روزنامه آفتاب یزد
1399/12/06
پرخاشگری در دوره نوجوانی
مهناز مجاهد- دوره نوجوانی دوره‌ای ما بین دوره کودکی و دوره جوانی است یعنی گذر از دوران کودکی و رسیدن به دوران جوانی. بر اساس نظریه اریکسون مراحل رشد انسان ۸ مرحله است و از نظر او نوجوانی مرحله پنجم دوره رشد است که اسم این دوره، دوره سردرگمی هویت در برابر انسجام هویت است. همانطور که از اسم این دوران پیداست افراد در این دوره دچار یک سردرگمی هویت هستند و انتظار می‌رود که تا آخر دوره نوجوانی به هویت منسجم خود دست پیدا کنند تا به خوبی وارد دوره جوانی شوند. اگر به این هویت منسجم در دوره نوجوانی دست پیدا نکنند در دیگر مراحل رشد خود هم با سردرگمی مواجه خواهند بود. اریکسون معتقد است یک هویت بد داشتن بهتر از سردرگمی هویت است ولی همه تلاش پدر و مادرها و روانشناسان این است که یک نوجوان هویت خوب و منسجمی را پیدا کند. دوره نوجوانی اسامی مختلفی دارد: دوره توفان، دوره جهش و... دو بحران در زندگی وجود دارد بحران دوران نوجوانی و بحران دوران میانسالی. بحران نوجوانی با شروع نوجوانی شروع میشود و ممکن است برای برخی از نوجوانان گذر از این دوران بسیار سخت باشد. عوامل زیادی در این بحران دخالت دارند. نوجوانانی که این دوران را با سختی می‌گذرانند پرخاشگرتر از دیگر نوجوانان هستند. قطعا این مسائل بر میگردد به دوران کودکی این نوجوانان و مسائلی که در سبک زندگی و روش تربیتی آن‌ها وجود داشته است. به هرحال دوران نوجوانی دوران سختی است و پدر و مادرها در این دوره مسئولیت سنگینی را به عهده دارند. دوره نوجوانی همراه با یکسری تغییرات است تغییرات جسمانی، شناختی، اجتماعی و عاطفی. هرکدام از این تغییرات می‌توانند علت پرخاشگری در نوجوانان باشد مثلا نوجوان یکدفعه با فیزیک جدید جسم خود مواجه میشود و این تغییرات بدنی موجب میشود که نوجوانان درگیر یکسری مقایسه‌های ذهنی شوند و از فیزیک بدن خود ناراضی باشند. همچنین ترس از مسخره شدن یکی از مواردی است که نوجوانان درگیر آن می‌شوند. هویت نوجوانان مثل خمیر بازی می‌ماند که اوایل تازه است و به راحتی شکل می‌پذیرد اما بعد از مدتی این خمیر سفت میشود و در همان شکل می‌ماند. در ابتدای نوجوانی بنا بر اقتضای تغییرات شناختی نوجوانان آزمون و خطا می‌کنند و به هر شکلی در می‌آیند و با تضادهای زیادی در آن‌ها مواجه می‌شویم. نوجوان دنبال این است که بفهمد از زندگی چه می‌خواهد. در اواخر دوران نوجوانی یکدفعه هویتی را به خود می‌گیرد و انتخاب می‌کند و هویتش بر اساس شخصیت‌های نزدیک به او شکل می‌گیرد. تغییرات این دوره بسیار مهم است و باید به آن‌ها اجازه دهیم این تضادها را امتحان کنند و نباید این تضادها سرکوب شوند. این رفتارها و تضادها نشان‌دهنده یادگیری مهارت حل مسئله در نوجوانان است. استقلال نوجوانی یکی از خصوصیات بارز این دوران است و دوست دارد با همسالان خود وقت گذرانی کند. بی‌ثباتی در هیجانات در این دوران باعث پرخاشگری در نوجوان میشود زیرا نوجوان به خوبی نمی‌تواند احساسات خود را بروز دهد. پدر و مادر باید بدانند دلیل این نوع از پرخاشگری‌ها تغییرات دوران نوجوانی است و نباید پرخاشگری نوجوانان را با پرخاشگری پاسخ دهند. والدین باید بدانند در نسل امروز تنبیه فیزیکی و کلامی اصلا تاثیری ندارد. نوجوان نیاز به یک دوست دارد و اگر پدر و مادر بتوانند در نقش یک دوست عمل کنند پرخاشگری نوجوانان بسیار کمتر میشود. والدین باید از روانشناس و مشاور برای فرزندان خود استفاده کنند تا فرزندان به یک شخص امن در مواقع ضروری پناه ببرند.
سایر اخبار این روزنامه
