صرفا اختصاص کالا به مردم فسادزاست

آرمان‌ملي-محمدميلادعبداللهي: مشکلات معيشتي و اقتصادي روز به روز پررنگ‌تر مي‌شود و آخرين اخبار حاکي از آن است برخي از مردم توانايي خريد گوشت را ندارند و به جاي آن ناگزير به استفاده از استخوان يا کالباس و سوسيس بي‌کيفيت هستند. بسياري از کارشناسان بر اين باروند مشکلات فعلي را نبايد به بيرون از مرزها ربط داد و سياست‌هاي اقتصادي نيازمند اصلاح هستند. به همين منظور محمدقلي يوسفي، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي، در گفت‌وگويي با «آرمان‌ملي» مي‌گويد: «اگر ايران کشور فقيري بود که منابع و امکانات نداشت و کفاف جمعيت را نمي‌داد، شايد اينگونه اتفاقات عجيب نبود. اما وقتي‌که کشور ثروتمند، متمدن، با جمعيت مناسب و امکانات فراوان را در اختيار داريم، وقوع چنين شرايطي به غير از ضعف مديريت و ناکارآمدي نظام تصميم‌گيري مورد ديگري را نشان نمي‌دهد و ما بايد دورنماي مناسب و بلندمدتي براي رفع بحران پيش‌بيني کنيم و اميد دهيم که مشکلات موقتي است و طلوعي در راه خواهد بود». در ادامه اين مصاحبه را مي‌خوانيد.
خبرهايي آمده مبني بر اينکه مردم به دنبال مصرف استخوان‌هاي گوشت، مرغ و کالباس‌هاي بي‌کيفيت در وعده‌هاي غذايي خود هستند، به نظر شما چه عاملي منجر به بروز چنين وضعيتي شده و تحليل شما از اقتصادي کنوني چيست؟
اگر ايران کشور فقيري بود که منابع و امکانات نداشت و کفاف جمعيت را نمي‌داد، شايد اينگونه اتفاقات عجيب نبود، اما وقتي ‌که کشور ثروتمند، متمدن، با جمعيت مناسب و امکانات فراوان را در اختيار داريم، وقوع چنين شرايطي به غير از ضعف مديريت و ناکارآمدي نظام تصميم‌گيري مورد ديگري را نشان نمي‌دهد. تاسف‌بار است سرزميني که مقدار بسياري امکانات دارد و مردم آن شايسته هستند تا جزو مرفه‌ترين‌هاي دنيا باشند، در حال حاضر بخش وسيعي از آنها زير خط فقر به سر مي‌برند. متاسفانه به مسائل رفاهي مردم بي‌توجهي شده است و مسئولان شرايطي که بر مبناي آن، مردم بايد تلاش کنند و اميدوار باشند را فراهم نکرده‌اند و وضعيت بي‌ثباتي ايجاده شده که نه امکان سرمايه‌گذاري توليدي در داخل و نه تعامل سازنده‌اي با دنياست که سرمايه‌گذاران خارجي ورود کنند. به نظر من هر چيزي يک دوره‌اي دارد و درختي که کاشته شده است، اکنون بايد ثمر دهد و اگر چنين اتفاقي نيا‌فتد پس مي‌توان گفت بخشي از کار مشکل دارد. به نظر مي‌رسد دولتمردان به موضوعات مهمي چون رفاه مردم، کنترل فساد، برقراري عدالت و آزادي بي‌توجهي نشان داده‌اند. کشور بايد مي‌توانست با ژاپن و اروپا رقابت کند، نه اينکه از نظر اقتصادي در قعر کشورها قرار بگيرد. زماني همه اذعان داشتند ما کمتر از کشورهاي توسعه يافته‌اي مثل(ژاپن و بريتانيا) نيستيم، اما اکنون خودمان را با اتيوپي مقايسه مي‌کنيم و اين تاسف‌بار است. به عبارت دقيق‌تر ما به جاي آنکه فاصله را با کشورهاي پيشرفته و طراز اول کم کنيم، آن را با کشورهاي عقب‌مانده کم کرده‌ايم و اين نشان‌دهنده آن است که منابع به هدر رفته و فرصت‌هاي زيادي از کشور گرفته شده است.
طرح تامين کالاهاي اساسي و واگذاري آن به 60 ميليون نفر به تصويب رسيد، اين در حالي است که برخي مسئولان اذعان مي‌کنند دولت پولي براي آن ندارد، به نظر اين طرح چه تاثيري بر اقتصاد ما در مقطع فعلي خواهد داشت؟


جاي تاسف دارد که بين مسئولان اختلاف‌نظر وجود دارد و مثل باقي موارد زماني‌که فشار اقتصادي وارد مي‌شود، به دليل ضعف موجود همه مي‌خواهند تقصير را گردن ديگران بيندازند. ولي به طور حتم آنچه که در شرايط فعلي با آن روبه‌رو هستيم (فشارهاي اقتصادي، فقر و مشکلات متعدد) دستاورد نظام تصميم‌گيري است که در شرايط کرونا و بحران اقتصادي دو چندان شده، بنابراين کار دولت‌ها در چنين شرايطي آن است که سعي کنند، مانع از آسيب ديدن سلامتي و معاش مردم شوند. بديهي است که انتظار مي‌رود در بحران فعلي دولتمردان از خودگذشتگي نشان دهند و منابعي که هدر رفته را در اختيار مردم قرار دهند، وليکن اين اقدامات نيازمند راهکار مناسب و هوشمندانه‌اي است؛ به طوري‌که ما بايد دورنماي مناسب و بلندمدتي براي رفع بحران پيش‌بيني کنيم و اميد دهيم که مشکلات موقتي و طلوعي در راه است تا مردم بيشتر تلاش کنند. به هر طريق دولت بايد شرايطي را مهيا سازد تا در کوتاه‌مدت نياز مردم برطرف شود، اما براي اين مهم (رفع نياز) صرفا اختصاص کالا کافي نيست، چراکه منجر به ايجاد فساد مي‌شود، مگر آنکه به صورت نقدي در اختيار شهروندان قرار گيرد.
تحليل شما از انتخابات پيش روي آمريکا و تاثير آن بر اقتصاد ايران چيست؟
بايد متذکر شويم اين مردم ايالات متحده هستند که بايد تصميم بگيرند چه کسي رئيس‌جمهور شود، اما ما بايد به فکر مسائل خودمان باشيم و مشکلات اصلي ما دروني است. به عبارت دقيق‌تر معضلات فعلي به سياست‌هاي نادرست اقتصادي و مسئولان بازمي‌گردد. به علاوه انتظار مي‌رود مسئولان بدون توجه به اينکه چه کسي انتخاب مي‌شود، چاره‌انديشي کنند، البته تاسف‌بار است اگر فکر کنيم که فشارهاي ترامپ با انتخاب بايدن کم خواهد شد. مساله اصلي کم يا زياد بودن فشارها نيست مورد اصلي آن است که ما بايد راه حل بلندمدت براي مشکلات کشور پيدا کنيم و اين نياز به يک عزم ملي براي تصميم‌گيري مناسب است. به عبارتي ديگر اينکه فکر کنيم، بايدن مي‌آيد و شرايط بهتر مي‌شود، اشتباه است. اينکه ما بتوانيم نفت صادر کنيم و کالا وارد کنيم دردي از جامعه دوا نمي‌کند؛ چراکه درد جامعه ما فساد و نبود شايسته‌سالاري است و مشکل اصلي کشور به نظام تصميم‌گيري در بخش اقتصادي باز مي‌گردد. اينکه کدام‌يک از دو کانديد انتخاب شود، بيشتر مشکل دولت است و اينکه دولت بتواند گشايشي پيدا کند يک بحث است و اينکه مردم چه دورنما و وضعيتي خواهند داشت، مورد ديگري است و من فکر مي‌کنم اگر اصلاحات دروني در بخش اقتصاد براي مردم ايران صورت نگيرد، انتخاب ترامپ يا بايدن تفاوتي نخواهد داشت.