آب خلیج‌فارس درراه مشهد

  مسعود حمیدی- بهره‌برداری از طرح ملی انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان به هفت استان واقع در فلات مرکزی و شرق کشور با دستور رئیس جمهوری و به صورت ویدئوکنفرانسی  آغاز شد که براساس  عملیات  اجرایی خط دوم  این طرح  انتقال آب خلیج‌فارس  باهدف تأمین آب صنایع خراسان رضوی  و مشهد الرضا(ع)   انجام می شود.خط نخست که آب خلیج‌فارس را به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد منتقل می‌کند، چند ماه پیش توسط رئیس‌جمهوری به‌طورکامل افتتاح شد.در خط دوم ،انتقال آب خلیج‌فارس به استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی پیش‌بینی شده است.در خط سوم، آب خلیج‌فارس به استان‌های یزد و اصفهان منتقل می‌شود. تاریخ شروع این طرح امسال و تاریخ پایان آن ۱۴۰۴ پیش بینی شده است.   در خط چهارم، انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان پیش‌بینی شده است. مشخصات خط انتقال آب به خراسان رضوی  به گزارش خراسان بر اساس گزارش ارائه‌شده توسط مجری این طرح در مراسم آغاز عملیات اجرایی طرح در بندرعباس، خط دوم لوله انتقال آب خلیج‌فارس به مشهد به طول 1550 کیلومتر و سرمایه‌گذاری 47 هزارمیلیاردی خواهد بود که بناست در افق پنج‌ساله، معادل 230 مترمکعب آب را باهدف تأمین آب پایدار برای صنایع استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضوی اجرایی کند.اسدی مجری این طرح همچنین گفت: با توجه به این که سه مرحله از خط یک انتقال آب خلیج‌فارس به استان‌های فلات مرکزی یعنی کرمان و یزد تاکنون اجرایی شده است، اجرای خط دوم  لوله انتقال آب این طرح هم اکنون پیشرفت فیزیکی 35 درصدی دارد. رئیس جمهور:پساب به دریای عمان منتقل می شود  در این میان یکی از ایراداتی که راجع به انتقال آب از خلیج فارس از سوی برخی کارشناسان و فعالان محیط زیست مطر ح می شد  دغدغه و نگرانی های زیست محیطی این طرح بود  که با توجه به  نیمه بسته بودن خلیج فارس و شوری زیاد آن برداشت و بازگشت پساب تصفیه شده به این پهنه آبی عملا مخاطرات جدی برای خلیج فارس و محیط زیست کشور خواهد داشت که در مراسم روز گذشته رئیس‌جمهور در مقام رفع این نگرانی ها با بیان این که مصوب کردیم پساب این آب شیرین کن هابه خلیج فارس ریخته نشود وبه دریای عمان منتقل شود، تصریح کرد:« یک اشکال اساسی در ذهن کارشناسان محیط‌زیست ما همیشه بود که اگر این آب را شیرین کنیم آن دستگاه‌های عظیمی که آب را شیرین می‌کنند پساب آن به داخل خلیج‌فارس برمی‌گردد و می‌گفتند در خلیج‌فارس ممکن است به مرجان‌ها صدمه بزند.»«در خلیج‌فارس همه این کشورهای جنوبی از این آب استفاده می‌کنند البته محیط‌زیست ما سخت‌گیری می‌کند، درست هم هست چون محیط‌زیست مهم است البته وزارت خارجه ما یک مسئولیت سنگینی بر دوش دارد که باید در زمینه حفاظت محیط‌زیست خلیج‌فارس تلاش بسیار بزرگی انجام بشود. کشورهای جنوبی همه آب خلیج‌فارس را شیرین می‌کنند پساب آن‌هم به داخل خلیج‌فارس برمی‌گردد باید اقدام شود.»«البته ما یک کار بزرگی در این طرح کردیم و مصوب کردیم، این را آقای رزم‌حسینی وزیر محترم صنعت ، وزیر نیرو آقای دکتر اردکانیان و  سازمان حفاظت محیط‌زیست آقای دکتر کلانتری می‌داند. ما این طرح را مشروط کردیم البته یک مقداری که قبلاً مصوب بوده که مشکلی نیست، توسعه این طرح را مصوب کردیم که پساب آب‌شیرین‌کن‌ها در خلیج‌فارس ریخته نشود و داخل دریای عمان بیاید که دریای عمان خیلی عمیق است .» نگرانی‌های زیست‌محیطی چگونه برطرف می‌شود؟  در همین حال مجری طرح انتقال آب خلیج‌فارس به مشهد درباره مسائل زیست‌محیطی این طرح به خبرنگار ما  گفت: ظرفیت شیرین سازی آبگیر احداث‌شده در طرح خلیج‌فارس روزانه 1.5 میلیون مترمکعب است که این ظرفیت علاوه بر این که می‌تواند خط یک طرح را پوشش دهد خط دو را که انتقال آب به مشهد است پوشش می دهد، زیرساخت‌های ایجادشده با مطالعات یک شرکت معروف آلمانی انجام‌شده است که بحث‌های زیست‌محیطی کاملاً مدنظر قرارگرفته‌اند، بحث پساب به‌صورت پخش آب با استفاده از به روزترین فناوری روز دنیا انجام می‌شود، درحالی‌که کشورهای عربی، پساب را همین‌طوری در دریا رها می‌کنند در این طرح، خط لوله‌ای به مسافت 2.3 کیلومتر پساب را به داخل دریا و روش پخش شوری منتقل می‌کند و در یک نقطه تخلیه نخواهد شد. محمدحسن اسدی افزود: علاوه بر این برای توسعه‌ آینده طرح با توجه به اهمیت مسائل زیست‌محیطی به رئیس‌جمهور پیشنهاد دادیم به دو روش؛ اول «دورریز صفر» یعنی تبخیر آب و استفاده از نمک که دارای عناصر نایاب است و روش دوم انتقال آب از طریق خشکی به دریای عمان و تخلیه آن به روش پخش شوری است. بنده با اطمینان اعلام می‌کنم این طرح هیچ تأثیر منفی زیست‌محیطی بر خلیج‌فارس نخواهد داشت.وی در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان محیط‌زیست طرح انتقال آب خلیج‌فارس را تایید کرده است؟ اظهار کرد: این سازمان طرح را تایید کرده است و برای 350  میلیون مترمکعب برداشت آب از خلیج‌فارس ما مجوز داریم که 150 میلیون مترمکعب آن دارای مجوز زیست‌محیطی و 200 میلیون مترمکعب دیگر به انجام پایش های زیست‌محیطی منوط شده است پس از انجام این پایش ها توسط دانشگاه تهران و دانشگاه هرمزگان مجوزهای بعدی را نیز دریافت خواهیم کرد. جزئیات و مزیت‌های طرح  انتقال آب خلیج‌فارس به مشهد  مدیرعامل شرکت تأمین آب صنایع و معادن و مجری طرح انتقال آب خلیج‌فارس به مشهد، همچنین ضمن  تشریح جزئیات اجرای این طرح گفت: این خط با هدف تأمین آب پایدار برای استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی اجرایی شده است و تا سال 1403 آب خلیج‌فارس را به سنگان خواف بزرگ‌ترین مجتمع فولادی شرق کشور خواهیم رساند و در سال 1404 این آب به  مشهد خواهد رسید. سرمایه‌گذاری این طرح 47 هزار میلیارد تومان با ایجاد اشتغال برای 30 هزار نفر خواهد بود که البته 70 درصد منابع موردنیاز این طرح بناست از منابع صندوق توسعه ملی تأمین شود هرچند شرکت‌های معدنی و صنعتی سرمایه‌گذار حاضر در این طرح ازجمله؛ شرکت ملی مس، شرکت چادرملو، شرکت گل گهر سیرجان، شرکت صنایع گهر زمین، شرکت فولاد مبارکه، شرکت فولاد کوپال پارسیان و فولاد خراسان در منطقه سنگان خواف که صفرتا صد تأمین مالی اجرای طرح را بر عهده‌دارند خود ازنظر مالی بسیار قدرتمند هستند و توان اجرای طرح رادارند.محمدحسن اسدی که پیش‌ازاین مجری طرح انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرق کشور بوده است، درباره هزینه‌های انتقال آب از خلیج‌فارس به مشهد گفت: هزینه انتقال هر مترمکعب آب خلیج‌فارس به مشهد 2.6 دلار خواهد بود که این عدد در طرح دریای عمان حدود 4 دلار بوده است. دلیل این موضوع این است که در طرح خلیج‌فارس زیرساخت‌های لازم مانند مسیر انتقال و آبگیرها احداث‌شده‌اند و این موضوع باعث کاهش هزینه‌ها شده است.وی ادامه داد: از دیگر مزیت های طرح انتقال آب خلیج‌فارس این است که هزینه‌های سرمایه‌گذاری و زمان اجرای طرح نسبت به طرح انتقال آب دریای عمان به مشهد 40 درصد کاهش خواهد یافت. تایید انتقال سهمیه تخصیصی استان از طرح عمان به خلیج‌فارس  مجری طرح انتقال آب خلیج‌فارس به مشهد درباره سرنوشت سهمیه آب استان خراسان رضوی در طرح دریای عمان با تایید انتقال سهمیه تخصیصی استان از طرح عمان به خلیج‌فارس گفت: با توجه به این که وزارت نیرو این اختیار را به شرکت‌های آب منطقه‌ای تفویض کرده  و مذاکراتی انجام‌شده است مشکلی دراین‌باره وجود ندارد. اسدی افزود: متأسفانه سنگ‌اندازی‌هایی برای اجرای پروژه شده است ولی با پیگیری‌های وزیر صمت ،رئیس‌جمهور تشخیص دادند اجرای این طرح برای مملکت لازم است و محیط‌زیست را هم قانع کردند. آغاز عملیات اجرایی طرح انتقال آب دریای عمان تنها برای سیستان و بلوچستان در مراسم روز گذشته همچنین عملیات اجرایی طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی با دستور رئیس‌جمهور کلید خورد، طرحی که تا پیش‌ازاین بنا بود ضمن تأمین آب استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی سرانجام آب موردنیاز صنایع استان خراسان رضوی و مشهد را تأمین ‌کند اما در عملیات اجرایی این طرح تنها تأمین آب شهرهای زاهدان و زابل مطرح شد.مجری طرح مطالعات نمک‌زدایی و انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی کشور  نیز دراین‌باره به خبرنگار ما  گفت: طرح انتقال آب به فلات مرکزی در 4 خط تعریف‌شده است که خط چهارم آن انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان است .علی عبدالهی ضمن تایید انتقال سهم تخصیصی آب استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضوی از طرح دریای عمان به طرح خلیج‌فارس افزود: با توجه به این که مسیر انتقال آب خلیج‌فارس هم اینک 30 درصد پیشرفت فیزیکی را داراست و هزینه‌های کمتری برای انتقال آب به استان‌های خراسان جنوبی و خراسان رضوی دارد با تصمیم رئیس‌جمهور، تأمین آب صنایع این استان‌ها از طریق خط دو خلیج‌فارس انجام خواهد شد و طرح انتقال دریای عمان برای شهرهای استان سیستان و بلوچستان اجرایی خواهد شد.وی که تا پیش ‌از این از منتقدان طرح انتقال آب خلیج‌فارس بود ،راجع به تغییر موضع خود درباره اجرای طرح و حمایت از آن گفت: به‌هرحال در آن موقع ،انتقال آب خلیج‌فارس یک پیشنهاد بود ولی الان تبدیل به یک طرح ملی شده است و آن زمان پیشنهادی برای انتقال پساب به دریای عمان نبود وقتی قرار است که پساب به عمان برگردد مانند آن است که از عمان آب برداشت می‌کنیم و بنده اطلاع دارم که محیط‌زیست مشروط به انتقال پساب به دریای عمان با طرح موافقت کرده است و این یعنی کارهای فنی طرح هم انجام‌شده است.