روزنامه ابتکار

تئاتر در سال 1399 چه فرازها و فرودهایی داشت؟ سال سخت نمایش

گروه فرهنگ و هنر – سال 99 شاید سخت‌ترین سال برای فعالان عرصه هنری بود. تئاتر که تازه در سال 98 داشت به سالن‌های پر تماشاگر عادت می‌کرد ناگهان با تعطیلی چند ماهه سال جدید را آغاز کرد و تا همین حالا هم نتوانسته بعد از فشارهای اقتصادی و روانی تعطیلی‌های پی در پی کمر راست کند.
سال 99 در حالی آغاز شده بود که تقریبا از یک ماه قبل از زنگ آغازش سالن‌های تئاتر به دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شده بودند، تعطیلی‌ای که مشخص نبود تا کی ادامه پیدا کند. به دلیل گروه‌بندی انجام ستاد ملی مقابله با کرونا سینما و قرارگیری تئاتر در گروه ۳ سالن‌ها و گروه‌های تئاتری در بلاتکلیفی کامل به سر بردند زیرا نمی‌دانستند که چه زمانی و چگونه امکان فعالیت برای شان فراهم خواهد شد. تعطیلی ۳ ماهه ابتدای سال ۹۹ تا پایان خرداد ادامه داشت و در این شرایط تولیدات تئاتری به صفر رسید.
به دلیل شرایط اقتصادی و بالا رفتن هزینه‌های تولید و در عین حال نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا، اجازه تمرین و تولید اثر نمایشی را به گروه‌های تئاتری نمی‌داد ضمن اینکه اگر با نادیده گرفتن مشکلات موجود اثری هم تولید می‌شد، مکانی برای ارائه نداشت.
بعد از گذشت ۳ ماه صحبت درباره از سرگیری فعالیت‌های تئاتری از ابتدای تابستان ۹۹ مطرح شد ولی ارائه دستورالعمل فعالیت‌های تئاتری از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا که بدون استفاده از نگاه متخصصان حوزه تئاتر شکل گرفته بود با واکنش‌های متعددی از سوی مدیران و هنرمندان تئاتری مواجه شد. اما بالاخره فعالیت‌های تئاتری به شکلی محدود و بنابر پروتکل‌های مشخصی آغاز شد. این روند محدود تا نیمه اول پاییز سال ۹۹ ادامه داشت که بار دیگر به دلیل بالا گرفتن آمار شیوع به ویروس کرونا، بار دیگر فعالیت‌های تئاتری نیز تعطیل شد.


این تعطیلی دوباره باعث شد تا گروه‌های تئاتری اطمینان لازم برای تمرین، تولید و اجرای اثر خود را نداشته باشند زیرا تضمینی برای استمرار اجراهای نمایشی و تعطیل نشدن آنها وجود نداشت.
در این شرایط بود که با واکنش هنرمندان تئاتر و همچنین پیگیری‌های متولیان تئاتر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بحث جابه‌جایی تئاتر از گروه ۳ به گروه ۲ مشاغل ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح شد که البته این امر تا پایان سال ۹۹ به سرانجام نرسید.
انتقادات هنرمندان تئاتر نسبت به تعطیل بودن فعالیت خود از زمانی شدت گرفت که مشاغل پرخطری همچون رستوران‌ها و فروشگاه‌های مختلف به ویژه در مراکز بزرگ خرید که مملو از جمعیت بود فعالیت می‌کردند و وسایط نقلیه عمومی از جمله اتوبوس‌های داخل شهری و مترو نیز شلوغ و پرجمعیت بودند.
با رسیدن فصل زمستان زمزمه‌ها درباره از سرگیری فعالیت‌های تئاتری مطرح شد و برخی گروه‌های تئاتری تمرین‌های خود را شروع کردند و در نهایت از دی ماه اجراهای تئاتری از سر گرفته شد که البته باز هم اطمینان کافی درباره متوقف نشدن فعالیت‌ها وجود نداشت.
همین تعطیلی‌های طولانی، بی‌برنامه و آسیب‌زننده در نهایت رمق سالن‌های خصوصی تئاتر را گرفت و بسیاری از این مکان‌ها که استیجاری نیز بودند با مشکلاتی جدی مواجه شدند.
در میان تعداد بالای تماشاخانه‌های خصوصی تئاتر شاید به جرات بتوان گفت که یکی از بهترین‌های این بخش تماشاخانه مستقل تهران بود که با مدیریت مصطفی کوشکی فعالیت می‌کرد. این تماشاخانه که دارای فضایی قابل قبول تر از مکان‌های دیگر بود به سالنی مورد توجه گروه‌های جوان و حرفه‌ای تئاتر تبدیل شده بود و از اجراهای موفق متعددی میزبانی کرده بود.
دستاورد سال کرونایی ۹۹ به تعطیلی کشانده شدن این تماشاخانه خصوصی بود و تئاتر مستقل تهران با اعلام مدیریت آن، به دلیل شرایط سخت اقتصادی و مشخص نبودن فعالیت کردن یا نکردن تئاتر، محکوم به تعطیلی کامل شد.
برگزاری جشنواره تئاتر فجر با وجود تمام مشکلات و آثار محدودی که در سال 99 روی صحنه رفته بودند نیز از نکات مورد توجه در سال گذشته بود.
اما آخرین پرونده‌ای که عرصه تئاتر در سال 99 با آن مواجه شد، موضوع حصارکشی مجموعه فرهنگی هنری تئاتر شهر بود. البته پیش‌ از این هم چندین بار بحث شکل‌گیری حریم مشخص مجموعه تئاتر شهر مطرح و تا مرحله اجرا پیش رفته بود اما به دلایل نامعلوم این اتفاق رخ نداد. این بار و در زمستان ۹۹ بحث شکل‌گیری حریم و محافظت از این مجموعه مهم تئاتری و فرهنگی مطرح و وزارت میراث فرهنگی و مجموعه شهرداری تهران با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تحقق این امر که خواسته اکثریت خانواده تئاتر و هنرمندان با سابقه این عرصه است، همراه شدند.
در این بین برخی مخالفت‌هایی از سوی برخی افراد چه در بدنه مدیریت و چه در بدنه فعالان حوزه‌های دیگر مبنی بر اینکه نباید برای تئاتر شهر حصاری ساخته شود که این بنا را از شهر و مردم جدا کند مطرح شد. این گروه بدون داشتن اطلاعات لازم و کافی درباره اینکه این بنا پیش تر حریم داشته و مجموعه تئاتر شهر و حریم آن مجزا از پارک دانشجو است و از همه مهمتر به عنوان بنایی که ثبت شده در میراث ملی است و نیازمند نگهداری و حریمی مشخص است، انتقادات خود را مطرح کردند.
از سوی دیگر خانواده تئاتر خواستار شکل‌گیری حریم مجموعه تئاتر شهر و حفاظت از آن در مقابل آسیب‌هایی است که به این مجموعه و محیط آن وارد شده‌اند. نیاز به شکل‌گیری حریمی مشخص و فضایی فرهنگی در پیرامون مجموعه تئاتر شهر باعث می‌شود که مخاطبان و علاقه‌مندان به هنر در فضایی در خور شان یک بنای فرهنگی و هنری حضور پیدا کنند و شرایطی امن برای مراجعه‌کنندگان به مجموعه فراهم شود. البته هنوز این پرونده بسته نشده و سرنوشت آن به سال 1400 موکول شد.
سال 99 سال خوبی برای تئاتر نبود، حال باید دید با وجود کرونا آیا مسئولان تدبیری برای مواجهه با مشکلات پیش رو در سال 1400 اندیشیده‌اند و آیا تئاتر روزگار بهتری را در سال آینده خواهد گذراند؟
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است (یادداشت روز) (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
محمد یوسفی آرامش بورس و اقتصاد در چشم انداز 1400 روابط آمریکا و ترکیه به کدام سو خواهد رفت؟ مسیر پرسنگلاخ روابط آنکارا – ریاض چرا جشن چهارشنبه آخر سال به یک شب خطرناک تبدیل شد؟ از رسم‌های کهن تا تیغ دو لبه چهارشنبه‌سوری امروزی وزیر بهداشت: برخی فکر می‌کنند واکسن را حراج کردند و ما نمی‌خریم حکم اکبر طبری تایید شد 31 سال حبس قطعی «ابتکار» عوامل موثر بر شاخص بورس ۱۴۰۰ را بررسی کرد اوج گیری در روزهای پایانی قالیباف: کرامت مردم در توزیع کالا حفظ نمی شود پاسخ محسن رضایی به روحانی بروید در صف مرغ بمانید حمله مجدد انصارالله به پایگاه هوایی ملک خالد در عربستان یک منبع امنیتی در گفت‌وگو با شبکه «پرس تی‌وی» مطرح کرد رد ادعای آمریکا درباره در جریان بودن دیپلماسی غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن تئاتر در سال 1399 چه فرازها و فرودهایی داشت؟ سال سخت نمایش