دعوا بر سر «ربنا»

چند سالی است که در روز های منتهی به ماه مبارک رمضان، شایعاتی در فضای مجازی می پیچد که از پخش دعای «ربنا» اثر استاد شجریان در لحظات ملکوتی اذان مغرب از تلویزیون حکایت دارد ولی این زمزمه ها در نهایت به پخش این دعا منجر نمی شود. موضوعی که گاهی اعتراضاتی را هم در پی داشته است. امسال اما جنس این شایعات فرق می کرد و حالتی رسمی تر به خود گرفته بود. در حالی که چند روزی تا ماه مبارک رمضان فاصله بود، برخی رسانه ها خبر از نامه سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رئیس سازمان صداوسیما دادند که در آن خواستار پخش این دعا از تلویزیون شده بود. ایرنا از ارسال این نامه در روز چهارشنبه هفته گذشته و حمایت تعدادی از اعضای هیئت دولت از این اقدام خبر داد. اگرچه مسئولان تلویزیون طبق معمول به این اخبار واکنشی نشان ندادند ولی بسیاری منتظر پخش دعای «ربنا» از تلویزیون شدند. اتفاقی که در نهایت رخ نداد و از پخش این اثر در آنتن شبکه های مختلف خبری نشد.
پاسخ جواد لاریجانی به نامه وزیر ارشاد
روز گذشته محمدجواد لاریجانی عضو شورای نظارت بر سازمان صداوسیما به نامه وزیر درباره پخش ربنای محمدرضا شجریان پاسخ داد. در بخشی از این نامه آمده: «از آنجا که موضوع دفاع از ایشان یک مناقشه سیاسی شده است، لذا در تلاوت مذکور توجه به آیت تحت الشعاع قرار می گیرد و این امر خلاف موازین شرعی تلاوت است؛ لذا خواهشمند است که سایر قطعات آوازی آن هنر مند را مطرح فرمایید که اتفاقا دارای ساختار موسیقیایی مهمتری هم هستند. حتما می دانید که تحت الشعاع قرار گرفتن توجه به آیات باهرات نسبت به مقارنات آن قدر مهم بوده که برخی از فقهای بزرگ تلاوت ملحون را مورد شبهه قرارداده اند.»
 نامه لاریجانی چه می گوید؟


با توجه به اصطلاحات و تعابیر فنی که در نامه دکتر محمدجواد لاریجانی به کار رفته است، بیان این نامه به زبان ساده   لازم است.
 منظور لاریجانی در نامه، این است که از نظر فقها، وقتی در زمان تلاوت آیات قرآن کریم، به دلیل برخی مسائل، شخصیت تلاوت کننده آن قدر در کانون توجه قرار بگیرد که عملاً توجه مخاطب را از تأمل در آیات به سمت شخص تلاوت کننده منحرف کند، چنین تلاوتی مورد شبهه یا اشکال است.
انتقاد نماینده مجلس از ورود دولت
موضوع  نامه صالحی امیری به علی عسگری در جلسه علنی صبح دیروز مجلس هم بازتاب داشت و محمدجواد ابطحی نماینده خمینی شهر به این نامه واکنش نشان داد. او در تذکری با اشاره به این که مشکل مملکت سرود ربنا و غیر آن نیست گفت: «آقای خواننده معلوم الحالی خودش در سال 88 تقاضا کرده که برنامه هایش از صداوسیما پخش نشود، حالا هم خودش تقاضا کند که دو مرتبه پخش شود. این در حد هیئت دولت نیست که در این مسائل ورود کند.»
پاسخ مدیر خانه موسیقی به لاریجانی
دیروز عصر هم حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی به نامه لاریجانی واکنش تندی نشان داد. او در گفت وگو با ایلنا، با رد صحبت های محمدجواد لاریجانی در پاسخ به نامه او گفت: «استاد شجریان از کودکی با صوت قرآن بزرگ شده و با قاریان بزرگ جهان و شیوه های قرائتشان آشنایی داشته و دارند. در این میان چطور کسی که در وادی کار قرآنی هیچ سابقه ای نداشته؛ به خودش اجازه می دهد این گونه جسورانه و با اعتماد به نفس درباره مقوله ای که اطلاعاتی در موردش ندارد، سخن بگوید؟ ! ایشان فکر کرده اند وقتی واژگان خاصی را که صد درصد حرفه ای است و به هیچ عنوان مخاطب عام آن ها را نمی فهمد به کار ببرند، مطلب تمام می شود؛ اما در واقع این گونه نیست.» او در این گفت وگو، اجرای دعای «ربنا» را نه تلاوت قرآن بلکه مناجات خوانی دانست و توضیح داد: «یکی از بهترین قرائت ها و اجرا ها در زمینه مناجات خوانی همین اجرای ربنای استاد شجریان است. مناجات خوانی با تلاوت قرآن تفاوت دارد. وقتی شما در مقام مناجات چیزی را می خوانید ممکن است مقداری از مولفه های قرائت قرآن فاصله بگیرید. امروز ربنا در گوش و ذهن همه مردم ما است و هر وقت پخش می شود؛ مردم به یاد لحظات نورانی افطار ماه مبارک رمضان می افتند.»
با اظهارنظر های دیروز به نظر می رسد ماجرای «ربنا» هنوز ادامه خواهد داشت. این بار شاید رسانه ملی واکنشی نشان بدهد.