نام شهر ملی تنبور در سازمان میراث فرهنگی کشور شدند که این تصمیم با مخالفت نوازندگان برخی شهرهای پیرامون، نظیر کرند و صحنه که فعالیت‌های فراوانی در حوزه ساز تنبور دارند، مواجه شد. در پی این مخالفت طوماری به امضا فعالان موسیقی شهرهای مذکور به خانه موسیقی جهت توقف ثبت شهر دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور ارسال شد.
خانه موسیقی با توجه به خواسته هنرمندان و نوازندگان تنبور زمستان سال گذشته نامه‌ای به استاندار کرمانشاه ارسال کرد و خواهان توقف این تصمیم شد. در بخشی از نامه خانه موسیقی به استانداری کرمانشاه آمده بود: «خاستگاه و زادگاه ساز اسطوره‌ای تنبور بدون شک در مطقه غرب و به ویژه استان کرمانشاه روایت شده است. ولی اختصاص فقط یک منطقه به عنوان شهر ملی و شناساندن تنبور از طریق فقط یک محل و مکان قطعا نمی‌تواند به عنوان حرکتی اصیل و فرهنگی محسوب شده و تاثیرات مثبت و ارزشمندی در مسیر اعتلا و ارتقای کیفی فرهنگی در حوزه موسیقی تنبور بر جای گذارد، این اقدام چه بسا موجب نقار و تفرقه گردیده و خصومت اهالی مناطق مختلف استان را بر‌انگیزاند و مضرات غیر قابل جبرانی را به استان و مردم شریف این دیار تحمیل کند. بدیهی است که تهیه هرگونه طرح و برنامه فرهنگی باید با نگاهی اقناعی و با بهره
پس از ارسال این نامه ظاهرا روند ثبت شهر دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور متوقف شد اما با انتشار خبری تیرماه امسال که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه از تکمیل پرونده ثبت دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور و ارسال آن به وزارت میراث فرهنگی خبر داده بود، خانه موسیقی نامه
خانه موسیقی در پایان تاکید کرده است: «با اصرار فرماندار شهرستان دالاهو به ثبت این شهر به عنوان شهر ملی تنبور و بی توجهی مسوولان شهری و اداره میراث فرهنگی کرمانشاه به این امر، ثبت یک شهر به نام شهر تنبور پی آمدها و تبعات بسیار منفی به دنبال خواهد داشت. امید است با توجه به درخواست‌های مکرر هنرمندان موسیقی مناطق مختلف و پژوهشگران فرهنگی در جهت جلوگیری از این اقدام، نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در راستای درخواست
اما علی اکبر مرادی، نوازنده و مدرس تنبور، معتقد است: مخالفت با کلمه دالاهو مخالفت با کل جریان آیینی و عقیدتی تنبور است و اصل مقامات هم از اینجا سرچشمه گرفته است. اما اگر چند شهر به عنوان شهر تنبور شناخته شود هم خیلی خوب است.
او افزود: اگر قرار است فقط یک شهر اعلام شود به نظر من شهرستان دالاهو به دلیل مرکزیت تنبور گزینه اول است. نظر خود من این است اگر قرار است این ماجرا باعث اختلاف شود بهتر است هیچ شهری نباشد. البته این نکته هم قابل توجه است که به من اعلام کردند شهرستان دالاهو به عنوان «شهر ملی ساخت تنبور» قرار است نام گیرد که در این صورت هیچ کارگاهی قدیمی
حال باید منتظر ماند و دید که در انتها تکلیف شهر ملی تنبور چه خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا «دالاهو» به عنوان شهر ملی تنبور ثبت میشود؟
کشمکش بر سر خاستگاه تنبور
رئیس ستاد انتخابات کشور اعلام کرد
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در 28 خرداد ۱۴۰۰
«ابتکار» وضعیت بازار سرمایه در روزهای آتی را بررسی کرد
«بورس» در انتظار حمایت «پاستور»
رئیس‌جمهوری در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت:
در زمینه نفت و گاز شرمسار مردم ایران نیستیم
همه توانمان را برای میدان‌های مشترک گاز گذاشتیم
تکمیل زنجیره ارزش در پتروشیمی
تماس فیزیکی با حیوانات باغ وحش ممنوع شود
بازیچه‌هایی از جنس طبیعت
خطیب‌زاده در اولین نشست خبری به عنوان سخنگوی وزارت خارجه:
ترامپ می‌داند راه حل توافق در کجاست
محمدجواد ظریف:
سفر گروسی ارتباطی با مکانیسم ماشه ندارد
پس از ۹ روز بستری شدن در بیمارستان
محمدرضا شجریان به خانه بازگشت
رئیس سازمان بازرسی کل کشور اعلام کرد
پرداخت ۲/۲ میلیون یورو و ۱۱ هزار دلار به ویلموتس برای ۶۳ روز
یک نشریه چینی:
اروپا در حال خروج از سلطه آمریکاست
رویای ناتمام صلح در افغانستان
ژوبین صفاری
فرصتی برای بورسمحور شدن اقتصاد
