روزنامه شهروند
1399/06/15
زنگها برای چه کسی به صدا درمیآیند؟
[شهروند] هشتماه پیش «ووهان» چین سرتیتر خبرها شد. رسانههای دهکده جهانی پر شدند از نام کووید-19؛ ویروس ناشناختهای که با بیرحمی جان میگرفت و از مرزها میگذشت. قرنطینه بر شهرهای بزرگ و کوچک حکمرانی کرد، شهروندان خانهنشین شدند و مدارس تعطیل. غافلگیری یقه مسئولان آموزشوپرورش را هم گرفت. سریعترین راه برونرفت کلاسهای 25دقیقه شبکه آموزش بود؛ کلاس درسی که شروع نشده تمام میشد تا سوالات بیجواب دانشآموزان دردسر جدید اولیا شود. شبکه شاد هم آمد؛ برای محکزدن آموزش آنلاین. برنامهای با ایرادات فنی که دانشآموزان و معلمان را به دردسر انداخت تا عطایش را به لقایش ببخشند و کوچ کنند به شبکههای اجتماعی و شاد بماند برای حضورو غیاب سر کلاس. در همان روزها واتساپ پر شد از فایلهای صوتی، عکسها و پیامهای مکتوب که از سرفصلهای کتابهای درسی میگفتند. مسائل مطرح میشدند و فرمولها دستبهدست. به هر قیمت و جانکَندنی بود کتابهای درس به فصل آخر رسیدند و دغدغه جدید آموزشوپرورش شد امتحانات آخر سال. امتحانات آنلاین و حضوری هم با حاشیههایش برگزار شدند تا اولیا و معلمان نفسی تازه کنند؛ هر چند خبر بازگشایی مدارس در پانزدهم شهریور دوباره شوکهشان کرد. سناریویهای مختلف روی میز آمدند؛ کلاسهای حضوری و غیرحضوری، زوج و فردکردن مدارس و.... «دانشآموزان صبح شنبه با مدرسه خود تماس بگیرند تا بدانند مدارس باز است یا خیر!» آخرین راهکاری که رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزشوپرورش از آن خبر داده بود تا پانزدهم شهریور 107 مدرسه تکلیف 15میلیون دانشآموز را در مورد مدرسهرفتن یا نرفتن مشخص کنند! راهکاری که نشان میدهد همچنان در همان پله روزهای نخست تعطیلی مدارس قرار داریم؛ یعنی مدارس بلاتکلیف، دانشآموزان سرگردان و والدین نگرانند. بخشنامههایی برای استرس مضاعف مدیرانشرایط نگرانکننده است، پاییز نزدیک است و زمزمههای گفتن از آنفلوآنزا و پیک دوم کرونا هم به گوش میرسد. استفاده از ماسک هشتگهایی را به راه انداخته. هر روز از ابلاغ دستورالعملی جدید میشنویم اما همچنان در تعطیلات سفرهای بینشهری برپاست تا موج دوم همهگیری را قوت ببخشد. در این میان قرار است 15میلیون دانشآموز کلاسهای حضوری را تجربه کنند، هرقدر هم مبنای برگزاری کلاسها زوج و فرد باشد و قولوقرارها از رعایت پروتکلها بگویند؛ پروتکلهایی که در اجراییشدن کامل آنها در مدارس هنوز شائبههایی وجود دارد چون همان پروتکلها با وجود گفتن از نظارت و سختگیریها در مراسم عزاداری حسینی کامل محقق نشدند. اکبر زینالعابدی، کارشناس آموزشی، معتقد است مدارس از لحاظ تجهیزات و فضای به لحاظ مساحت و جمعیت تفاوتهای فاحشی با هم دارند، سوال کلیدی را مطرح میکند اینکه تا چه میزان وسایل بهداشتی برای دانشآموزان در دسترس خواهد بود و رعایت پروتکلها و دستورالعملها تا چه میزان ویژگی اجراییشدن در مدارس را دارند، البته با توجه به تفاوتهایی که در مدارس و شهرهای مختلف وجود دارد. او در گفتوگو با «شهروند» سلامت دانشآموزان را اولویت اول خانوادهها عنوان میکند و میگوید: «حفظ سلامت بچهها برای خانوادهها اهمیت بیشتری از درسخواندن یا نخواندنشان دارد.» به باور این کارشناس آموزشی با توجه به شرایط فوقالعاده این روزها هیچ قدرتی در هیچجای دنیا نمیتواند خانوادهها را مجبور به حضور در مدرسه کند، بنابراین با بخشنامهها نمیتوان چنین اجباری داشت. «آموزش آنلاین در روزهای انتهایی سال تحصیلی تمرین شد. کاش آموزشوپرورش وقت بیشتری برای مهیاکردن زیرساختهای بخش آنلاین میگذاشت.» کلاسهای غیرحضوری یعنی حفظ سلامت 15میلیون دانشآموز؛ هر چند در جمع دوستان نبودن آسیبهایی را متوجه دانشآموزان خواهد کرد. دانشآموزانی که به مدرسه میروند تا در کنار آموزش جامعهپذیربودن را امتحان کنند. «آموزش آنلاین مزایایی داشت هر چند این امکان برای همه دانشآموزان به شکل مساوی وجود نداشت.» به باور زینالعابدی دسترسی همه به تبلت، شبکه شاد و اینترنت رایگان میتواند سال تحصیلی پیش رو را با مشکلات و آسیبهای کمتری به پایان ببرد. به گفته این کارشناس آموزشی مناطق محروم هم میتوانند با در نظرگرفتن وضع سفید و اختیاراتی که به مدیران داده میشود، آموزش را ادامه بدهند. «سپردن مسئولیت به مدیران آن هم مسئولیت سلامت جسمی دانشآموزان به معنای استرس مضاعف به این بخش از بدنه آموزش است.»
شرایط آنچنان نگرانکننده بود که سازمان نظام پزشکی کشور طی نامهای سرگشاده از ستاد ملی مبارزه با کرونا خواسته از جان میلیونها دانشآموز دفاع کند! در این نامه آمده است: «وزیر آموزشوپرورش طی بیاناتی در اجلاس با مدیران مربوطه اظهار داشتهاند که مدارس باید از شنبه پانزدهم شهریور به طور حضوری بازگشایی شوند. این دستور جناب وزیر با شرایط حاکم بر همهگیری ویروس کرونا و وضع «قرمز» بسیاری از مناطق کشور همخوانی ندارد. به خطر انداختن جان میلیونها دانشآموز و آموزگار و خانوادههای ایشان و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسئولان غیرمرتبط با امور بهداشتی میتواند در کمترین فاصله زمانی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود؛ بنابراین از مسئولان ستاد ملی مبارزه با کرونا جدا تقاضا میکنیم ضمن اعمال قاطعیت در اجرای فرامین بهداشتی و پروتکلهای ملی مبارزه با کرونا، از احتمال بازگشایی حضوری مدارس در همه مقاطع تحصیلی و در تمامی استانها و مناطق کشور اکیدا جلوگیری بفرمایند.» اینبار در کنار کادر پزشکی مدیران مدارس دومین گروه آسیبدیده به لحاظ روانیاند. مدیرانی که مسئولیت آموزش را به دوش میکشند و مشکلات و دغدغه معلمان را تاب میآورند؛ هر چند حالا بخشنامهها مسئولیت سلامت جسمی دانشآموزان را هم بر دوش مدیران انداخته است. «واگذاری اختیارات به مناطق تجربهای است که در کشورهایی همچون انگلستان با موفقیت محک زده شده است. مدیران میتوانند در کنار اختیارات از حمایتهای آموزشوپرورش و امکانات و زیرساختهای آن بهره ببرند تا راحتتر این مسیر را به پایان برسانند.» حواشی بازگشایی مدارس در دیگر کشورها [فرشاد رضایی،روزنامهنگار] امروز زنگ مدارس مثل سال گذشته به صدا درنخواهد آمد. باید گوش به زنگ تلفنهای هوشمند باشیم؟ گروههای تلگرامی و واتساپی قرار است ورود دانشآموزان به مدارس را پاگشا کنند؟ گویا کرونا از تکثیر در ریههای انسان گذشته و جامعه انسانی را زمینگیر کرده؛ واقعیتی که فقط مختص به ایران نیست؛ چون اخبار را که جستوجو کنید میبینید حتی کشورهای توسعهیافته هم در حال دستوپنجه نرمکردن با ویروس هستند. هر چند از تاریخ بازگشایی مدارس در بعضی از این کشورها گذشته است؛ بعضی از آنها یازدهم شهریور بازگشایی شدهاند و بعضی دیگر نظیر آلمان یک ماه زودتر. با این حال نگرانیها درباره شیوع ویروس بین دانشآموزان همچنان ادامه دارد. سایت «نت مامز» در انگلستان یکی از پرکاربردترین سایتهای مادران انگلیسی است که این روزها بحث داغشان ویروس است. این سایت بهتازگی نظرسنجی انجام داده که نشان میدهد هنوز 20درصد از خانوادهها درباره فرستادن فرزندانشان به مدارس تصمیمی نگرفتهاند. این نظرسنجی همچنین نشان میدهد بیش از یکسوم خانوادهها به نحوه مدیریت دولت در زمینه کنترل ویروس اعتمادی ندارند. به هر حال وقتی بوریس جانسون به عنوان شخص اول اجرایی کشور به کرونا مبتلا میشود، از بین رفتن اعتماد عمومی طبیعی به نظر میرسد. نظرسنجی «نت مامز» حکایت از این دارد که 88درصد مردم حاضر هستند جریمه دولت را بپردازند اما برای حفظ سلامتی بچههایشان آنها را به مدارس نفرستند. موسسه «چایلد کلر» هم از 5هزار خانواده انگلیسی نظرسنجی کرده و آمار این نظرسنجی هم نشان میدهد 30درصد مردم قصد ندارند فرزندانشان را به مدرسه بفرستند. از این میزان 91درصد گفتهاند به آموزش بچهها در خانه تا کشف واکسن ادامه خواهند داد. فرانسه با 12میلیون و 400هزار دانشآموز چه کرده؟ هر چند ژان میشل بلانکه، وزیر آموزش ملی فرانسه، تأکید کرده مردم از فرستادن بچهها به مدرسه ترسی نداشته باشند و همه ملزم به زدن ماسک هستند، اما شرایط این کشور در این زمینه همچنان بحرانی است. روزنامه لو پاریزین در اینباره نوشته: «در حالی که همهگیری کرونا بیش از ۲۵میلیون نفر را در جهان مبتلا کرده، کودکان در فرانسه، بلژیک، روسیه و اوکراین امروز در شرایطی نامشخص به مدارس بازمیگردند.» انتقادات از تصمیم به بازگشایی مدارس در آلمان هم حدود یک ماه پیش آغاز شد. «ان.بی.سی.» به نقل از رسانههای آلمان در این زمینه گزارش داده بود: «بسیاری از معلمان مقاطع مختلف و مدیران مدارس به تصمیم مقامات این کشور برای بازگشایی مراکز آموزشی در سال تحصیلی جدید انتقاد دارند.» این انتقادات به این علت بالا گرفت که در برلین، پایتخت آلمان، از آغاز سال تحصیلی جدید ۴۱ مدرسه وجود مواردی از ابتلا به کرونا بین کارکنان و دانشآموزان را گزارش دادند. البته آمار مبتلایان و جانباختگان ویروس در آلمان نسبت به کشورهای همسایه بهمراتب کمتر بود اما همان موارد ابتلا هم نگرانیها را افزایش داد. همینها باعث شد درنهایت دولت فدرال آلمان تصمیم به بازگشایی مدارس بگیرد، هر چند بازگشایی اماکن ورزشی عمومی و کنسرتهای موسیقی و آموزشگاهها ممنوع شد. نحوه ماسکزدن هم بنا به قوانین آلمان، ایالت به ایالت متفاوت است؛ زیرا بنا به مقررات حکومت فدرال هر کدام از ایالتها میتوانند تابع قوانین خود در این زمینه باشند.ماجرای «حباب» بعد از شیوع کرونا در بعضی مدارس پا گرفت؛ فضایی که در حیاطهای مدارس تشکیل میشد به نحوی که دانشآموزان هر کلاس با افراد کلاسهای دیگر در تماس نباشند. اسپانیا هم که یکی از کشورهای قربانی کرونا بوده، این راهکار را پیش گرفت. مقامات این کشور تصمیم به بازگشایی این مدارس گرفتند اما به شرط برپایی فضای «حباب». در بحبوحه شیوع ویروس البته تصمیمی دیگر هم در این کشور گرفته شد که کانون انتقاد قرار گرفت؛ استخدام 11هزار معلم جدید برای مدارس.
سایر اخبار این روزنامه
داغ فراموشی یک پرونده
حرمت سد را نشکنیم
زنگها برای چه کسی به صدا درمیآیند؟
این فوتبالیستهای بیاعصاب!
پیام امیدوارکننده ونیز به جهان سینما
مدافع محیطزیست باشیم
بابای مدرسه: از منم میپرسیدن همینو می گفتم
ایران اجازه بازرسی یکی از دو محل توافق شده را داده است
صدمین سالگرد حضور دیپلماتیک سوییس در ایران