جلوی آدرس غلط به امریکایی‌ها را از داخل بگیرید!

سرویس سیاست جوان آنلاین: تقابل دیپلماتیک ایران و امریکا بر سر تقدم و تأخر طرفین برای بازگشت به برجام به یکی از موضوعات مهم تبدیل شده است، حال آنکه به اعتراف همه نهاد‌های بین‌المللی و حتی شرکای اروپایی امریکا این کاخ سفید بود که به صورت غیرقانونی و یکجانبه از برجام خارج شد و به همه تعهدات خود پشت پا زد، بنابراین امریکا در مقامی نیست که برای بازگشت به برجام شرط بگذارد، بلکه باید با لغو همه تحریم‌ها علیه ایران زمینه بازگشت خود را فراهم کند. موضوعی که مورد تأکید رهبر‌معظم انقلاب هم قرار گرفته است، بنابراین در شرایط کنونی هیچ صدایی جز این نگاه واحد نباید به خارج مخابره شود.
تحولات پیش‌رو در مقابل برجام با سرعت بالایی در حال وقوع است. از یک سو با سخنان مقام‌معظم رهبری و تأکید قطعی بر ضرورت بازگشت امریکا به تعهدات خود و سپس کاهش ظرفیت‌های هسته‌ای ایران حرف نهایی نظام جمهوری اسلامی ایران درباره بازگشت به تعهدات هسته‌ای گفته شده است و از سوی دیگر امریکا نیز به صراحت به این نکته اشاره می‌کند که در ابتدا باید ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد تا بتواند از منافع برجامی بهره ببرد. حتی برخی از اخبار حاکی از آن است که امریکایی‌ها به دنبال این هستند که بدون هیچ‌گونه رفع تحریم خاصی، باز هم بتوانند ایران را وادار به انجام تعهدات خود درخصوص برجام کنند. نکته‌ای که رسانه‌های امریکایی همچون بلومبرگ بر آن تأکید کرده‌اند.
طبیعی است که پذیرفتن هر کدام از این طرح‌ها می‌تواند سبب مشکلات فراوانی برای کشور شود؛ چراکه هدف اصلی ایران از اجرای برجام رفع تحریم‌ها بوده که بار‌ها نیز از سوی مقام‌معظم رهبری بر آن تأکید شده و در دور قبلی اجرای برجام نیز به هدف مد‌نظر خود نرسید.
پاسخ ایران به بدعهدی امریکایی‌ها


به نظر می‌رسد مهم‌ترین راهبرد نظام در شرایط فعلی افزایش ظرفیت‌های هسته‌ای برای مقابله با اقدامات تخریبی امریکایی‌هاست. افزایش ظرفیتی که براساس قانون تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی در آذرماه سال‌جاری در حال انجام است.
ایران در اولین قدم برای اجرای این قانون میزان غنی‌سازی در سایت فردو را نزدیک به ۲۰ درصد افزایش داد تا توان خود را در برگشت سریع توانمندی غنی‌سازی با ظرفیت بالا به رخ بکشد. در مرحله بعدی ایران به سراغ افزایش ماشین‌های غنی‌سازی خود رفت و در مرحله اول سازمان انرژی اتمی هزار ماشین غنی‌سازی ۲-IR جدید را راه‌اندازی کرد. همچنین نصب ماشین‌های غنی‌سازی پیشرفته‌تر ۶ -IR را نیز در دست راه‌اندازی دارد. این ماشین‌ها با ظرفیت غنی‌سازی ۱۰ سو می‌تواند زمینه حرکت سریع‌تر ایران را به سمت غنی‌سازی فراهم کند. تمام این رویداد‌ها به‌زعم مقامات امریکایی عملاً حرکت سریع‌تر ایران به سمت مقابله با اقدامات تخریبی امریکایی‌هاست.
آخرین حرکت ایران نیز در‌این‌باره تعلیق اجرای پروتکل الحاقی در ۳ اسفندماه است که هشدار آن از مدت‌ها پیش به مقامات امریکایی داده شده و براساس سخنان مقامات ایرانی در این تاریخ اجرا خواهد شد.
ماراتن دوجانبه ایران و امریکا
این ماراتن دوجانبه بین ایران و امریکا همچنان تا زمانی که یکی از دو طرف تسلیم شود، ادامه خواهد یافت. در این میان به نظر می‌رسد که موضع امریکایی‌ها به دلیل مسائل مختلفی که با آن روبه‌رو هستند، ضعیف‌تر از ایران خواهد بود. در حقیقت گزینه نظامی که تا مدت‌ها مهم‌ترین ابزار امریکایی‌ها برای تهدید ایران بوده، در شرایط فعلی کارآرایی ندارد و عملاً هیچ کس در امریکا از شروع چنین اتفاقی استقبال نخواهد کرد.
از سوی دیگر امریکایی‌ها با پرونده‌های جدی‌تر دیگری در حوزه روابط خارجی خود درگیر هستند که حادترین آن‌ها بحث چین است. سال‌هاست که مقامات امریکایی نسبت به افزایش قدرت اقتصادی و نظامی چین به‌عنوان یک تهدید علیه قدرت راهبردی امریکا هشدار می‌دهند و بر‌اساس آمارها، این کشور تا سال ۲۰۲۸ در حوزه اقتصادی از امریکا پیش خواهد افتاد. در حوزه نظامی نیز چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ از امریکا جلو بیفتد.
به این ترتیب مشکل اصلی برای امریکا چین خواهد بود و درگیری با ایران عملاً، امریکا را از توجه به این مسئله دور خواهد کرد. تلاش برای آرام کردن جنگ یمن نیز تلاشی در همین مسیر است تا از شعله‌ور‌تر شدن درگیری دیگری در منطقه جلوگیری کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد که امریکایی‌ها در صورت سنگین شدن فشار از سوی ایران چاره‌ای جز برگشت بدون قید و شرط به برجام نداشته باشند؛ اتفاقی که خواه ناخواه طی چند ماه آینده خواهد افتاد.
گزینه دیگر در مقابل امریکایی‌ها فروپاشی کامل برجام است که با توجه به عواقب آن به هیچ عنوان گزینه مطلوبی برای امریکایی‌ها نخواهد بود. بنابر‌این گزینه مطلوب برای ایران مقاومت در مقابل فشار‌ها و ارعاب امریکایی‌ها خواهد بود. با این حال این رویداد یک شرط بسیار مهم دارد و آن هم همبستگی داخلی در مقابل امریکایی‌هاست.
آدرس غلط به امریکایی‌ها ممنوع
مقام‌معظم رهبری در سخنان خود در جمع فرماندهان نیروی هوایی به این نکته مهم اشاره کردند که موضع مقامات کشور به صورت یکپارچه برگشت بدون قید و شرط امریکا به برجام است. طبیعی است که این اتفاق علاوه بر افزایش ظرفیت هسته‌ای نیاز به یک محیط پایدار داخلی نیز دارد. امریکایی‌ها برای وادار کردن ایران به پذیرفتن شرایط خود روی تحولات داخلی ایران حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند.
به‌عنوان مثال هرگونه نوسان در قیمت دلار به دلیل نبود چشم‌انداز برای برگشت امریکا به برجام می‌تواند سیگنال بدی به جامعه برای مقاومت در مقابله با امریکا بدهد و فشار به نظام جمهوری اسلامی برای عدول از شرط‌های خود را فراهم کند. خوشبختانه امروز قدم‌های خیلی خوبی برای مقابله با این اتفاقات برداشته شده است. امروز وضعیت فروش نفت ایران به شدت بهتر از قبل شده و گزارش‌های جهانی نیز نشان می‌دهد که بن‌بست قبلی در‌خصوص فروش نفت به تدریج در حال شکسته شدن است. براساس گزارش رسانه‌های بین‌المللی هم‌اکنون فروش نفت ایران به روزانه یک میلیون بشکه رسیده است، در‌حالی‌که بر‌اساس برنامه امریکایی‌ها قرار بود این میزان فروش به صفر برسد. طبیعی است که این اتفاق در میان‌مدت پایداری داخلی اقتصاد ایران را در مقابل فشار‌های خارجی افزایش دهد.
از سوی دیگر درخصوص رفع تحریم‌ها و بازگشت ایران نیز باید پیام یکپارچه‌ای به امریکایی‌ها داده شود. به هیچ عنوان پذیرفته نیست که در این موقعیت حساس که کشور با بحث انتخابات نیز رو‌به‌رو است، سخنانی از جنس خالی بودن خزانه کشور بیان شود.
چنین سیگنالی عملاً می‌تواند به معنای نوعی پیام عقب‌نشینی از مواضع فعلی کشور باشد. این مسئله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که ما بدانیم هم‌اکنون بودجه سال ۱۴۰۰ نیز در داخل مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. نحوه تصویب این بودجه به‌خصوص بیان برخی نکات در مورد شرایط فعلی کشور در نهایت احتیاط بیان شود. همچنین نحوه تصویب و تأمین مالی نیز به‌گونه‌ای باشد که امیدواری مردم نسبت به افزایش ثبات مالی کشور افزایش پیدا کند و امید امریکایی‌ها برای فشار بر کشور به وسیله استفاده از مسائل اقتصادی برچیده شود.
نکته دیگری که شاید بیش از همه باید مورد توجه قرار بگیرد، هوشیاری تمامی جریان‌های سیاسی کشور نسبت به محاسبات غلط است. به‌طور حتم امریکایی‌ها امید فراوانی در ماه‌های پر‌چالش پیش رو برای برخی آدرس‌های غلط دارند. این آدرس‌های غلط می‌تواند مردم را نسبت به پایداری در مقابل امریکایی‌ها و وادار کردن آن‌ها برای فشار بر حاکمیت افزایش دهد. این مسئله آن هم در شرایطی که انتخابات ریاست جمهوری نیز در خرداد‌ماه سال ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد، کاملاً محتمل به نظر می‌رسد.
خطر این ماجرا زمانی بیشتر می‌شود که ما بدانیم در دولت بایدن تمرکز امریکایی‌ها بر نفوذ نرم در ایران بیشتر خواهد شد که با انتصاب برنز به سمت ریاست سازمان جاسوسی امریکا کاملاً هویداست.
بنیاد کارنگی در سال ۲۰۱۶ و زمانی که برنز به‌عنوان یک مدیر ارشد در این اندیشکده امریکایی حضور داشت، گزارشی را درباره احتمال خروج امریکا از برجام منتشر و ضمن انتقاد از این اقدام مهم‌ترین راهکار را در مقابل ایران استفاده از استراتژی ترکیبی عنوان می‌کند. بر این اساس امریکا باید ضمن اجرای سفت و سخت برجام و تلاش ایران برای اجرای بدون مشکل این توافق برای مقابله با سایر اقدامات ایران از جمله در منطقه و برنامه موشکی، هزینه‌های ایران را افزایش دهد.
این افزایش هزینه از راه‌های مختلف از جمله ارتباط با گروه‌های به‌اصطلاح حامی دموکراسی است. نگاهی به اظهارنظر‌های مقامات دولت جدید امریکا نشان می‌دهد که استفاده از این راهبرد ترکیبی احتمالاً مدنظر دستگاه‌های مختلف این کشور قرار خواهد گرفت. این همان نکته‌ای است که شاید امریکایی‌ها با استفاده از آن در ماه‌های پیش‌رو به دنبال ایجاد شکاف در داخل کشور باشند و تنها هوشیاری گروه‌های مختلف سیاسی در داخل کشور می‌تواند آن را به بهترین شکل ممکن خنثی کند.