یک شورشی در کاخ سفید

دونالد ترامپ چهار شنبه گذشته شاید بزرگ‌ترین قمار زندگی خود را مرتکب شد. اعضای کنگره امریکا ۶ ژانویه جمع می‌شدند تا در مورد رأی مجمع الکترال تصمیم بگیرند و با توجه به تفاوت قابل‌توجه جو بایدن با ترامپ، جای هیچ شک و تردیدی نبود که ریاست جمهوری بایدن به تصویب اعضای کنگره می‌رسد. ترامپ که از معاون خود مایک پنس برای تغییر رأی کنگره ناامید شد به آخرین گزینه ممکن خود متوسل شد؛ درخواست از هوادارانش برای انجام راهپیمایی اعتراضی به سمت کنگره. این درخواست با حمله چند صد معترض به ساختمان کنگره و غارت آن به سرعت شکل دیگری به خود گرفت و مبدل به شورش مقابل نظام سیاسی امریکا شد و البته رهبر این شورش هم کسی نیست جز ترامپ. این وضعیت فرصت استثنایی به مخالفان ترامپ داده تا در آخرین روز‌های ریاست جمهوری‌اش آخرین ضربه را به او بزنند، هرچند که معلوم نیست موفق شوند.
وضعیت ترامپ در حال حاضر وضعیت یک شورشی است که در کاخ سفید سنگر گرفته و مقام ریاست جمهوری برای او مصونیتی موقت ایجاد کرده و به همین جهت است که مخالفانش قصد دارند این مقام را از او بگیرند. نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان، از دو گزینه علیه ترامپ حرف زده است؛ گزینه اول استناد پنس به متمم ۲۵ قانون اساسی برای عزل ترامپ از مقام ریاست جمهوری و گزینه دوم استیضاح او است. گزینه اول در داخل دولت و توسط اعضای کابینه انجام می‌شود، چرا که در صورت عدم کفایت، ناتوانی یا مرگ رئیس‌جمهور، اکثریت کابینه می‌توانند به انتصاب معاون او به عنوان رئیس‌جمهور رأی دهند. گزینه دوم یک سال قبل انجام شد، اما استیضاح ترامپ به در بسته سنا خورد، زیرا دست کم دو سوم از اعضای این مجلس باید به استیضاح او رأی دهند و اکثریت جمهوریخواه در این مجلس مانع از رأی آوردن استیضاح و برکناری ترامپ شد. حالا مسئله این است که کدام یک از این دو گزینه به نتیجه خواهد رسید و آیا دموکرات‌ها خواهند توانست با برکناری ترامپ پرونده سیاسی او را به صورت کامل ببندند تا دیگر نتواند برای چهار سال بعد وارد عرصه انتخابات شود؟
دو مشکل اساسی در پیش روی دموکرات‌ها و جمهوریخواهان بریده از ترامپ هست. اولین مشکل محدودیت زمانی است، زیرا تا مراسم تحلیف بایدن در ظهر ۲۰ ژانویه کمتر از ۹ روز زمان باقی است و معلوم نیست که دموکرات‌ها بتوانند فرایند استیضاح را در این مدت کم انجام بدهند. هرچند که آن‌ها با وجود اکثریت قابل توجه در مجلس نمایندگان از هم اکنون این فرایند را شروع کرده‌اند و انتظار می‌رود لایحه استیضاح را به زودی به مجلس سنا بفرستند، اما هنوز جمهوریخواهان حاضر در مجلس سنا برای آن‌ها یک مانع جدی هستند. جمهوریخواهان متحد ترامپ در مجلس سنا هنوز هم آن قدر هستند که مانع دو سوم رأی لازم برای استیضاح شوند، حتی با وجود اینکه دموکرات‌ها حالا با کسب دو کرسی ایالت جورجیا اکثریت را در مجلس سنا به دست آورده‌اند. گزینه نخست نیز چندان آسان نیست، زیرا به فرض اقدام پنس و همراهی اکثریت کابینه با او برای برکناری ترامپ، باز ترامپ می‌تواند با فرستادن نامه‌ای به کنگره مخالفت خود را با این اقدام اعلام کند. پنس باید ۶۷ رأی مثبت سنا و ۲۹۰ رأی مثبت مجلس نمایندگان را به دست بیاورد تا با استناد به متمم ۲۵ ترامپ را برکنار کند، اما با توجه به متحدان ترامپ در هر دو مجلس به خصوص سنا، بعید است که بتواند این میزان رأی را به دست بیاورد. به نظر می‌رسد که با توجه به این شرایط، شورشی کاخ سفید بتواند این ۱۰ روز از پایان ریاست جمهوری‌اش را تاب بیاورد، اما دموکرات‌ها با رأی دادن به لایحه استیضاح و فرستادن آن به مجلس سنا دست کم این رکورد را در تاریخ امریکا ثبت خواهند کرد؛ ترامپ تنها رئیس‌جمهور این کشور خواهد بود که در چهار سال ریاست جمهوری‌اش دو بار استیضاح شد.