محبوبيت از دست رفته

كرونا كه در ايران آغاز شد بيش از آنكه موضوع در محافل پزشكي و تخصصي مورد بحث قرار بگيرد به محافل سياسي كشيده شد. نزديك انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي بود و محل شيوع، يكي از مذهبي‌ترين شهرهاي ايران و مهم‌ترين مراكز سياسي براي جمهوري اسلامي؛ «قم»! اصولگرايان به ‌ويژه فعالان منتهي‌اليه راست سياست ايران آن روزها كنار صداوسيما گزارش‌هايي تهيه مي‌كردند از روند عادي زندگي مردم در شهر قم. گروهي از آنان ابايي نداشتند از انتخاباتي خواندن پروژه «كرونا» و اتفاقا انگشت اتهام را به سمت دولت و وزارت بهداشت نشانه مي‌گرفتند؛ بي‌‌اطلاع از آنكه كمتر ازيك سال بعد، اوضاع در شهر به شهر ايران چنان رو به وخامت مي‌گذارد كه نه ‌فقط صدر تا ذيل دولت كه مجموعه حاكميت به‌ واسطه مديريت نامطلوب كرونا با انتقادهاي تند و تيز افكار عمومي مواجه خواهند شد. سيب كرونا اما هزار چرخ خورد و آنان كه آن روزها مقابل وزير بهداشت دولت دوازدهم ايستاده بودند حالا چنان در حمايت از او صف بسته‌اند كه گويي او وزير دولتي غير از دولت حسن روحاني است. حمايت‌هايي كه البته نه‌ تنها دردي از دردهاي ايرانيان كرونازده دوا نمي‌كند بلكه روز به روز از ميزان محبوبيت وزير بهداشت ميان افكار عمومي و نمايندگان اعتدالي و حتي بخشي از اصولگرايان پارلمان يازدهم مي‌كاهد؛ چنانكه حالا و در اوج موج چهارم كرونا در ايران، طرحي براي استيضاح سعيد نمكي در مجلس يازدهم كليد خورده است؛ طرحي كه البته به نتيجه رسيدنش بسيار بعيد است.
مظفرِ دوم!
وزير بهداشت حالا و در روزهاي پاياني دولت دوازدهم شايد به همان ميزان كه از حسن روحاني، رييس دولت تدبير و اميد انتقاد مي‌شود مورد حمايت اصولگرايان و رسانه‌هايشان قرار مي‌گيرد. «فارس» و «تسنيم» از يك سو و «كيهان» و «جوان» از سوي ديگر هر كدام به‌ نوبه خود در حمايت از وزير بهداشت دولت روحاني تيتر مي‌زنند و همزمان انگشت اتهام را به ‌سمت رييس دولت و ساير وزرا نشانه مي‌روند. روزنامه «فرهيختگان» اما در اين ميان تلاش كرده از دوگانه روحاني- نمكي فاصله بگيرد و از لزوم تعطيلي كامل تهران براي جلوگيري از شيوع بيشتر كرونا بنويسد. دوگانه‌اي كه خواسته يا ناخواسته چند ماه پيش در پي بالا گرفتن جدل لفظي ميان حسن روحاني و سعيد نمكي آغاز شد و اين روزها در حالي به اوج رسيده كه رييس‌جمهوري از لزوم تك‌صدايي مي‌گويد و وزير بهداشت خواستار توجه بيشتر به مكاتبات و توصيه‌هاي كارشناسانه‌اش است. اما چه شد كه موضع اصولگرايان ناگهان در قبال نمكي تغيير كرد؟! 
سعيد نمكي در اين بيش از يك سال شيوع كرونا در ايران، اظهارات ضدونقيض بسياري را از كنترل اين ويروس در ايران گرفته تا مبحث واكسن به زبان آورده و همين مساله مي‌تواند فرصتي مناسب براي اصولگرايان باشد تا بار ديگر او و دولت را سيبل انتقادهاي خود قرار دهند اما شايد راز اين تغيير ديدگاه اصولگرايان و حمايت‌هايشان از نمكي در اظهارات وزير بهداشت در كنايه زدن به شخص رييس‌جمهوري و البته برخي وزرا همچون وزير كشور از يك‌ سو و همزمان ستايش عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي نهفته باشد.  او كه روزي در دلنوشته‌اي اينستاگرامي خطاب به شهيد قاسم سليماني به دولتي‌ها مي‌تاخت اين روزها كنار كنايه زدن به حسن روحاني و بعضي از وزراي دولت حسن روحاني نطق مي‌كند. افزايش اختلافات ميان نمكي و روحاني در ادامه شرايطي را فراهم آورد كه برخي ناظران از شباهت دوران وزارت نمكي با حد فاصل سال‌هاي 76 تا 80 گفتند. روزگاري كه حسين مظفر، وزير آموزش و پرورش دولت سيدمحمد خاتمي بود اما بيش از آنكه به خاتمي نزديك باشد با جناح راست و رقباي محافظه‌كار دولت اصلاحات ارتباطي حسنه داشت. 


 تبرئه نمكي
همه اين عوامل كنار هم سبب شده تا اصولگرايان امروز عملا با هزار و يك بهانه انگشت اتهام را به سمت ستاد ملي مقابله با كرونا بگيرند و نه ‌تنها وزير بهداشت را از اتهامات مطرح شده در دادگاه افكار عمومي تبرئه كنند بلكه او را مظلوم ماجرا نيز جلوه دهند؛ چنانكه حسينعلي شهرياري، رييس كميسيون بهداشت و درمان مجلس ستاد ملي مقابله با كرونا را «ميلي» مي‌خواند اما وقتي بحث به نقش وزير بهداشت مي‌رسد و ميزان قصور و تقصير او مي‌گويد: «انتقاد آزاد است و خرجي هم ندارد. بايد بررسي كنيم اين انتقادات چقدر صحيح است. اين انتقادات بررسي مي‌شود و اگر انتقادي باشد كه منطقي باشد همه مي‌پذيرند.» او كه با پايگاه خبري- تحليلي مدارا به گفت‌وگو نشسته، معتقد است:«بسياري از انتقادات منطقي نيست؛ چون خيلي از توصيه‌هاي وزارت بهداشت و درمان و وزير عملياتي نمي‌شود. مشاوران بايد توصيه‌هاي وزارت بهداشت و درمان را بپذيرند كه اين را نمي‌پذيرند و نتيجه اين مي‌شود كه امروز ۴۰۰ نفر فوتي ناشي از كرونا داشتيم. قبل از عيد بارها وزير بيان كرد، نوشت، توصيه كرد كه راه‌ها را ببنديم ولي كسي توجهي نكرد.»
روياي استيضاح
اوضاع كرونا در ايران آنقدر وخيم هست و دلخوري‌هاي اصولگرايان از روحاني آنقدر فراوان و متعدد كه اگر قرار بود يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي با نمايندگان اكثرا اصولگرا و تندرو دست به استيضاح بزنند، سعيد نمكي بهترين گزينه‌شان باشد. از قرار معلوم گروهي از نمايندگان غيراصولگراي مجلس با محوريت جليل رحيمي‌جهان‌آبادي، نماينده روزگاري اصلاح‌طلب و حالا اعتدالگراي مجلس هم به اين نتيجه رسيده‌اند؛ چنانكه طرحي براي استيضاح وزير بهداشت در پارلمان تهيه شده و براي جمع‌آوري امضاي نمايندگان در كارتابل هيات رييسه مجلس قرار گرفته است. جالب آنكه علي‌ كريمي‌فيروزجايي و عليرضا سليمي، دو عضو هيات رييسه مجلس در شرايطي اين مساله را تكذيب كرده‌اند كه پيگيري‌هاي «اعتماد» حاكي از آن است كه چنين طرحي در كارتابل نمايندگان قرار گرفته و برخي نمايندگان به ‌واقع در تدارك جمع‌آوري امضاي ديگر نمايندگان هستند هر چند چندان با اقبال مواجه نشده‌اند. واكنشي كه بخش عمده آن را مي‌توان ناشي از همان ارتباط حسنه اين روزهاي اصولگرايان و سعيد نمكي دانست. آن هم در حالي كه طرح استيضاح وزير كشور و وزير نفت كه مدت‌هاست تهيه شده، خبري از اعلام ‌وصولش نيست و در هيات‌رييسه خاك مي‌خورد.
استيضاح غيرفراكسيوني
در اين ميان تنها راهي كه مي‌تواند موجبات پيگيري جدي‌تر استيضاح سعيد نمكي در مجلس يازدهم را فراهم آورد، حمايت فراكسيون مستقلين از اين استيضاح است. فراكسيوني كه امروز عده و عده آنان به حدود 100 نفر رسيده و حتي برنامه‌هايي براي انتخابات رياست‌جمهوري پيش‌رو و البته اجلاسيه دوم پارلمان يازدهم در سر دارد. تعداد ياران اين فراكسيون حالا آنقدر زياد شده كه بتوانند با فشارهاي خود، موضوع استيضاح سعيد نمكي را به بحثي جدي‌تر از آنچه هست، تبديل كرده و آن را از حالت رويا خارج كنند. مساله‌اي كه با توجه به تهيه طرح استيضاح از سوي جليل رحيمي‌جهان‌آبادي، عضو فراكسيون مستقلين و البته انتقادهاي اخير مسعود پزشكيان، مرد در سايه فراكسيون مستقلين و البته وزير بهداشت دولت اصلاحات نسبت به نحوه اداره كشور در دوران كرونا ابتدا چندان دور از ذهن به نظر نمي‌رسيد اما از قرار معلوم اعضاي اين فراكسيون نيز به‌ رغم دلخوري از نمكي و شيوه مواجهه‌‌اش با مديريت كرونا چندان بر اين استيضاح مصر نيستند. چنانكه غلامرضا نوري‌قزلجه، سخنگوي فراكسيون مستقلين در گفت‌وگوي خود با «اعتماد» مي‌گويد:«انتقادات و ايراداتي به شيوه مديريت كرونا وجود دارد اما ما در فراكسيون مستقلين به‌ سمت استيضاح و سوال از وزير بهداشت نخواهيم رفت.» او گفته است:«در جلسه روز يكشنبه فراكسيون مستقلين نيز موضوع كرونا مورد بحث و بررسي قرار گرفت اما حرفي از استيضاح زده نشد؛ بنابراين با قاطعيت مي‌گويم كه فراكسيون مستقلين دنبال استيضاح وزير بهداشت نيست چراكه شرايط فعلي چنين چيزي را ايجاب نمي‌كند.» با همه اين تفاسير استيضاح وزير بهداشت در مجلس را مي‌توان غيرممكن خواند همانطور كه موضوع استعفاي او با توجه به رابطه حسنه‌اش با نهادهاي حاكميتي نيز بعيد به نظر مي‌رسد. حالا روحاني در هفته‌ها و ماه‌هاي پاياني دولتش و در اوج كرونا در شرايطي با وزير بهداشت خود به مشكل برخورده كه از قرار معلوم راهكاري براي حل آن در دست نيست جز تعامل! تعاملي كه شايد اگر جايگزين لجبازي‌ها و «بگم بگم»هاي اين روزهاي نمكي شود، ممكن است منجر به تعطيلي كامل پايتخت شده و از مرگ روزانه بيش از 400 تن نيز جلوگيري كند تا شايد بالاخره نوبت به واكسيناسيون ايرانيان هم  برسد.