حقه ای دیگر از ترامپ

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در توییتی اعلام کرد تا پایان سال جاری میلادی، نیروهای آمریکایی خاک افغانستان را ترک خواهند کرد در حالی که گروه طالبان، از این سخن رئیس جمهور آمریکا به شدت استقبال کردند، مقامات ناتو، با ابراز ناخشنودی از این تصمیم ترامپ، تاکید کردند  که آمریکا باید برای خروج از افغانستان، با متحدین خود نیز مشورت کند اما واقعیت این است آن چه رئیس جمهور آمریکا بیان کرده، یکی از اصلی ترین بند های موافقت نامه آمریکا و طالبان است. آمریکا در موافقت نامه خود با طالبان، پذیرفته است که نیروهای نظامی خود را از افغانستان خارج کند و از تعداد پایگاه های نظامی خود نیز بکاهد. از سوی دیگر، کمتر از یک ماه تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده و‌ ترامپ، علاوه بر این که در نظر سنجی ها از رقیب خود عقب مانده، در مهار کرونا به شدت دچار چالش است و ابتلای خود او‌ به کرونا نیز می‌تواند بر ادامه مبارزات انتخاباتی اش تاثیر بگذارد. ترامپ همچنین در محقق کردن‌ وعده های خود در زمینه های مختلف و از جمله پایان دادن جنگ افغانستان، ناکام بوده و همه این ها، باعث شده تا در رقابت های انتخاباتی، در وضعیت نامناسبی قرار بگیرد. از سوی دیگر، مذاکرات صلح بین الافغانی که حدود سه هفته است در قطر در حال پیگیری است، تا کنون حتی به تعیین چارچوب مذاکرات نیز منجر نشده است چه رسد به این که وارد جزئیات و روشن شدن دورنمای وضعیت سیاسی و جنگ در  افغانستان شود. با این حساب، به رغم این که آمریکا با طالبان، موافقت نامه ای را به امضا رسانده اما عملا جنگ افغانستان خاتمه پیدا نکرده و این مسئله، علاوه بر تشدید نارضایتی مردم آمریکا، موجب نگرانی و نارضایتی شرکای آمریکا در جنگ افغانستان به دلیل تک روی و یک جانبه گرایی آمریکا نیز شده است.  قطع به  یقین این است که آمریکا، تمایل چندانی به کاهش جنگ و نابه سامانی در افغانستان ندارد اما به شدت علاقه مند است ضمن پیش‌گیری از تحمل آسیب های جانی و مالی این جنگ برای خودش، این هزینه ها را میان سایر کشورهای ذی دخل در افغانستان و به ویژه کشورهای همسایه‌ افغانستان، سرشکن کند. این در حالی است که دولت افغانستان نیز از وضعیت عملکرد یک جانبه آمریکا در افغانستان ناراضی و در تلاش است تا اجماعی بین المللی، بر روند مذاکرات صلح افغانستان نظارت داشته باشند و کشورهای همسایه، نقش موثر تری در این مذاکرات عهده دار شوند.  همه این چالش‌ها موجب شده که آمریکا، در مسئله افغانستان، دست پری نداشته باشد و ترامپ در این وضعیت نابه سامان، پیش از آن که به استراتژی کشورش درخصوص افغانستان بیندیشد،  به این مطلب فکر کند که چگونه می‌تواند افکار عمومی آشفته و نگران آمریکا را به نفع خود سامان دهی کند و در فرصت باقی مانده تا روز انتخابات، مردم نگران آمریکا را به نفع خود پای صندوق های رای ببرد.آگاهان مسائل افغانستان، با توجه به واقعیت های میدانی و با تکیه بر اطلاعاتی که از مذاکرات پشت پرده و پنهانی طالبان با آمریکا در برخی محافل رسانه‌ای دست به دست می‌شود، معتقدندآمریکا به حضور خود در افغانستان پایان نخواهد داد اما تلاش خواهد کرد تا ائتلافی از نیروهای سکولار و نیروهای افراطی مذهبی به وجود بیاورد و حکومتی شبیه حکومت سعودی در افغانستان ایجاد کند. چنین ساختاری، اگر ایجاد شود، نمی‌تواند مانعی جدی بر سر حضور آمریکا در منطقه تلقی شود.  با این حساب، مطلبی که ترامپ در توییت خود از آن سخن گفته، بیش از آن که یک واقعیت باشد، حقه ای برای کنترل افکار عمومی داخل آمریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور است. آمریکا با همه تلاشی که انجام داد، موفق نشد بحران افغانستان را با امضای یک توافق نامه میان طالبان و دولت افغانستان، ظاهراً به پایان برساند اما اعلام خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، می‌تواند چهره ای متعهد از ترامپ را که به قول هایش عمل می کند، به مردم آمریکا نشان دهد.  مطلب آخر این که تجربه کیفیت خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق و نیز اهمیت ژئوپلیتیک افغانستان و ضرورت حضور مستقیم آمریکا در منطقه به منظور تامین منافع این کشور نیز  این احتمال را که آمریکا تمام نیروهای خود را از افغانستان خارج کند، تقریبا مساوی با صفر کرده است.آن چه در عراق روی داد، دقیقا به این شکل بود که تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی، با تغییر پوشش و در قالب دیپلمات، در حد و اندازه چند هزار نفر، در آن کشور باقی ماندند. در افغانستان نیز، اتفاق مشابهی می تواند بیفتد و شکل حضور آمریکایی ها از ظاهر نظامی به ظاهری دیپلماتیک تغییر کند تا هم دولت آمریکا به تعهداتش به طالبان و نیز مردم آمریکا در ظاهر عمل کرده باشد و هم منافع آمریکا در افغانستان با خطر مواجه نشود.