اجاره‌نشینی در روزهای کرونا

«مسکن» از هر زاویه‌ای که نگاه کنیم موضوعی مهم و قابل اهمیت در اقتصاد کشور است. از منظر اقتصاد کلان، بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی به رونق بازار مسکن وابسته است و به این ترتیب رکود مسکن در این سال‌ها، بسیاری از صاحبان مشاغل مرتبط با این زمینه اقتصادی را با خطر ورشکستگی روبرو کرده است. از منظر اقتصاد خرد هم بدیهی است که موضوع مسکن یکی از سه دغدغه اساسی هر خانواده‌ای است. 
در یکی دو دهه اخیر که قیمت مسکن بخصوص در شهرهای بزرگ به شدت بالا رفته است و وام‌های مسکن هم ارزش چندانی ندارد، خانه‌دار شدن برای اکثر خانواده‌ها به رویایی غیر قابل تحقق تبدیل شده است و به این ترتیب کسانی که به تازگی تشکیل خانواده می‌دهند یا کسانی که اجاره‌نشین هستند، باید در وضعیت اجاره‌نشینی بمانند؛ وضعیتی که سال به سال سخت‌تر و غیر قابل تحمل‌تر می‌شود. کافی است که در این روزها که علی‌رغم تهدیدات کرونا، اندک اندک جابجایی مستاجرها آغاز شده است، سری به بنگاه‌های املاک بزنید تا ببینید قیمت‌های اجاره در تهران (یا دیگر شهرها) تا چه اندازه نامتناسب با وضعیت درآمد خانوارها است. همچنین افزایش اجاره‌بها نسبت به سال قبل، واقعا محسوس است. آخرین آمار اعلام شده توسط بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص کرايه مسکن اجاري در شهر تهران و در کل مناطق شهري رشد داشته است ومقایسه این افزایش اجاره بها با حقوق کارگران و یا کارمندان ، نشان می‌دهد که اگر کارمند یا کارگری در سال گذشته توان پرداخت اجاره یک آپارتمان 60 متری را داشته، از امسال دیگر نمی‌تواند در چنین آپارتمانی زندگی کند و باید به دنبال آپارتمانی کوچکتر بگردد تا توان پرداخت اجاره آن را در شرایط جدید داشته باشد. این چنین است که در هر حال، قشر کم درآمد و اجاره‌نشین سال به سال محروم‌تر می‌شود و مشکل مسکن، روز به روز بیشتر و بیشتر گلویش را می‌فشارد. متاسفانه طرح‌هایی هم که برای رفع این محرومیت اندیشیده شده بود چندان دردی دوا نکرد.  با این اوصاف باید پرسید چه کسی باید فکری برای اجاره‌نشین‌ها بکند؟! چرا یک خانواده 3 نفری در تهران حتی با اختصاص کل درآمد سرپرست خانوار نمی‌تواند از عهده پرداخت اجاره یک آپارتمان شصت متری برآید؟! آیا این چیزی جز بی‌عدالتی اجتماعی است؟! مقام معظم رهبری شهریور ماه 1370 خطاب به دولت وقت فرمودند: «مهم‌ترین مسأله دستگاه ما و نظام جمهورى اسلامى کوشش براى رفع فقر و محرومیت در جامعه، و حمایت و کمک به طبقات مستضعف و محروم است... کارهاى مربوط به طبقات محروم و مستضعفان جامعه - که تعدادشان هم زیاد است - حقا و انصافا یک حرکت اساسى را مى‌طلبد». عجیب است که هنوز بعد از 29 سال این وضعیت هنوز پابرجا است و کاری جدی در این باره انجام نشده است.