روزنامه ابتکار
1400/03/18
اسناد بودجه را دور ریختند افشای تخلفات بودجه‌ای در دولت نهم
مشاور سازمان برنامه و بودجه گفت: در جریان اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد با تغییراتی که در سازمان برنامه و بودجه در دولت نهم ایجاد شد، از او می‌خواستند که ردیف‌های متفرقه را بدون نام و نشان باقی بگذارند تا آنطور که دلشان می‌خواهد هزینه‌ها را خرج کنند.به گزارش ایسنا، محمد کردبچه که از سال ۱۳۵۴ به سازمان برنامه و بودجه رفته و تا به امروز حدود ۴۶ سالی در جریان بودجه‌ریزی قرار داشته، به گفته خودش این سازمان فراز و نشیب‌های بسیاری را در فرایند بودجه طی کرده است.
کردبچه که بعد پایان دوران کاری سال‌هاست به عنوان مشاور ارشد رئیس سازمان برنامه و بودجه در این سازمان فعالیت دارد در کنار امور بودجه‌ریزی، مسئولیت استفرار بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد و تدوین برنامه سالانه را نیز بر عهده دارد.
وی در نشست خبری به تشریح بخشی از جریان جریان استقرار بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در نظام بودجه‌ای کشور پرداخت.
می‌گفتند اسم نیاور تا هر جور دلمان می‌خواهد هزینه کنیم
این مقام مسئول در سازمان برنامه و بودجه با اعلام این که بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد از موفق‌ترین احکام موجود در برنامه ششم توسعه است، گفت: متاسفانه در اذهان عمومی کمتر توجهی به آن شده در حالی که بهترین عملکرد را در احکام برنامه توسعه داشته است.
کردبچه در ادامه به جریان استقرار بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد اشاره کرد و گفت که بکارگیری این نظام بودجه‌ریزی به نوعی در سال ۱۳۸۰ کلید خورد ولی تا سال ۱۳۸۴ اقدام موثری در این رابطه انجام نشده بود.
وی با بیان اینکه در ابتدای دولت نهم، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه علاقمند به استقرار بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد بود به طوری که از ما خواست در این رابطه موضوع را تشریح و برای استقرار آن اقدام کنیم، گفت: بر این اساس خودش مسئولیت کار را بر عهده گرفت و از آن زمان بود که ما برای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد به طور جدی اقدام کردیم و در سال ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ مرحله اول یعنی شفاف سازی و اقدام‌های جدی دراین رابطه صورت گرفت.
طبق توضیح کرد بچه، در این مدت بررسی برنامه های مربوط به دستگاه‌های اجرایی، تغیین اهداف برنامه‌های اجرایی دستگاه‌ها، تعیین و احصای فعالیت‌ها و طرح‌ها ، توزیع و تخصیص هزینه‌ها بر اساس فعالیت و برآورد هزینه واحد فعالیت‌ها و طرح‌ها انجام شده است.
اما آنچه وی در ادامه به آن اشاره کرد، نشان داد که اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد فقط محدود به همین یکی - دو سال بوده و بعد از آن متوقف شده است؛ به طوری که وی گفت به رغم پیشرفت‌های نسبتا مطلوبی که در اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد انجام شد از سال ۱۳۸۷ با تغییر مدیریت سازمان برنامه و بودجه ، این روند بودجه‌ریزی متوقف شده است.
مشاور سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه در موافقت نامه‌های مربوط به بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد ایرادی از سوی دیوان محاسبات اعلام شد، افزود: اما به جای این که اصلاحی صورت بگیرد رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه به طور کلی موضوع این نوع بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد را رد کرد؛ به گونه‌ای که تمام موافقت نامه‌ها، فرم‌ها و دستورالعمل‌های مربوط بهاین نظام بودجه‌ریزی را دور ریختند و آنچه که انجام دادند با سه اصل مهم شفافیت، پاسخگویی و قانونمندی مغایر بود.
وی ادامه داد: رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه اقداماتی انجام می‌داد که قابل پذیرش نبود؛ به طوری که به شخص من می‌گفت « آقای کرد بچه برای پول‌هایی که در ردیف‌های متفرقه قرار می‌گیرد اسمی جلوی آن قرار نده که مشخص نشود این پول‌ها برای کجاست تا طوری که دلم می‌خواهد آن را خرج کنم، چون اکنون برای سفرهای ریاست جمهوری به اعتبار نیاز داریم.»
نتیجه بودجه در دولت گذشته
وی با انتقاد از آنچه بین سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ در نظام بودجه‌ریزی صورت گرفت، گفت: نتیجه آن حذف فرم‌ها و دستورالعمل بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد از بخش‌نامه‌های بودجه سالانه، حذف اطلاعات مربوط به فعالیت‌ها و اهداف کمی ذی‌ربط از موافقت نامه‌ها، افزایش تعداد و اعتبارات ردیف‌های متفرقه و متمرکز بدون برنامه و همچنین استقرار بودجه‌ریزی مبتنی بر عدم شفافیت، عدم پاسخگویی، عدم التزام به قانون و بی انضباطی مالی به جای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد بود.
آنچه در مورد بودجه عملیاتی در ۸ سال گذشت
اما مشاور سازمان برنامه و بودجه در ادامه به جریان بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: با وجود اتفاق‌هایی که در مورد بودجه در دولت نهم و دهم افتاد بعد از استقرار دولت یازدهم، آقای نوبخت به دنبال اجرایی شدن نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد بود و دائم از ما درخواست گزارش‌هایی دراین رابطه داشت و بر آن نظارت می‌کرد می‌توان گفت که بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در سال‌های اخیر مورد حمایت آقای نوبخت داشت.
کردبچه با اشاره به این که از سال ۱۳۹۲ اصلاح روش بودجه‌بندی و استقرار نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در دستور کار قرار گرفت گفت که در این رابطه اقدامات موثری انجام شد از جمله کارگاه‌های آموزشی و همچنین تهیه برنامه‌های سالانه از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ که همراه لوایح بودجه به مجلس ارائه شد.
وی افزود: برآورد بهای تمام شده تمام فعالیت‌های ۹۵ درصد از دستگاه‌ها و ردیف‌های دارای اعتبارات هزینه‌ای با تعیین اهداف کمی مربوط به هر یک از فعالیت‌ها در بودجه سالانه صورت گرفت و تاکنون تمامی سه مرحله بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد برای اکثر دستگاه‌های اجرایی به طور کامل اجرا شده و برای بقیه دستگاه‌ها دردست اقدام است.
۸۹ درصد اعتبارات هزینه‌ای در چهار دستگاه
کردبچه در ادامه به اهمیت اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد اشاره و گفت که این نظام بودجه‌ریزی دو موضوع مهم صرفه جویی و اثربخشی را به ابعاد سنتی بودجه‌ریزی اضافه می‌کند و بین کارآیی و اثربخشی تمایز قائل میشود. این در حالی است که مهم‌ترین هدف نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد اصلاح نظام مدیریت بخش عمومی و افزایش اثربخشی مخارج این بخش است.
وی با اشاره به ضرورت بودجه‌ریزی مبتنی برعملکرد گفت که در قوانین مختلف و سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه به کاهش و صرفه جویی در اعتبارات هزینه‌ای تاکید شده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه به لحاظ طبقه‌بندی اقتصادی از اعتبارات هزینه‌ای بیش از ۶۰ درصد آن را پرداخت جبران خدمت کارکنان و رفاه اجتماعی و مستمری تشکیل می‌دهد و به لحاظ طبقه‌بندی عملیاتی حدود ۸۹ درصد آن مربوط به چهار فصل دفاعی، آموزش، سلامت و رفاه اجتماعی است که در حال حاضر با کاستی‌هایی مواجه بوده و امکان صرفه‌جویی در آن بسیار محدود است. از این رو تنها راه صرفه‌جویی در اعتبارات هزینه‌ای از طریق افزایش بهره‌وری خواهد بود که هدف اصلی بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد است.
وی همچنین از پیشرفت‌های موفقیت در اجرای نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد سخن گفت و افزود: باید یک نظام یکپارچه برنامه‌ریزی و ارزشیابی همراه با مدیران اجرایی توانمند به تهیه برنامه و بودجه هماهنگ و کنترل و نظارت و ارزشیابی آن وجود داشته باشد. همچنین برنامه‌ها، فعالیت‌ها و کارکنان و اعتبارات مورد نیاز اجرای وظایف و از سویی دیگر ارتباط لازم بین هزینه تولید کالا و خدمات با عملکرد در فرایند تهیه و تنظیم و اجرای بودجه وجود داشته باشد.
سازمان بازرسی نامه نوشت که بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد را اجرا نکند
مشاور سازمان برنامه و بودجه در ادامه به روند اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در دستگاه‌های اجرایی نیز اشاره داشت و در این باره توضیح داد: کل دستگاه‌ها و ردیف‌های ملی دارای اعتبار هزینه‌ای در ابتدای سال ۱۳۹۷ حدود ۱۰۲۵ مورد بوده که در ۸۵ درصد آنها اجرایی شده است. ۱۵۰ دستگاه دیگر مربوط به نیروهای مسلح است.
وی افزود: در مورد دستگاه‌های اجرایی استانی بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در تمام ادارات کل استانی ۳۱ استان با حدود ۷۷۵ اداره کل اجرا شده اما در این بین سازمان بازرسی کل کشور این نظام را مستقر نکرده است و حتی در نامه‌ای به رئیس سازمان خواستار شده بود که نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد را اجرایی نکند.
کردبچه همچنین بر اهمیت اختیارات تفویض شده به مدیران دستگاه‌های اجرایی تاکید کرد و گفت: از اهداف اساسی نظام بودجه‌ریزی می‌توان به ارزیابی پاسخگویی مسئولان و مدیران دستگاه‌های اجرایی براساس معیار دستاوردهای فعالیت آنها، دامنه تاثیرگذاری جهت رسیدن به دستاوردها و بودجه و امکاناتی که برای تحقق دستاوردها به مصرف رسیده اشاره کرد. این در حالی است که تضمین و تحکیم پاسخگویی از طریق انعقاد تفاهم نامه عملکردی بین مدیران و مسئولان رده‌های مختلف دستگاه‌های اجرایی و بین دستگاه‌ها و سازمان برنامه و بودجه ضروری است.
وی بر ارزیابی مستمر عملکرد مدیران و مبنا قرار دادن نتایج عملکرد به عنوان یکی از معیارهای تخصیص اعتبار تاکید کرد و گفت که باید اختیارات لازم به مدیران در انتخاب نهاده‌های لازم برای تولید نتیجه مورد نظر داده شود.
استقرار کامل بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد
زمان بر است
کردبچه با اعلام اینکه باید توجه داشت استقرار کامل نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در کوتاه‌مدت میسر نیست و حداقل به زمانی بیش از سه سال نیاز دارد، یادآور شد که در کشورهای پیشرفته از نظر بودجه‌ریزی مانند استرالیا، نیوزیلند و کانادا اگرچه از دهه ۱۹۹۰ این نظام مستقر شده اما خود آنها معتقدند که هنوز به تکامل نرسیده است. در این بین تعهد مسئولان نظام در تداوم اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
وی یادآور شد که افزایش بهره‌وری فعالیت‌های دستگاه‌های اجرایی و یا به عبارت دیگر کاهش بهای تمام شده کالاها و خدمات ارائه شده از سوی دستگاه‌های اجرایی است که باید در نظام بودجه‌ریزی کشور مورد توجه قرار گیرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
مدیرکل آژانس اتمی ادعا‌ها درباره اعلامیه‌های پادمانی ایران را تکرار کرد
بیانیه گروسی علیه ایران
جلال خوش چهره
سختی عبور از دیوار بی‌اعتمادی مردم
اسناد بودجه را دور ریختند
افشای تخلفات بودجه‌ای در دولت نهم
طرح بهارانه کتاب تا 23 خرداد ماه ادامه دارد
بوی خوش یار مهربان
زاکانی پدیده بی‌اخلاقی شد؟
بدلِ احمدی‌نژاد در مناظره انتخابات ۱۴۰۰
«ابتکار» وظایف دولت در راستای تامین مسکن برای جامعه را بررسی می‌کند
وعده خانه دار شدن با طرح های تکراری
حجت‌الاسلام سید علی‌اکبر محتشمی‌پور در سن 75 سالگی درگذشت
پرواز آخر حواری امام(ره)
حمیدرضا ترقی:
بنا نیست کاندیدایی به نفع رئیسی کناره‌گیری کند
اخطار آیت‌الله موحدی کرمانی به نامزدها:
بترسید که گرفتار رد صلاحیت شوید
جبهه اصلاحات در رقابت های انتخابات شورای شهر شرکت می کند
آنومی وعده‌های معکوس
