«ابتکار» عوامل موثر بر شاخص بورس ۱۴۰۰ را بررسی کرد اوج گیری در روزهای پایانی

کیمیا نجفی
بازار در روزهای پایانی سال روند نسبتا مثبتی را پشت سر گذاشته و شاخص‌سازها با افزایش حجم تقاضا، تاثیر مثبتی در حرکت صعودی شاخص داشتند. نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز با افزایش حجم تقاضا همراه بودند و تاثیر مثبتی در شاخص داشتند اما در مقابل تعداد زیادی از نمادها قفل در صف فروش هستند. در این میان برخی از کارشناسان از بالا رفتن امید برای بهبود شرایط بازار در سال آتی می‌گویند. به گفته آنها پرونده بورس سال‌جاری در حال بسته شدن است اما سرمایه‌گذاران هوشمندی که درس‌های مهمی از اتفاقات امسال بازار سرمایه گرفته‌اند اگر به آنها توجه کنند سال ۱۴۰۰ برای آنها سودآور خواهد یود. اما از سوی دیگر عده‌ای تصور بازگشت شاخص به دوران طلایی ابتدای سال 99 را کمی عجولانه می‌دانند و معتقدند که نمی‌توان با رشد چندروزه شاخص پیش‌بینی کرد که بازار در ماه‌های آتی به روند رشد بازمی‌گردد.
اواخر سال 98 بازار سرمایه توانسته بود نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کند و محلی امن برای جذب نقدینگی‌های خرد و کلان سرمایه‌گذاران شود. به گونه‌ای که این بازار با شرایط بسیار مناسب سال 99 را آغاز کرد و تا مدت‌ها شرایط ایده‌آل آن نقل محافل شد. از آن پس حتی مسئولان دولتی نیز به کرات مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری در بازار بورس می‌کردند و نوید روزهای طلایی‌تر را به سهام‌داران می‌دادند. در همان زمان بسیاری از افراد بدون دانش و شناخت کافی از بازار تنها به پشتوانه وعده مسئولان دولتی اقدام به دریافت کد بورسی کردند. شاخص بورس در آن زمان در مواجه با تعداد بالایی از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد روزانه رکوردهای بی‌سابقه‌ای را ثبت می‌کرد تا جایی که دوازدهم مرداد سال جاری بود که اتفاقی تاریخی برای بازار سرمایه رخ داد و شاخص کل بر قله دو میلیونی نشست. اما این رکورد پایدار نبود و شاخص کم‌کم تغییر مسیر داد و سهام‌داران به خصوص تازه‌واردان را با نگرانی‌هایی روبه‌رو کرد.
تداوم روزهای سیاه بازار سرمایه


در اوایل تغییر مسیر بازار برخی‌ها معتقد بودند که ریزش‌ها، اصلاح بازار بوده و سها‌م‌داران نباید نسبت به این اتفاق با هیجان برخورد کنند. اما از سوی دیگر برخی از تحلیلگران بر این باور بودند که همان روند هجوم نقدینگی که شاخص کل را به دو میلیون واحد رساند، این‌بار برعکس شده و به دلیل برخی روخدادها، نقدینگی با سرعت درحال خروج از بازار است و نمی‌توان پیش‌بینی از زمان توقف این ریزش‌ها داشت. گذشت زمان ثابت که نظر تحلیلگران در خصوص قابل پیش‌بینی نبودن زمان توقف ریزش‌ها صحیح بود و دیگر کسی از شرایط ایده‌آل بازار صحبتی نکرد. حالا با گذشت ماه‌ها از دوران طلایی بازار سهام‌دارانی که تا به حال طعم تلخ ضرر را نچشیده بودند به دنبال راهی برای خروج از بازار سرمایه می‌گشتند. در میان روزهای سیاه بازار مسئولان پیشنهادها و تغییر سیاست‌هایی را برای بهبود شرایط بازار مطرح می‌کردند اما در حالی که متولیان بازار سرمایه با تغییرات مداوم در سیاست‌ها به دنبال بهبود شرایط بودند، بازار کماکان روند منفی خود طی ماه‌های اخیر را حفظ و توجهی به تصمیمات، تغییرات و پیش‌بینی‌ها نداشت، به همین دلیل تحلیلگران بازار تغییرات سیاست‌ها را آنطور که باید و شاید موثر بر بهبود شاخص نمی‌دانستند. اما اکنون که روزهای پایانی سال 99 را سپری می‌کنیم بازار بر خلاف روزهای گذشته خود با رشد کم شتابی در مسیر صعود قرار گرفته است و برخلاف پیش‌بینی‌ها روزهای آرام و به دور از تنشی را می‌گذراند.
چه عاملی سبب شد بازار در روزهای پایانی سال آرام بگیرد؟
بازار سرمایه روز سه‌شنبه هم همانند روزهای گذشته روندی صعودی داشت و شاخص کل بورس بیش از ۹۰۰۰ واحد افزایش یافت. شاخص کل بورس با ۶۰۶۶ واحد افزایش به رقم یک میلیون و ۲۵۴ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۵۴۵ هزار واحد افزایش یافت و رقم ۴۳۴ هزار و ۸۳۶ واحد را ثبت کرد. اما دلیل رشد شاخص در روزهای گذشته چه می‌تواند باشد؟ شاهین احمدی، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: بازار سرمایه با عوامل بنیادی رشد می‌کند. به بیانی روشن‌تر همین که ابهامی وجود نداشته باشد، شرکت‌ها دورنمایی سودآوری داشته باشند و شرایط اقتصادی کشور شرایط قابل قبولی باشد می‌تواند وضعیت آرامی را برای بازار سرمایه به وجود بیاورد.
وی در ادامه گفت‌وگو با بیان اینکه اخیرا برخی از ابهامات از بین رفته است و این مسئله تاثیر قابل توجهی را برای بازار به همراه داشته است، افزود: اخیرا برخی از ابهامات از بین رفته است، مخصوصا ابهامات بودجه و اوراق بدهی کنار رفت و این باعث شد که منابع شرکت‌های بزرگ تا حدودی نفس بکشند و بتوانند به سمت بازار حرکت کنند.
تاثیر مصوبه سازمان بر روند حرکتی شاخص
احمدی در ادامه صحبت‌هایش به تاثیر مصوبه سازمان بورس بر روند حرکت شاخص طی روزهای اخیر اشاره کرد و در این‌باره گفت: به غیر از عوامل گفته شده مصوبه سازمان بورس نیز بی تاثیر در وضعیت اخیر بازار نبود. طبق این مصوبه سازمان، صندوق‌ها را ملزم کرد که بخشی از منابع خود را تا آخر اسفندماه به خرید سهام تخصیص بدهند. این عوامل توانست روزهای آرام‌تری را برای بازار در هفته پایانی سال رقم بزند.
بازار بورس در سال 1400 چه مسیری را برای ادامه حرکت انتخاب می‌کند؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا رشد اخیر شاخص در ماه‌های آتی تداوم خواهد داشت یا خیر؟ گفت: برای هرگونه پیش‌بینی باید در ابتدا ببینیم که عوامل بنیادی از بازار پشتیبانی می‌کنند یا خیر. آخرین گزارش ماهانه تولید و فروش شرکت‌ها که مشخص شود سود سال 99 را می‌توان با دقت پیش‌بینی کرد و پس از آن سال 1400 بسیار اهمیت پیدا می‌کند. ما باید ببینیم که سودآوری سال‌های بعد یعنی سال 1400 و سال‌های بعد از آن می‌تواند از قیمت‌های فعلی پشتیبانی کند یا خیر؟ تا اینجا سودآوری سال 1399 مبهم بود اما وقتی سودآوری سال جاری مشخص شود می‌تواند دورنما را تا حدودی بررسی کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این مسئله که پیش‌بینی تداوم رشد شاخص برای سال آتی کار دشواری است، ادامه داد: با توجه به مسائل گفته شده پیش‌بینی تداوم رشد شاخص برای سال آتی کار دشواری است اما به هرحال بازار طی روزهای اخیر در شرایط قابل قبولی بوده و من گمان می‌کنم اگر عوامل بنیادی شرکت‌ها از این وضعیت پشتیبانی کند تداوم رشد را خواهیم داشت اما اگر پشتیبانی نکند ممکن است اتفاقات دیگری رخ دهد.