رونق اشتغال روستایی با نوآوری‌های زنان اصفهانی

حمیرا حیدریان
خبرنگار
افزایش میانگین تحصیلات زنان در روستا ها طی سال های گذشته یک نتیجه مثبت داشته است؛ رونق کسب و کارهای روستایی، کارآفرینی و خلاقیت در اشتغالزایی. رویدادی که هم اکنون در بسیاری از روستاهای اصفهان در حال وقوع است. زنان جوان و میانسال با طرح‌ها و ایده‌هایی خلاقانه در حوزه صنایع دستی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری نه تنها در حال تلاش برای راه‌اندازی کسب و کار و استقلال مالی هستند بلکه در چرخه اقتصادی کشور نیز تأثیر‌گذار شده‌اند. کارآفرینی در40 روستا با تولید زعفران و دیگر محصولات کشاورزی و ایجاد اشتغال برای حدود 4 هزار زن روستایی توسط یک بانوی اصفهانی نمونه‌ای از این تحولات است.
مدیرکل بانوان و خانواده استانداری اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: تعداد زیاد روستاییان باسواد و متخصص مخصوصاً در قشر زنان یکی از نقاط قوت و پتانسیل در این بخش به شمار می‌رود؛ نکته حائز اهمیت این است که، برای رسیدن به توسعه اولین نیاز شناخت پتانسیل روستاهاست؛ توسعه پایدار کشور بدون توسعه روستایی محقق نمی‌شود و زنان جزو مهره‌های اصلی برای توسعه پایدار و پیشرفت روستاها هستند؛مخصوصاً اینکه زنان روستایی مدیران اقتصادی خانواده هستند و در فعالیت‌های مختلف حضور دارند، حتی در سال‌های اخیر زنان در حوزه مشارکت سیاسی رشد چشمگیری داشته‌اند که قابل توجه است. توجه به نقش زنان در توسعه کشور از جمله توسعه اقتصادی وحمایت از ایجاد اشتغال برای زنان از جمله اشتغال زنان روستایی نقش بسزایی در تولید دارد.


شادی فضلی با بیان اینکه به‌طور سنتی زنان روستایی همواره بخش مهمی از فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی خانواده را به دوش کشیده‌اند، افزود: یکی از این طرح‌های نو که در استان اصفهان و با محوریت زنان در حال اجراست، تولید محصولات کشاورزی است که با همکاری معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و جهاد کشاورزی صورت گرفته است؛ از ابتدای سال‌جاری 12پروژه آموزش و ترویج تولید و مصرف محصول گواهی شده و استاندارد با تأکید بر توان‌افزایی جوامع محلی ویژه زنان روستایی در دست اقدام است. ویژگی این محصولات پایین بودن میزان مواد سمی، فلزات سنگین و آلاینده‌ها در آنهاست که در استان اصفهان محصولاتی چون گلابی، زرشک، زعفران و سیب زمینی با چنین خصوصیاتی درحال کشت و بهره‌برداری بوده و تاکنون دستاوردهای خوبی حاصل شده است.
تجربه موفق بانوی کارآفرین در روستای «ازان»
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه کشاورزی از حوزه‌های مورد علاقه زنان اصفهانی است که سهم بسزایی نیز در ایجاد اشتغال دارد، بیان داشت: به طور مثال یکی از زنان کارآفرین استان توانسته است با توسعه کشت زعفران در 40 روستای استان حدود 3 هزار و 860 نفر شغل فصلی ایجاد کند که بیشترین درصد آن به زنان اختصاص دارد و این محصول درحال برندسازی است. بانوی کارآفرینی که مدیرکل بانوان و خانواده استانداری اصفهان به او اشاره می‌کند، «صغری جعفری» است. او اکنون در زمینه کشت زعفران در روستای «ازان» شهر میمه صاحب کسب‌وکار بسیار گسترده ای است، تا آنجا که با تأسیس دفترش در شهر استانبول و عقد قرارداد با کشورهای اروپایی، به صادرات زعفران و محصولات دیگر همچون صنایع‌دستی، حبوبات و... می‌پردازد. او در مصاحبه‌ای، مهم‌ترین عامل موفقیت خود را توجه به بسته‌بندی و برند‌سازی می‌داند و می‌گوید،چون در دانشگاه در رشته بهداشت تحصیل ‌کرده بودم و با ضرورت نحوه بسته‌بندی کالا به‌عنوان یکی از عوامل بسیار مؤثر در میزان فروش آن آشنایی داشتم و می‌دانستم هر محصولی باید برند و شناسنامه داشته باشد تا بتواند در فروشگاه‌های معتبر نظر مشتری را به خود جلب کند ، این بود که تصمیم گرفتم برای محصول زعفران روستای «ازان» شناسنامه تهیه کنم. البته  برای ارائه بهترین بسته‌بندی نیاز به هزینه قابل‌توجهی داشتم، به همین دلیل با قالیبافی و دریافت وام این هزینه را تأمین کردم و با خریداری یک دستگاه کاشت مکانیزه، بهترین نوع پیاز زعفران را برای کاشت انتخاب کردم.
ورود زنان روستا به حوزه اشتغال گردشگری
 حوزه دیگری که با رویکردهای نوین و براساس مزیت‌های استان اصفهان رونق خوبی یافته است، بخش گردشگری و بویژه توسعه بومگردی‌ها است. مدیرکل بانوان و خانواده استانداری اصفهان می‌گوید: در این زمینه شاهد مهاجرت معکوس تعدادی از زنان کارآفرین استان از شهر به روستا بوده‌ایم که توانسته‌اند با احیای بومگردی و توسعه گردشگری در روستا، صنایع دستی و محصولات خوراکی مناطق را رونق داده و برای زنان شغل ایجاد کنند. همچنین از افتخارات استان ما این است که زنان فعال در این زمینه توانسته‌اند در رقابت‌های ملی چون جشنواره ملی زنان کارآفرین که از سوی معاونت امور زنان وخانواده اجرا شده است، در بخش گردشگری روستایی کسب مقام کنند.
مدیرکل بانوان و خانواده استانداری اصفهان یکی از عوامل مؤثر در توسعه مشاغل روستایی را فعالیت براساس مشارکت عنوان کرد و خاطرنشان کرد: توسعه همکاری و فعالیت جمعی در روستا از برنامه‌های دولت بوده که با تشکیل تعاونی و صندوق‌های خرد روستایی در این زمینه اقدام به جلب مشارکت زنان روستایی کرده است که با سرمایه‌ای اندک، مشارکت جمعی و برپایه توانمندی اعضا شکل می‌گیرد و موجب ایجاد اعتماد به نفس در زنان و ارتقای قدرت تصمیم‌گیری در آنها نیز می‌شود. فضلی با اشاره به اینکه در بخش ارائه تسهیلات اشتغالزایی، دولت توجه ویژه‌ای به اشتغال روستایی داشته است، افزود: در این زمینه دولت با در نظر گرفتن وام‌هایی با کارمزد کم توانسته سهم خوبی در اشتغالزایی زنان روستایی ایجاد کند. به طور مثال در استان اصفهان در دولت دوازدهم به 343 زن کارآفرین در روستا از سوی صندوق کارآفرینی و امید و 237 نفر از طریق صندوق توسعه ملی در بخش‌های خدمات، کشاورزی و صنعت وام تعلق گرفته است که نقش خوبی در گسترش چرخه اشتغالزایی میان زنان روستایی خواهد بود.
وی همچنین به بخش آموزش فنی و حرفه‌ای به زنان و تأثیر آن در کارآفرینی اشاره کرد و گفت: در 8 ماهه سال‌جاری با وجود شرایط دشوار کرونا نزدیک به 3 هزار زن روستایی خدمات آموزشی دریافت کردند که در این آموزش‌ها به زنان بدسرپرست، سرپرست خانوار، بهبود یافته آسیب‌های اجتماعی و معلول توجه ویژه‌ای شده است. در این خصوص سازمان بهزیستی استان درحال اجرای طرح آموزشی و اشتغالزایی برای زنان روستایی و دختران معلول است که علاوه بر آموزش، فروش محصولات نیز در آن طرح دیده شده است. وی یکی دیگر از رویکردها در توسعه اشتغال برای زنان از جمله زنان روستایی را توسعه مشاغل خانگی دانست و گفت: مشاغل خانگی علاوه بر ایجاد درآمد برای زنان در محیط خانواده، در توسعه صنایع دستی و بومی نقش بسزایی دارد که روستا به‌عنوان مهد میراث‌های فرهنگی و هنری می‌تواند در این بخش بدرخشد و توسعه یابد. طرح راهبری شغلی یکی از طرح‌هایی است که در این زمینه توسط کمیته امداد امام خمینی(ره) اجرایی شد. همچنین در بخش عرضه محصولات تولیدی، باتوجه به اینکه فروش وعرضه محصولات بویژه محصولات تولیدی زنان روستایی که دسترسی مستقیم به مصرف کننده شهری ندارند از دغدغه‌های زنان تولیدکننده است که در این زمینه دفتر امور زنان و خانواده تفاهمنامه‌ای با اداره کل پست استان برای فروش محصولات، تسهیل ارسال مرسولات زنان تولیدکننده و همچنین برگزاری دوره‌های آموزشی جهت توانمندسازی زنان در عرصه تجارت الکترونیک به امضا رسانده است. وی عنوان کرد: روستاهای استان اصفهان هرکدام دارای ظرفیت‌های بسیار زیادی هستند که کارآفرینان می‌توانند با اجرای ایده خود در روستاعلاوه بر ایجاد اشتغال و پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهر از تسهیلات با کارمزد کم، مواد اولیه در دسترس و ارزان و مکان ارزان بهره‌مند شوند. مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان اظهارداشت: زنان در توسعه پایدار روستاها نقش مؤثری دارند و می‌توانند تهدیدهای موجود را به فرصت تبدیل کنند.
وی  با بیان اینکه اشتغال یکی از دلایل اصلی مهاجرت روستاییان به شهرها است که زنان در اینگونه مهاجرت‌ها بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند، اظهارداشت: توسعه پایدار روستایی یکی از اولویت‌های کنونی جامعه ما محسوب می‌شود و روستا و روستاییان در توسعه کشور از اهمیت بسزایی برخوردارند.

نیم نگاه

زنان جوان و میانسال  با طرح‌ها و ایده‌هایی خلاقانه در حوزه صنایع دستی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری نه تنها در حال تلاش برای راه‌اندازی کسب و کار و استقلال مالی هستند بلکه در چرخه اقتصادی کشور نیز تأثیر گذار شده اند. کارآفرینی در40 روستا با  تولید زعفران و دیگر محصولات کشاورزی و ایجاد اشتغال برای حدود 4 هزار  زن روستایی توسط یک بانوی اصفهانی نمونه ای از این تحولات است