روزنامه جوان
1399/11/01
حقوق آلودگی هوا
سرویس جامعه جوان آنلاین: با اینکه آلودگی هوا از دیرباز وجود داشته و پدیده جدیدی نیست، اما این مشکل به صورت یک معضل زیست‌محیطی، بهداشتی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی متعلق به عصر حاضر به شمار می‌آید.بر اساس تحقیقات این کتاب، آلودگی هوا یک مشکل چندبعدی و پیچیده است و حل آن نیازمند تجمیع همه امکانات جامعه، مشارکت و همکاری جدی شهروندان با دولت و استفاده از ابزار‌های قانونی است. به بیان دیگر، در واقع ضمانت‌های حقوقی برای مقابله با آلودگی هوا هر چند لازمند، اما به تنهایی کافی نیستند و مجموعه‌ای از عوامل، مکانیسم‌ها و سیاست‌های غیرحقوقی نیز در کنار ضمانت‌های حقوقی نیاز است، البته به نظر می‌رسد برای مقابله با تباهی‌های زیست‌محیطی تأثیر عوامل غیرحقوقی به مراتب بیشتر است.
این پژوهش، تلاشی برای بررسی حقوق مربوط به آلودگی هوا و مطالعه اقسام ضمانت‌های حقوقی مقابله و حفاظت از هوای پاک است که نتایج آن در پنج فصل و یک ضمیمه ارائه میشود. مفاهیم، مبانی و ضرورت‌ها، پیشینه و تحولات حقوق آلودگی هوا، ضمانت‌های کیفری، ضمانت‌های اداری و انتظامی و ضمانت‌های مبتنی بر حقوق مدنی، فصل‌های این کتاب را شکل داده‌اند.
محقق در اثر خود در مواجهه با عوامل آلودگی هوا دو دیدگاه خوش‌بینانه و بدبینانه مطرح کرده‌است. دیدگاه بدبینانه معتقد است که ضمانت‌های حقوقی نمی‌توانند نقش چندانی در کنترل آلودگی هوا داشته باشند، بلکه فشار جمعیت، اقتصاد، فرهنگ مصرف و سیاست‌های انرژی است که تعیین‌کننده‌اند. به اعتقاد مؤلف، حل بحران آلودگی هوا علاوه بر ساختار‌های غیرحقوقی، نیازمند بستر‌های دقیقی در قوانین و سیاست‌هاست. همه رسالت حقوق محیط‌زیست نیز حفظ، کنترل، بهبود و بهسازی محیط‌زیستی است که همواره در حال تنزل، تخریب و آلودگی قرار دارد و در نهایت به دنبال آرمان تبدیل «انسان فاتح زمین» به «شهروند زیستی» است.
آلودگی هوا امروزه در رأس دغدغه‌های زیست‌محیطی دولت‌ها قرار دارد و در بسیاری از کشور‌های در حال توسعه مقابله با آن اولویت ملی پیدا کرده است. این آلودگی یکی از نخستین و مهم‌ترین مشکلات زیست محیطی به شمار می‌رود که به دنبال افزایش مصرف انواع سوخت‌های فسیلی و اختراع و تولید روزافزون اتومبیل و گسترش صنایع به ویژه در شهر‌های شلوغ به وجود آمده است که باید برای کنترل و مقابله با آن فکری می‌شد. از طرف دیگر این آلودگی علاوه بر عامل مخرب محیط‌زیست به عنوان یک مشکل بهداشتی نیز مطرح بوده و برای سلامتی انسان و بهداشت عمومی به ویژه کودکان، سالمندان و محیط‌زیست طبیعی یک خطرجدی به شمار می‌رود؛ بنابراین آلودگی هوا موضوعی نبود که به راحتی بتوان از کنار آن گذشت.
بدین ترتیب با اطلاع‌رسانی و بحث‌هایی که دانشمندان نسبت به عواقب آلودگی هوا مطرح نمودند و به دنبال آن شکل‌گیری فشار افکار عمومی، مشکل آلودگی هوا و مقابله با آن در رأس یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران و دولتمردان قرار گرفت و با شکل‌گیری برخی حساسیت‌ها نسبت به این موضوع که سلامت عمومی و محیط‌زیست را به خطر می‌انداخت، قوانین و مقررات مختلفی برای مقابله با آن توسط دولت‌ها به تصویب رسید. این جریان از کشور‌هایی آغاز شد که این آلودگی در آن‌ها شدت بیشتری گرفته بود و مردمش عواقب آن را به عینه لمس کرده بودند. برای نمونه در انگلستان قانون هوای پاک بعد از فاجعه لندن که در آن ۴ هزار نفر از مردم لندن طی شش روزآلودگی هوا فوت شدند، تصویب شد. در سایر کشور‌ها نیز به مرور زمان قوانین و مقررات و نظامات گوناگونی برای کنترل و مقابله با این آلودگی به تصویب رسید و در کنار آن نهاد‌ها و ارگان‌های اجرایی خاص و ویژه‌ای نیز برای مقابله با این پدیده و تضمین اجرای قوانین تأسیس شده و روز به روز با افزایش این قسم از آلودگی و جهانی شدن آن لزوم پاسخگویی به این پدیده بیش از پیش احساس شد.
این تحقیق تلاشی است برای بررسی حقوق مربوط به آلودگی هوا و مطالعه اقسام ضمانت‌های حقوقی مقابله و حفاظت از هوای پاک که مشتمل بر پنج فصل و یک ضمیمه است که با ترتیب ذیل ارائه میشود.
در ابتدا سعی شده است تا مبانی و مفاهیم تحلیل و لزوم و اهمیت مقابله با آن و بررسی تحولات حقوقی مربوط به آن در حقوق ایران و فرانسه در گستره نظامات و ضمانت‌های حقوقی مطرح شود تا این موضوع تبیین گردد که ضمانت‌های حقوقی مقابله با آلودگی هوا در نظام حقوقی ایران و فرانسه چه مسیری را طی نموده و آبستن چه تحولاتی بوده تا بتوان به برداشتی جامع و شناختی دقیق از وضعیت ضمانت‌های حقوقی مقابله با آلودگی هوا دست یافت. آنگاه مشخصاً در سه فصل جداگانه سه دسته از ضمانت‌ها به تفصیل بررسی و ارزیابی می‌شوند که شامل ضمانت‌های مبتنی بر حقوق کیفری به عنوان شایع‌ترین ضمانت اجرا، ضمانت‌های مبتنی بر حقوق اداری، انتظامی و ضمانت‌های مبتنی بر حقوق مسئولیت مدنی می‌شوند.
در این اثر عمده بحث مطالعه در محتوای قوانین و مقررات، نظامات و رویه‌ها و ضمانت‌های حقوقی آلودگی هوا در دو کشور ایران و فرانسه است. البته بنا به مورد اشاره‌ای به قوانین سایر کشور‌ها و قوانین مرتبط به ویژه تعهدات ناشی از کنوانسیون‌های بین‌المللی و حقوقی اتحادیه اروپایی که فرانسه از آن‌ها متأثر بوده و خواهد شد. نخستین چاپ کتاب «حقوق آلودگی هوا» را انتشارات خرسندی با شمارگان ۵۰۰ نسخه در ۲۳۷ صفحه، به قیمت ۱۰ هزار تومان روانه بازار نشر کرده‌است.
برگرفته از سایت ensani.ir
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
بایدن، بحران‌ها و اضطرار‌ها
سایه «اوج» از سر سلبریتی‌ها دور میشود
همه گزینه‌ها روی میز است حتی جنگ داخلی!
حقوق آلودگی هوا
بیانیه گام دوم، طرح عملیاتی دولت و جامعه اسلامی است
ریشه اصلاح ۵ ماه اخیر بورس در رشد شارپی آذرماه ۹۸ تا مرداد ۹۹ است
تولید انبوه واکسن وطنی تا ۳ ماه دیگر
خوب شد رئیسی رأی نیاورد و دلار به ۵ هزارتومان نرسید!
آرزوی اصلاح‌طلبان، خاطره اصولگرایان!
رسانه ملکه، آتش تهیه تهاجم استعمار
اقتدار دریایی ارتش ایران در سواحل مکران
افتخار ملت ایران تأثیر نگرفتن از عملیات روانی دشمن است
