روزنامه آفتاب یزد
1400/02/08
اردوغان در نقش رهبر یا رئیس جمهور!؟
رضا بردستانی- اردوغان هرگاه از مسئله‌ای برآشفته میشود زبان به تهدید می‌گشاید آن هم با ادبیاتی تند و با استفاده از کلماتی تیز و برنده!همیشه فکر می‌کردیم اردوغان در مواجهه با «جو بایدن» وقتی بالاخره بعد چندماه روی کار آمدن به وعده‌اش عمل کرد و کشتار ۱۹۱۵ را «نسل کشی» نامید از چه عبارات و کلمات و تهدیداتی استفاده می‌کند؟ دقیقا دست روی کدام نقطه ضعف بایدن و دولت دموکرات تازه شکل گرفته
خواهد گذاشت؟ یا کدام مسئله‌ی تاریخی و منطقه‌ای را یادآور خواهد شد؟ اما دیدیم جمله، در عین آن که پر از «نقد» بود اما «نرم» بود: «ما شاهد روز غمناکی در روابط با ایالات متحده هستیم.»
> اردوغان بیش از رئیس جمهور، رهبر است
در یکی از مصاحبه‌ها از «رحمن قهرمان پور» پرسیدم: «نقش اردوغان در ترکیه، به رهبر نزدیک‌تر است یا رئیس جمهور؟!» و قهرمان‌پور گفت: «این روزها بیشتر رهبری قوی». بالاخره وقتی فردی می‌خواهد جامعه و ردای رهبری بپوشد اول باید در موضعگیری‌ها و سپس در ادبیاتش تجدید نظر کند اما اردوغان چند گرویی تاثیرگذار دارد:
> ایجاد روابط دیپلماتیک با ارمنستان
اخیراً «کفیل وزیر خارجه ارمنستان» در واکنش به سخنان اخیر «اردوغان» رئیس جمهور ترکیه گفت، آنچه برای ایروان اهمیت دارد عملگرایی است. کفیل «آرا عیوضیان» وزیر خارجه ارمنستان در این زمینه گفت: «ما با نامه رئیس جمهور ترکیه و آمادگی ذکر شده در آن آشنا هستیم، اما می‌خواهم بگویم که ما نه تنها به کلمات، بلکه به اقدامات نیز اهمیت می‌دهیم و موضع خود را در این زمینه بسیار واضح بیان کرده‌ایم. در گذشته نیز چنین پیام‌هایی وجود داشته است، حتی یک سند دوجانبه امضا شده نیز وجود دارد، با این حال ادامه مثبتی نداشته است. اقدامات برای ما مهم است نه حرف‌ها.» بر اساس این گزارش، اردوغان در روزهای گذشته در دیدار با سر اسقف ارامنه از همزیستی مشترک مردم کشورش با ارمنستان سخن گفت. وی در این زمینه گفت: «کلمات قادر به تغییر یا بازنویسی تاریخ نیست و ما به طور کامل این گفته صرفا عوامفریبانه را رد می‌کنیم.» ترکیه، رسما جمهوری ارمنستان را در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت، اما هنوز از برقراری روابط دیپلماتیک با این کشور خودداری می‌کند. تنش در روابط این دو کشور در نبرد اخیر بین باکو و ایروان و حمایت علنی ترکیه از جمهوری آذربایجان شدت گرفت اما بعدِ به رسمیت شناخته شدن «نسل کشی ارامنه» توسط «بایدن» ترکیه می‌تواند با ایجاد روابط دیپلماتیک با ایروان، هرچه رشته‌اند را یک جا پنبه کند.
> عضویت در ناتو برگ برنده آنکارا مقابل دموکرات‌ها
اعزام نظامیان ترکیه به سوریه، عراق، قره‌باغ و همچنین مداخله این کشور در لیبی و اکتشاف در آب‌های سرزمینی یونان به علاوه‌عدم موفقیت در روابط با عربستان از جمله مسائلی است که آمریکایی‌ها را بر سر خشم آورده است اما و بر اساس آن چه «علی بیگدلی» به «ایلنا» می‌گوید:«بایدن سعی دارد با به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه توسط دولت وقت عثمانی به نوعی از سرکشی اردوغان کم کند و او را وارد مدار قدرت خود کرده تا در نهایت بتواند چند جانبه‌گرایی آنکارا را کنترل کند. توجه داشته باشید که نظام بین‌الملل تابع قوانین نانوشته است و آمریکا نمی‌خواهد ترکیه با استفاده از بندبازی سیاسی به نوعی خود را مالک بسیاری از تحولات منطقه و فرامنطقه بداند. از سوی دیگر شدت عمل بایدن به نوعی نمی‌تواند ما را به این تحلیل برساند که قرار است شاهد از هم گسستگی روابط ترکیه و آمریکا باشیم؛ چراکه همانگونه که گفته شد، ترکیه به نوعی متحد استراتژیک آمریکا از زمان جنگ سرد به حساب می‌آید و عضویت این کشور در ناتو به نوعی یک امتیاز برای آنکارا است تا از گزند غربی‌ها در امان باشد. بر این اساس تیم بایدن و شخص او بحث مداخله و در نهایت اعمال فشار برای مهار کردن آنکارا را برگزیده است و باید دید که این اعمال فشارها تا چه حد اوضاع را دگرگون خواهد کرد.» اردوغان هنوز در این مسئله دست برتر را در اختیار دارد؛ خروج از ناتو، نزدیک شدن بیشتر به کرملین، پشت کردن به عربستان و اسرائیل و... تیرهای در ترکش اردوغان است که حتی اگر هرگز از آن استفاده نکند اما از ضریب اطمینانی که اردوغان در مواجهه با واشنگتن دارد کم نمی‌کند!
> بایدن می‌خواهد آنکارا را کنترل کند اما نمی‌تواند!
موازنه در نقطه‌ی اتصال اروپا و آسیا به شدت در حال به هم خوردن است؛ فشار غرب بر روسیه در قضیه‌ی اوکراین در کنارعدم توفیق در مسئله‌ی بلاروس، اروپایی‌ها را همچنان در آچمز قرار داده ضمن آن که روسیه توانسته با نزدیک شدن به آلمان و فرانسه بین این دو کشور و بریتانیا فاصله‌ای قابل تامل ایجاد کند در نقطه‌ی دیگر یعنی صلح افغانستان، ابتکار عملی که در دستان پوتین بود به اردوغان داده شد و حالا آمریکای بایدن باید در فقره‌ی صلح با طالبان نیز جانب احتیاط را نگه دارد. به قول «ابوالفتح»، کارشناس مسائل آمریکا: «این که آمریکا قصد دارد پس از ۱۰۰ سال، کشتار ارامنه در امپراتوری عثمانی را«نسل کشی» بنامد به دلیل دلجویی از ارامنه نیست؛ به این دلیل است که ترکیه از منترل خارج نشود ! » اما باید گفته ترکیه سال‌ها است از کنترل خارج شده، حداقل از همان سالی که از پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا ناامید شد!
> واکنش هوشمندانه‌ی اردوغان
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با انتقاد از تصمیم جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در به رسمیت شناختن کشتار ارامنه در سال ۱۹۱۵ با عنوان «نسل کشی»، آن را «بی‌اساس» و «خلاف حقیقت» نامید. او با بیان اینکه تصمیم آقای بایدن می‌تواند موجب برهم خوردن روابط دو جانبه و کاهش آن شود، ابراز امیدواری کرد که هر دو رئیس جمهور در اولین نشست حضوری در ژوئن، دوره جدیدی را آغاز کنند.
سایر اخبار این روزنامه
یادآوری شعارهای انتخاباتی حسن روحانی در زمینه مسکن
کسادی بازار معلمان خصوصی به دلیل تقلب!
رفتار‌های وزیر بهداشت برای جامعه بدآموزی دارد
تحفه‌ای به‌نام تورم!
در شرایط بحرانی کنار مردم ماندیم
آقای زنگنه شما هم مراقب باشید
اختاپوس تورم بر سر اقتصاد ایران!
درباره دریاچه ارومیه
کسادی بازار معلمان خصوصی به دلیل تقلب!
اردوغان در نقش رهبر یا رئیس جمهور!؟
توضیح محمد قوچانی به آفتاب یزد
