روزنامه مردم سالاری
1399/07/08
فقر اقتصادی با فرهنگ مردم و جامعه چه می‌کند؟
خوب می‌دانیم که اصالت و ماندگاری تمدن یک ملت یا سرزمین به حفظ و نگهداری از ارزش‌ها و هویت آن است. انسان‌ها زمانی می‌توانند هویت خود را پیدا کنند که آزادانه بیندیشند و با آسودگی خاطر به کشف ارزش‌های انسانی خود بر آیند و در جستجوی فرهنگ صحیح و احترام بوده و باشند، لذا این پروسه نیازمند برخورداری از یک امنیت اجتماعی است که در واقع این امنیت را بیشتر متوجه وضعیت اقتصادی آن جامعه می‌کند.بشر به دنبال آن است که در تأمل و یا در تعامل با فرهنگ خوب اجتماعی و همچنین پیشرفت صحیح روابط انسان‌ها با یکدیگر و حفظ ارزش‌های اخلاقی بوده و نیز حافظ فرهنگ و اصالت خویش باشد. حال، این واقعیت را می‌توان در درون جامعه و مغز هدایت کننده یعنی اندیشه انسان‌ها دریافت، چرا که یک اندیشه سالم همواره از قلب سالم نیز برخوردار است و تمام اعضا و جوارح یک انسان، با تفکر سالم و معقول، به خوبی می‌تواند در جامعه رفت و آمد کرده و فعالیت کند ولی یک ذهن بیمار یا فکر ناسالم و انسانی که نمی‌تواند خوب وصحیح فکر کند؛ علاوه بر اینکه قادر نیست سیستم روحی خود را کنترل کند بلکه ممکن است به جامعه و اطرافیان خود خساراتی وارد نماید.
بر این اساس اگر زمینه را برای افراد جامعه فراهم کنیم تا بتوانند در عرصه فرهنگ و ارزش‌های انسانی و رفتاری پیشرفت کنند و به فکر فرهنگ سازی صحیح و مطلوب در تمام زمینه‌ها در جامعه باشند، گامی بزرگ و ارزشمند برداشته‌ایم و این نیازمند آرامشی فکری است تا افراد بتوانند این حقیقت را در وجود جامعه نهادینه کنند.
یکی از همین عواملی که باعث میشود انسان‌ها به این آرامش فکری و تا حدودی روحی دست یابند، وضعیت اقتصادی آنهاست. به طور یقین می‌توانم بگویم که حال خوب یا بد هر جامعه‌ای به شرایط و وضعیت اقتصادی آن جامعه یا کشور ارتباط دارد، یعنی وقتی جامعه‌ای که افراد آن بر اثر زیاده خواهی برخی سودجویان و بی توجهی مسئولانش در تنگنا و فقر شدید اقتصادی بوده و به نان شبشان محتاج باشند، آن جامعه، جامعه‌ای بیمار است و نمی‌تواند درست فکر کند چرا که وزنه عدالت اقتصادی به هم خورده و تنها عده‌ای از قشر مرفه اجتماع هستند که از اقتصاد خوب و عالی برخوردارند، و این باعث میشود که یک جامعه نتواند خوب فکر کند و هیچ گاه به فرهنگ سازی و رشد فکری و اخلاقی اندیشه نخواهد کرد، و این باعث میشود که به جای این که انسان به ارزش‌های اخلاقی خود بپردازد به لرزش‌های اخلاقی خود کشیده میشود.
از قدیم گفته‌اند که شکم گرسنه دین و ایمان نمی‌شناسد، آری، درست گفته‌اند، وقتی گرسنگی بر انسان غلبه کند، فکر درست کار نمی‌کند و یا اصلا کار نمی‌کند! تحقیقات هم نشان داده است که ارتباط مستقیمی بین فقر اقتصادی و فقر فرهنگی وجود دارد، افراد جامعه‌ای که به نان شبشان محتاج باشند برخلاف میلشان دست به هر کاری ممکن است بزنند و اینجا دیگر فرهنگ سازی از طرف آنان معنا ندارد! وقتی پای فقر و وضعیت بد معیشتی در کار باشد و بیکاری رواج پیدا کند عواقب زیان باری را در جامعه می‌بینیم و چهره زیبایی را به خود نخواهد گرفت. در واقع در تمام دنیا و جامعه جهانی اگر مرفهین آن جامعه که تابع نظام سرمایه داری هستند به فکر فرودستان خود نباشند خسارات بسیاری را به اجتماع خواهند زد و نیز متوجه خواهند شد. بدون تردید نابرابری‌های اقتصادی خسارات جبران ناپذیری را به جامعه بشری خواهد زد، چرا که وقتی ارزش‌ها دیگر خریداری نداشته باشد و اخلاق انسانی رو به انحطاط کشیده شود و خشونت در اجتماع رواج پیدا کند مسلما فرهنگ آن جامعه و ملت سقوط خواهد کرد. زمانی که فقر و نداری بر فردی غلبه می‌کند، آن فرد جهت یابی فکری خود را گم کرده و دچار نوعی بحران اقتصادی میشود و تا حدود زیادی قدرت فکر باز می‌ایستد زیرا چرخه زندگی و عامل حیات او یعنی اقتصاد دچار اختلال شده و به سختی می‌تواند ادامه حیات دهد بر این اساس نگرانی و ناامیدی و بی انگیزه بودن سر تا پای وجودش را فرا می‌گیرد و این یعنی احساس پوچی برای فردی که دیگر نمی‌تواند وجود خود را در جامعه قبول کند و دست به کار نافرجامی می‌زند که پایان خوشی نخواهد داشت.انسان‌ها در بستر فقر هیچگاه نمی‌توانند به فرهنگ سازی صحیح و مطلوب دست پیدا کنند، اقتصاد که بیمار باشد فرهنگ رفتاری بشر تغذیه نخواهد شد، در حقیقت اقتصاد خوب هست که به پیشرفت فرهنگ و دانش و پایداری تمدن یک جامعه یا سرزمین کمک خواهد کرد.
آدام اسمیت فیلسوف اخلاق گرای اسکاتلندی می‌گوید: «بدون شک هیچ جامعه‌ای که بخش اعظم آن فقیر و بیچاره هستند، نمی‌تواند شکوفا و سعادتمند باشد.» به هر روی، بشر نیاز دارد تا برای جلوگیری از بروز فقر فرهنگی و زیباسازی جامعه‌ای بهتر اقتصاد خود را تقویت کند، در واقع تزریق اقتصاد خوب به ریشه‌های اجتماع که افراد آن باشند به شکوفایی و پیشرفت آن کشور کمک قابل توجهی خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
دستگاه‌های اجرایی سازوکار دریافت انتقادات و پیشنهادات مردم را تقویت کنند
فقر اقتصادی با فرهنگ مردم و جامعه چه می‌کند؟
پاختاکور حریف پرسپولیس در مرحله یک‌چهارم نهایی
رسوایی جدید ترامپ با فرار مالیاتی
سرگردانی اروپا بین انتخابات آمریکا و انتخابات ایران
اینترنت شاد رایگان است
کج فهمی یا خود بزرگ بینی؟
استعفای روحانی، سناریویی بی‌نتیجه
اخطار و توصیه پلیس ایران به دو کشور آذربایجان و ارمنستان
چرا منافع مردم را فدای درگیری‌های جناحی می‌کنید
