جزئیات توافق احتمالی بر سر برجام چیست؟ ذوب شدن یخ برجام در وین

خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مذاکرات وین اظهار داشت: مباحث درباره سازوکارهای فنی رفع تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده است. در خصوص مساله بازگشت دولت آمریکا به تعهدات خودش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پیشرفت‌هایی حاصل شده و در مسیر درستی است اما به این معنا نیست که به مرحله نهایی این گفت‌وگوها رسیده ایم.
وی ادامه داد: برای فرسایشی نشدن گفت‌وگوها متون خود را ارائه کردیم و از طرف مقابل هم خواستیم که سریعاً وارد مصادیق و متون مشترک شوند. هر چه زودتر این اتفاق بیفتد ما بهتر می‌توانیم به نتیجه فکر کنم. در حال حاضر خیلی زود است برای اینکه به این موضوع فکر کنیم. اکنون در مرحله‌ای هستیم که مذاکرات سختی باید صورت بگیرد اما عجله نداریم و تلاش داریم آنچه را که در چارچوب فرمایشات مقام معظم رهبری و نظام و همچنین منافع مردم بزرگ ایران است را تامین کنیم. گفت‌وگوها تا امروز در مسیر درستی حرکت کرده است.
وی درباره کارگروه رفع تحریم‌ با بیان اینکه ایران در چارچوب کمیسیون برجام با ۱+۴ مواضع خود را در بر اساس موازین نظام مطرح کرده است، گفت:‌ اگر تصمیم آمریکا بر این باشد که از میراث شکست خورده ترامپ فاصله گیرد و در چارچوب تعهداتش عمل کند، رایزنی‌ها راحت‌تر جلو می‌رود.
وی با تاکید بر اینکه در وین گفت‌وگوهای مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا نداریم،‌ گفت:‌ فکر می‌کنیم دولت آمریکا بهتر از هر کسی می‌داند ایران اقداماتش در چارچوب برجام است و تنها وقتی این اقدامات متوقف می‌شود که آمریکا تحریم‌ها را بردارد و ایران راستی‌آزمایی کند.


وی درباره سخنان مقام ارشد ایالات متحده آمریکا درباره لغو تحریم‌ها و واکنش اتحادیه اروپا به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اظهار داشت: همانطور که پیش‌تر رهبری فرمودند، ایران براساس نیازهای خود در چارچوب برجام هر کاری را که لازم ببیند، انجام می‌دهد و البته به آژانس اطلاع‌رسانی می‌کند. اقدام ایران در پاسخ به اقدام تروریستی در خاک ایران بود که با بی‌عملی و عدم محکومیت آن از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا همراه بود که نقطه تاریک دیگری در ادعای آنها است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران ادامه داد: مسیری که در پیش گرفتیم کاملا روشن است. آمریکا در برجام نیست و آن را نقض و از آن خارج شده است و این آمریکا است که ابتدا باید به تعهداتش بازگردد و راستی‌آزمایی کنیم و بعد از آن ایران اقدامات جبرانی‌اش را متوقف می‌کند، هرچند که این اقدامات نیز در چارچوب برجام بوده است.
وی با بیان اینکه اظهارات اروپا نقطه شرمی از سوی آنها است، خاطرنشان کرد: ما نه تنها اروپا را شریک نقض آمریکا می‌دانیم بلکه شاهد استاندارد دوگانه از سوی آنها نیز هستیم. اروپا با این لفاظی‌ها قدرت پیدا نمی‌کند، بلکه قدرت و تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهد اقدامات ایران نیز در چارچوب پادمان است.
سیگنال های مثبت وین
رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در وین می‌گوید: مذاکرات به مرحله‌ای رسیده است که طرف‌ها می‌توانند برای نوشتن یک متن مشترک شروع به کار کنند. به گفته سید عباس عراقچی به نظر می‌رسد که یک تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است و اشتراک در هدف نهایی الان بین همه وجود دارد و مسیری هم که باید طی شود، مسیری است که الان یک مقدار شناخته‌شده‌تر است. البته این مسیر، مسیر آسانی نخواهد بود، اختلاف نظر‌ها اینطور نیست که پایان یافته باشد، اختلاف نظر‌هایی بعضا جدی وجود دارد که باید طی مذاکرات بعدی کاهش پیدا کند.
به گزارش فرارو، معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: البته ما همانطور که بار‌ها گفته‌ایم، اصلا علاقه‌مند به دنبال کردن مذاکرات فرسایشی و طولانی‌مدت نیستیم. در آن حدی که نیاز است که بحث‌ها واقعا باید روشن شود و گفته شود، طبیعتا مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد.
عراقچی ادامه داد: به همین منظور هیات ایرانی متون مورد نظر خودش را هم در حوزه هسته‌ای و هم در حوزه رفع تحریم‌ها آماده کرده و این را ارائه کرده به همه طرف‌های‌ دیگر و به اعتقاد ما این متونی که ما معرفی کردیم می‌تواند مبنای مذاکرات و مبنای رسیدن به توافق نهایی باشد. نه اینکه لزوما توافق نهایی عینا متون ما خواهد بود، اما این متون مبنای مذاکره خواهند شد و در چارچوب این متون ما فکر می‌کنیم که رسیدن به یک توافق که خواسته‌های ایران را تامین کند و خواسته طرف مقابل را هم برای بازگشت ایران به تعهداتش در برجام تامین بکند، در این متون مسیر روشن است.
سیگنال‌های مثبت از وین ارسال می‌شود
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با فرارو با اشاره به اینکه سیگنال‌های مثبتی از مذاکرات وین طی این چند روزه صادر شده است، اظهار کرد: به نظر می‌رسد دو طرف از مواضعی که قبلا اتخاذ کردند، عدول کرده و به نوعی انعطاف‌پذیر شده اند، در این رابطه بعد از سفر آقای عراقچی به ایران، وی با مقامات ارشد کشورمان دیدار کرده و وضعیت را شرح داده، به نظر می‌رسد در این رابطه فعل و انفعالاتی رخ داده است.
وی افزود: از سوی دیگر سخنان اخیر بایدن نیز نشان می‌دهد که آمریکا در این مورد نیز نرم شده، با توجه به چنین وضعیتی زمینه لازم برای از سرگیری مذاکرات فراهم شده است.
بیگدلی گفت: به نظر می‌رسد یک نقشه راه مناسب و منطقی برای هر دو طرف طراحی شده و بر اساس آن مذاکرات در جریان است، از سوی دیگر در دو کمیته‌ای که ذیل کمیسیون برجام تشکیل شده، نمایندگان دو طرف در مورد مسائل فنی بازگشت ایران به تعهدات برجامی و همچنین چگونگی رفع تحریم‌ها از سوی آمریکا در حال بحث هستند، این انتظار می‌رود که در نهایت یک توافق اولیه و جامع بین دو طرف حاصل شود.
بیگدلی ادامه داد: در این دو روز بعد از صحبت‌های آقای عراقچی در مورد احتمال شکل گیری توافق تازه شاهد بودیم که طیف راست افراطی در این زمینه مواضع رادیکالی و تند اتخاذ نکرده اند، بنابراین می‌توان این موضوع را بیان کرد که یک اجماع در داخل شکل گرفته برای اینکه مردم بتوانند قدری از این فشار اقتصادی رهایی یابند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه سیاست اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی از سوی مقامات دولت و وزارت خارجه در مورد مذاکرات در پیش گرفته شده است، یادآور شد: به نظر می‌رسد بعد از اینکه مذاکرات جلو رفت، یک توافق اولیه صورت گرفت و بعد از آن نتایج مذاکرات اخیر به طور کامل اعلام شود، اما الان به دلیل شرایط حساسی که وجود دارد مذاکرات همچنان چراغ خاموش پیش می‌رود.
بر سر چه توافق می شود؟
وی با اشاره به اینکه در این توافق تازه به نظر می‌رسد اجرای تعهدات دو طرف گام به گام خواهد بود، تصریح کرد: در گام اول احتمالاً آمریکا تحریم‌های فروش نفت و انتقالات پولی و بانکی را رفع خواهد کرد تا ایران نتواند پول حاصل از فروش نفت خود را به داخل بیاورد، از سوی دیگر نیز ایران غنی‌سازی ۶۰ درصدی و ۲۰ درصدی خود را متوقف کرده و تنها غنی‌سازی ۵ درصدی را به مانند گذشته، از سر خواهد گرفت.
بیگدلی عنوان کرد: در این رابطه در داخل باید هرچه زودتر تکلیف تصویب fatf در مجمع تشخیص مصلحت نظام روشن شود، زیرا در صورتی که تحریم‌های نفتی و بانکی از سوی آمریکا لغو شود، ما اگر به fatf ملحق نشویم، نمی‌توانیم منابع مالی خود را به داخل آورده و یا برای واردات و صادرات کالا در بانک‌های خارجی پول جابجا کنیم.
بیگدلی خاطرنشان کرد: بنابراین در این راستا باید هرچه سریعتر تکلیف fatf مشخص شود، هر چند که بعید به نظر می‌رسد در صورت لغو تحریم‌ها fatf نیز به تصویب نرسد، در مورد زمان مذاکرات نیز باید به این نکته اشاره کرد که اگر مذاکرات همین طور فشرده برگزار شود و دو طرف به خوش‌بینی‌هایی که برای به نتیجه رسیدن مذاکرات دارند، پایبند باشند، می‌توان انتظار کرد که نهایتاً تا تابستان توافق حاصل شود از سوی دیگر آقای روحانی نیز در سخنان اخیر خود اشاره کرد، در صد روز آخر ریاست جمهوری خود خبر‌های خوشی برای مردم در راه است، چنین موضوعی نشان می‌دهد که حتماً اخباری وجود دارد که زمینه را برای به تفاهم رسیدن ایران و آمریکا بر سر برجام فراهم خواهد کرد، بنابراین احتمال اینکه ظرف دو سه ماه آینده برجام احیا شده و تحریم‌ها نفتی و بانکی برداشته شود بسیار زیاد خواهد بود.
روسیه: گفت‌وگوهای احیای برجام در وین، وارد مرحله تهیه پیش‌نویس شده است
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، روز دوشنبه از آغاز مرحله جدیدی در گفت‌وگوهای احیای توافق هسته‌ای ایران خبر داد.
به گزارش انتخاب، اولیانوف در صفحه توئیتر‌ خود نوشت: «در جمع‌بندی نتایج دو هفته ارزیابی درباره احیای برجام می‌توانیم با رضایت بگوییم که مذاکرات وارد مرحله تهیه پیش‌نویس شده است»
وی همچنین افزود: «با راهکارهای عملی هنوز فاصله زیادی داریم اما از فقط صحبت کردن [درباره کلیات]، روی توافق کردن روی گام‌های مشخص برای حرکت به‌سمت اهداف رسیده‌ایم».
همچنین شبکه خبری بلومبرگ گزارش داد: آمریکا و ایران، با «سازنده» خواندن مذاکرات از سوی واشنگتن و ابراز آمادگی تهران برای مذاکره درباره جزییات نحوه احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ که دولت دونالد ترامپ از آن خارج شد، به خروج از بن بست هسته ای نزدیک می شوند.
به گزارش دوشنبه ایرنا این تارنمای آمریکایی نوشت: جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا روز یکشنبه به شبکه خبری فاکس نیوز گفت: مذاکرات وین سازنده بوده به این معنا که تلاش واقعی در آنجا در جریان است و قدرت های جهانی بر روی بازگرداندن توافق بر پایه «پایبندی در قبال پایبندی» متمرکز شده اند.
بلومبرگ نوشت: اظهارات سالیوان در حالی مطرح شده که عباس عراقچی مذاکره کننده اصلی و معاون وزیر خارجه ایران روز شنبه امید تازه ای را در روند مذاکرات ایجاد کرد و گفت «فهم جدیدی» در مذاکرات شکل گرفته و کشورش کار بر روی متن کامل پیش نویس برای مذاکره کنندگان را آغاز خواهد کرد. مذاکره کنندگان شامل اتحادیه اروپا، روسیه و چین گفته‌اند مذاکرات این هفته نیز ادامه خواهد داشت.