رقابت قطر و عربستان

بحران به وجود آمده در روابط قطر و عربستان سعودی و نیز چند کشور دیگر عربی از جمله امارات، مصر و کویت که در پی انتشار سخنان منسوب به امیر قطر به وجود آمده را باید از چند جنبه بررسی کرد. قطر و عربستان
یک سری اختلافات قدیمی در خصوص مدیریت شورای همکاری خلیج فارس دارند که این اختلافات بعضا مرتبط با ایران می‌شود. عربستان و قطر به رغم اینکه با هم اختلاف دارند بر سر یک موضوع با یکدیگر رقابت می‌کنند و آن، نمایندگی سیاست‌های آمریکا در منطقه است و به عبارتی هر کدام می‌خواهند نقش بیشتری در این خصوص داشته باشند. یکی از حوزه‌های رقابت عربستان و قطر در بخش رسانه است.
قطر در زمان راه‌اندازی شبکه الجزایر از نیروهای بی بی سی عربی استفاده کرد و به عبارتی قطری‌ها سعی کردند که در حوزه رسانه، گوی سبقت را از عربستان بربایند. بخش دیگری از رقابت این دو کشور به عرصه علمی مربوط می‌شود. قطری‌ها با ساخت مجتمع بزرگ دانشگاهی با همه دانشگاه‌های معتبر دنیا قراردادهایی را بستند مبنی بر اینکه جوانان عرب در قطر درس بخوانند و مدرک خود را از دانشگاه‌های معتبر دنیا بگیرند. در شرایطی که عربستان خود را متولی علوم دینی سلفی می‌دانست قطری‌ها سعی کردند با سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه علمی خودشان را به عنوان نمایندگی علوم مدرن دنیا مطرح کرده و بخشی از جوانان عرب را به سمت خودشان جذب کنند و همین جوانان وقتی فارغ التحصیل می‌شوند از سیاست‌های قطر حمایت کنند. حوزه سوم رقابت دو کشور مربوط به انرژی و سرمایه‌گذاری است. عربستان و قطر اکنون رقابت شدیدی در این عرصه دارند. در حال حاضر قطری‌ها سود سرمایه‌گذاری‌هایی که در خارج انجام می‌دهند از فروش نفت و گاز آنها بالاتر است. در گذشته هر وقت بحث ایران مطرح می‌شده است قطر و عربستان اختلافات خود را
کنار می گذاشتند و علیه ایران موضع مشترک داشته‌اند. از سوی دیگر هدف عربستان از دعوت ترامپ این بود که پیام دولت جدید


آمریکا برای خاورمیانه از خاک عربستان
به دنیای عرب صادر شود. در واقع با سفر
45 روزه عادل الجبیر به آمریکا، عربستان توانست
با قراردادهای کلان میلیاردی که با آمریکا بست کشورهای دیگر عربی را به عنوان تماشاگر این قراردادهای کلان قرار دهد. این موضوع به مذاق قطری‌ها خوش نیامد و لذا در سخنان منسوب به امیر قطر می‌بینیم که اظهارات وی مبنی بر اینکه ایران تهدید نیست، با خشم سعودی‌ها مواجه شد. ضمن اینکه امیر قطر در خصوص مقاومت نیز موضع ملایمی گرفت و در تضاد با مواضع عربستان بود. آن
چیزی که در این چند روز شاهد آن
بودیم حمله رسانه‌های مورد حمایت عربستان به قطر بود که به دلایل مواضع امیر قطر صورت گرفت.
* عضو کمیسیون امنیت ملی