روزنامه ابتکار
1400/01/19
«ابتکار» تاثیر گفت‌وگوهای سیاسی بر فعالیت‌های اقتصادی را بررسی کرد اقتصاد روی موج دیپلماسی
کیمیا نجفیدور نخست جلسه حضوری هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در حالی روز سه شنبه در وین پایان یافت که اعضای حاضر آن را موفقیت‌آمیز و سازنده ارزیابی کردند. آنطور که گفته میشود دو طرف با لحنی خوش‌بینانه نسبت به مذاکرات سخن گفتند، این در حالی است که هیچ یک از طرف‌ها انتظار یک توافق فوری را ندارد.
روز جمعه سیزدهم فروردین‌ماه کمیسیون مشترک برجام بدون حضور نماینده آمریکا جلسه‌ای برگزار کرد و در این جلسه اعضا درباره نحوه بازگشت به توافق هسته‌ای مشورت کردند. در این جلسه مقرر شد تا نشست دیگری هفدهم فروردین‌ماه در وین برگزار شود. روز سه‌شنبه هفدهم فروردین مذاکرات دیپلماتیک با حضور اتحادیه اروپا، چین، روسیه و ایران در وین برگزار شد. ایران و آمریکا در دو هتل جداگانه از طریق میانجیگران اروپایی به تبادل نظر پرداختند و نتیجه این نشست تشکیل دو کارگروه برای تهیه یک نقشه راه برای بازگشت طرفین به برجام بود. در این مذاکرات تمامی طرف‌های مذاکره‌کننده بر سر ایجاد یک گروه کاری برای بررسی بازگشت ایالات متحده به توافق هسته‌ای از طریق برداشتن تحریم‌های سنگین علیه ایران موافقت کردند و از سوی دیگر کارگروهی نیز بر چگونگی اجرای تعهدات ایران بر اساس توافق محدودسازی ذخایر اورانیوم غنی‌شده نظارت خواهد داشت. البته در میان گفت‌وگوها به کرات به نامعلوم بودن زمان رفع مشکلات از سوی مذاکره‌کنندگان اشاره شد و به نظر می‌رسد که طرفین مذاکره‌کننده سعی در پایین نگه داشتن سطح توقع عموم نسبت به این جلسه را دارند. بنابراین با توجه به گفت‌وگوها در خصوص نامعلوم بودن زمان حل مشکلات این پرسش مطرح میشود که آیا نشست روز سه‌شنبه در وین سیگنالی را به اقتصاد ایران مخابره خواهد کرد یا خیر؟ بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، گروه‌های کاری در پی آن هستند تا بتوانند نقشه راهی برای همزمانی بازگشت هر دو کشور به تعهدات خود بیابند. اما اگر آنها حتی به توافق هم برسند چون هیچ‌کدام از دو طرف به هم اعتماد ندارند، مدتی طول خواهد کشید که اثبات شود هر دو کشور از نظر فنی به تعهدات خود عمل می‌کنند. این صحبت‌ها درخصوص زمان اعتماد دو طرف به یکدیگر شاید به معنای این است که حتی در صورت عادی پیش رفتن روال مذاکرات نباید انتظار تغییرات در مدت زمان کوتاه را داشت، البته برخی از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند حتی با وجود مشخص نبودن نتیجه و زمان‌بر بودن طی کردن مراحل، بازارهای داخلی می‌توانند برای مدت‌زمان کوتاهی تحت تاثیر جو روانی ناشی از نشست روز سه‌شنبه قرار بگیرند و شاهد نوسانات جزئی باشند. مرتضی افقه استاد دانشگاه و اقتصاددان در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: به دلیل سیاست‌زدگی شدید اقتصاد ایران و وابستگی آن به تجارت خارجی هر اتفاق، صحبت و تصمیمی که به روابط سیاسی و تجاری ایران با کشورهای دیگر مربوط شود بدون شک بر متغیر‌های اقتصادی کشور به سرعت تاثیر می‌گذارد، به خصوص که تشدید تحریم‌های سال 97 به این سو رابطه بین تحولات سیاسی با مسائل اقتصادی را عمیق‌تر از هر زمان دیگری کرده است. به عبارتی دیگر هر تصمیم و گفت‌وگویی که باعث کاهش و یا افزایش تنش سیاسی شود اثر خود را بر مسائل اقتصادی کشور خواهد گذاشت.
اقتصاد در انتظار سیگنال‌های مثبت
این استاد دانشگاه در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر این مسئله که نشست روز سه‌شنبه در وین سیگنال‌هایی را به اقتصاد ایران مخابره خواهد کرد، می‌افزاید: با توجه به مسائلی که گفتم مذاکرات ایران و آمریکا در وین بدون هیچ تردیدی سیگنال‌هایی را به اقتصاد ایران مخابره خواهد کرد. به بیانی دیگر هرگونه توافق و یا عدم توافق در ادامه گفت‌وگوها می‌تواند تبعات مثبت و یا منفی را برای بخش‌های مختلف اقتصادی به همراه داشته باشد.
افقه در بخش دیگری از صحبت‌هایش نسبت به ادامه گفت‌وگوها اظهار امیدواری می‌کند و دراین‌باره می‌گوید: بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران تمایل زیادی برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها داشته و از سوی دیگر آمریکا نیز به دلایل خاص خود، مسائل داخلی و خارجی‌اش به دنبال حل مشکلات و مسائل مرتبط با ایران بوده تا بتواند به دیگر مسائل کشور خودش بپردازد. بنابراین من گمان می‌کنم این نشست زمینه توافق بر سر حداقل‌ها را فراهم می‌کند و به زودی هم آثار این مسئله را بر روی متغیر‌های اقتصادی خواهیم دید.
نشست وین آثار روانی کوتاه‌مدت دارد
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که اثرات نشست وین روانی خواهد بود یا واقعی، می‌گوید: در ابتدا به سیاست‌زدگی اقتصاد اشاره کردم، اما باید بدانیم که فعلا آثار این نشست برای اقتصاد کوتاه‌مدت خواهد بود و تا زمانی‌که گفت‌وگوها به نتایج نهایی برسد و جریان فروش نفت و واردات نیازهای کشور که منوط به توافق بعدی (FATF) است، مشخص بشود، تاثیرات این نشست در حد اثرات روانی خواهد بود و نمی‌توان آن را واقعی دانست. اما اگر این گفت‌وگوها منجربه رفع مشکلات تحریم و تصویب FATF شود بدون شک تبدیل به اثر واقعی خواهد شد.
این استاد دانشگاه در پایان به لزوم رفع مشکلات ساختاری برای از بین بردن چالش‌های داخلی تاکید می کند و در این خصوص می‌گوید: مشکلات اقتصادی ایران بیشتر ریشه در ساختارهای ضد تولید و ضد توسعه داخلی دارد. توافقات با بیرون از مرزها نهایتا وضعیت کشور را به زمان قبل از تحریم‌ها برگرداند. بنابراین مذاکرات تنها 30 تا 40 درصد می‌تواند برای اقتصاد تاثیری داشته باشد و 60-70 درصد باقی مانده به ساختارها داخلی ما باز می‌گردد، بنابراین تا زمانی‌که ساختارهای ضد تولید و توسعه ما اصلاح نشود نمی‌توان انتظار رفع مشکلات را از مذاکرات بین‌المللی داشت.
ثبات اقتصاد در انتظار مشخص شدن نتیجه مذاکرات
علی قنبری، کارشناس مسائل اقتصادی اما نظری متفاوت داشته و معتقد است تا زمانی که نتیجه نهایی مذاکرات مشخص نشود نمی‌توان انتظار تغییر مسیر در بازارهای اقتصادی را داشت. وی دراین‌باره به «ابتکار» می‌گوید: این نشست در صورتی می‌تواند به شرایط اقتصادی ایران کمک کند که به یک نتیجه مشخص برسد و در نهایت موجب پیوستن آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها باشد. در آن صورت می‌توانیم بگوییم که مذاکرات بر تولید، سرمایه‌گذاری، نرخ ارز، تورم، میزان رفاه و... تاثیر می‌گذارد. این کارشناس اقتصادی در ادامه می‌افزاید: چنین مذاکراتی در کوتاه‌مدت تاثیر چندانی برای اقتصاد به همره نخواهد داشت، البته ممکن است که جو روانی به وجود آمده نوسان جزئی به نرخ ارز و یا سکه بدهد. به هر حال تاثیر کوتاه‌مدت و روانی امروزه خیلی به سود اقتصاد ایران نخواهد بود و باید منتظر باشیم تا نتیجه مذاکرات مشخص شود پس از آن بازارها خود را با شرایط به وجود آمده هماهنگ می‌کنند به گونه‌ای که اگر نتیجه به سمت تفاهم باشد اقتصاد ثبات پیدا می‌کند و اگر تفاهمی به وجود نیاید ممکن است وضعیت شاخص‌ها در جهت منفی حرکت کند.
سایر اخبار این روزنامه
کدام روایت از شهید آوینی، روایتی واقعی‌تر است؟
از «سید شهیدان اهل قلم» تا «آقا مرتضی»
علیرضا صدقی
دو غول سوءمدیریت و کرونا
چوب جادویی وین در دست کیست؟
امیدها به احیای یک توافق
فعالیت مشاغل گروه ۲ و ۳ در شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع شد
لزوم تعطیلی دو هفته‌ای تهران
روحانی:
نباید واقعیت‌ها را تحریف کنیم
«ابتکار» تاثیر گفت‌وگوهای سیاسی بر فعالیت‌های اقتصادی را بررسی کرد
اقتصاد روی موج دیپلماسی
واکنش‌های سیاسیون به یک سریال تلویزیونی همچنان ادامه دارد
جنجال‌های بی‌پایان گاندو
جنتی با نگران کننده خواندن وضعیت اقتصادی کشور:
امیدوارم مردم در انتخابات مشارکت حداکثری داشته باشند
پای اسرائیل در میان است
حادثه برای کشتی ایرانی در روز مذاکره
جنیدی تشریح کرد
حق تحفظ ایران برای پیوستن با پالرمو و cft
دیدار اولیانوف و رابرت مالی در پایتخت اتریش
رایزنی روسیه و آمریکا درباره اجرای کامل برجام
کرونا و حیوانات حساس به کووید۱۹
