دورنمای شفاف همکاری‌های امنیت‌ساز ایران و عراق

تحلیلگران رسانه‌های عربی معتقدند: سفر «جمعه عناد سعدون» وزیر دفاع عراق به ایران ترسیم‌ کننده مسیر جدیدی در همکاری امنیتی و نظامی تهران – بغداد و عامل مهمی در برقراری امنیت و ثبات منطقه خواهد شد.
به گزارش ایرنا، «جمعه عناد سعدون» وزیر دفاع عراق روز شنبه ۲۴ آبان‌ماه در راس یک هیات‌ بلندپایه نظامی برای رایزنی درباره برخی پرونده‌های مهم از جمله گسترش همکاری‌های دفاعی و امنیتی مشترک وارد تهران شد. سفر ۲ روزه وزیر دفاع عراق در پاسخ به دعوت سرتیپ «امیر حاتمی» همتای ایرانی خود انجام شد و وی در این سفر با سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سرلشکر «محمد باقری» رییس ستاد کل نیروهای مسلح و «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و برخی دیگر از مسوولان کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد. در سفر وزیر دفاع عراق به ایران مسائل مهمی از جمله توسعه همکاری دفاعی و امنیتی مشترک و ادامه همکاری دفاعی، نظامی و تقویت این همکاری بررسی شد.
تقویت همکاری امنیتی و نظامی ایران و عراق
از نگاه تحلیلگران، سفر عناد سعدون وزیر دفاع عراق به ایران در چارچوب مناسبات رو به رشد ۲ کشور و حفظ منافع تهران و بغداد قابل تجزیه و تحلیل است. اشتراکات بسیار ۲ کشور در حوزه‌های مختلف به ویژه حوزه امنیتی و گره خوردن امنیت ۲ کشور اقتضا می‌کند تا تهران و بغداد در مسیری حرکت کنند که منافع ملی و امنیت آنها حفظ شود. عراقی‌ها در گرفتاری این کشور با بزرگترین بحران امنیتی که در نتیجه حضور داعش در این کشور رخ داد مشاهده کردند که اگر کمک‌ها و حمایت‌های ایران نبود دور از ذهن بود که بتوانند از شر داعش رهایی یابند. در نقطه مقابل هم اگر عراق ناامن شود حداقل شهرهای مرزی ما در خطر قرار ناامنی قرار می‌گیرند. افزون بر خطر تروریسم، عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی منطقه با رژیم صهیونیستی و حضور نیروهای آمریکا در عراق هم موضوعی است که نگرانی هر ۲ کشور ایران و عراق را به دنبال داشته است. از این رو، این نیاز مشترک در حوزه امنیتی هر ۲ کشور را به سمتی کشانده تا با یکدیگر تعامل امنیتی مثبت داشته باشند و سفر وزیر دفاع عراق هم در این راستا قابل تحلیل و ارزیابی است.


دکتر «عماد علو» کارشناس مسائل راهبردی عراق در گفت‌وگو با روزنامه «الزمان» عراق، هدف از سفر وزیر دفاع عراق را افزایش تقویت همکاری امنیتی و دفاعی بین ۲ کشور همسایه عنوان کرد. او گفت روابط امنیتی و نظامی بغداد و تهران طی سال‌های گذشته به ویژه در دوران مبارزه با گروه تروریستی شاهد پیشرفت بوده است. همچنین عراق و ایران در چارچوب کمیته هماهنگی اطلاعاتی که شامل عراق، ایران، روسیه و سوریه است در حال همکاری هستند. هدف از این همکاری‌ها جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن درباره وضع خاورمیانه و هماهنگی نظامی برای مبارزه با تهدیدهای گروه داعش است. نگاهی به این سفر و ماهیت پرونده‌هایی که در آن بررسی شد اهمیت  بالای این سفر را نشان می‌دهد. این سفر پیوندهای دوستی و همکاری میان دو کشور را تقویت خواهد کرد. با توجه به اینکه ایران و عراق از جایگاه ژئوپلتیکی مهمی در منطقه برخوردارند و در بسیاری از پرونده‌های امنیتی و سیاسی منطقه خاورمیانه نقش مهمی بازی می‌کنند این سفر عامل مهمی در تحکیم امنیت و ثبات منطقه خاورمیانه خواهد شد.
«حامد المطلک» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق به روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن گفت روابط عراق و ایران بسیاری قوی است. بسیاری از جریان‌های با نفوذ در صحنه سیاسی عراق با ایران روابط قوی دارند. این ۲ کشور دارای مرزهای طولانی هستند. از این رو، مسوولان ۲ کشور برای بررسی ماهیت روابط دوجانبه و منافع مشترک سفرهایی را انجام می‌دهند و این موضوع طبیعی است.
ضرورت اخراج نیروهای آمریکایی از عراق
یکی از موضوعاتی که در سفر وزیر دفاع عراق به ایران مورد بررسی قرار گرفت حضور نیروهای آمریکایی در این کشور بود. این موضوع در دیدار عناد سعدون با دریابان «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی پررنگ‌ بود. شمخانی در این دیدار با اشاره به همکاری‌های خوب و موثر دفاعی و امنیتی ایران و عراق در مبارزه با تروریسم سازمان‌یافته از سوی آمریکا و همپیمانانش در منطقه و حمایت‌های بی‌دریغ جمهوری اسلامی ایران برای رهایی شهرهای عراق از اشغال داعش، این همکاری‌ها را ضامن ثبات و امنیت منطقه معرفی کرد و خواستار نهادینه شدن و ارتقای این همکاری تا سطوح راهبردی شد. وی ضمن اشاره به اعتراف صریح مقامات ارشد آمریکایی مبنی اینکه حضور آنان در منطقه غرب آسیا جز جنگ‌افروزی، بی‌ثباتی و از بین رفتن منابع حیاتی منطقه نتیجه‌ای نداشته با تمجید از مصوبه مجلس عراق درباره خروج نیروهای آمریکایی از عراق، خروج کامل این نیروها از عراق را یکی از مهمترین مولفه‌های برقراری صلح و آرامش در منطقه دانست. عناد سعدون وزیر دفاع عراق هم طی سخنانی با قدردانی از حمایت و کمک‌های همه جانبه جمهوری اسلامی ایران در نابودی شر تروریسم از کشور عراق بر تقویت و گسترش روابط ایران و عراق به ویژه در حوزه‌های نظامی و امنیتی تاکید کرد. وی با اشاره به اینکه هیچ کشور ثالثی نمی‌تواند بر روابط ۲ کشور تاثیرگذار باشد گفت تجربه ۲ کشور در جریان مبارزه با داعش نشان داد در سایه همکاری مشترک می‌توان بر بحران‌ها غلبه کرد و فرصت‌های مناسبی برای همکاری در دیگر حوزه‌ها با هدف تامین رفاه و آرامش مردم ۲ کشور ایجاد کرد.
این موضع‌گیری‌ها و اشتراک دیدگاه‌ها درباره برقراری امنیت درون‌زای منطقه‌ای در حالی است که پانزدهم دی‌ماه سال گذشته هم ۱۷۰ نماینده پارلمان عراق طرح خروج نیروهای ‌آمریکایی‌ از خاک این کشور را به تصویب رساندند. با توجه به این موضوع و همچنین لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران که در ۲۷ مهرماه گدشته صورت گرفت می‌توان گفت که در آینده خرید و فروش تجهیزات و تسلیحات، آموزش و همکاری‌های نظامی بین وزارت دفاع ۲ کشور، می‌تواند به یکی از مهمترین اولویت‌ها تبدیل شود و پیام‌های آشکاری با محتوای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق به دنبال داشته باشد.
گزارشگر شبکه خبری «نهرین‌نت» عراق در این زمینه نوشت: هنوز هم دولت آمریکا با استفاده از مزدوران و دوستان خود برای ادامه حضور نیروهای این کشور در عراق مانور می‌دهد. این در حالی است مردم عراق و نمایندگان پارلمان خواهان اجرای تصمیم پارلمان عراق درباره ضرورت خروج نیروهای آمریکا از عراق هستند. واقعیتی که دولت آمریکا آن را نادیده می‌گیرد این است که نیروهای این کشور در معرض هدف مستقیم و مداوم همه جریان‌های مقاومت هستند و ادامه حضور این نیروها در عراق به معنی خود کشی سیاسی دولت آمریکا است. اکنون این سوال مطرح می‌شود که آیا آمریکا با ارسال‌پیام‌های همراه با تهدید می‌تواند طرح‌های خود را پیش برد یا اینکه تهدیدهای آمریکا در این زمینه با خشم مردمی، نیروهای مقاومت و جریان‌های سیاسی پارلمان و حوزه علمیه روبرو خواهد شد که با حضور نیروهای آمریکا در این کشور مخالف هستند. با توجه به مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج  نیروهای آمریکا از عراق  که پس از ترور سردار «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» صورت گرفت اکنون اخراج این نیروها  به یک ضرورت تبدیل شده است.