تحقق 94 درصدی درآمدهای مالیاتی در2 ماهه 1400

سیاوش رضایی
خبرنگار
طی سال‌های اخیر و با تشدید تحریم‌ها که درآمدهای نفتی را به حداقل رساند، مالیات توانست سهم قابل توجهی درتأمین مالی بودجه و کشور ایفا کند. درحالی که درسال‌های نه چندان دور درآمدهای مالیاتی به‌طور کامل محقق نمی‌شد، اما از سال 1398 برای اولین بار حدود ۱۰۱ درصد از درآمدهای مالیاتی محقق شد.
درسال گذشته نیز که همه‌گیری کرونا به تحریم‌ها افزوده شد، همچنان مالیات مهم‌ترین تأمین کننده مالی کشور بود. با وجودی که دراین سال برای حمایت از کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا بسیاری از مؤدیان با بخشودگی مالیاتی و تعویق درپرداخت مالیات‌ها مواجه شدند، اما بررسی آمارها نشان می‌دهد که میزان تحقق درآمدهای مالیاتی دریکی از بالاترین سطوح سال‌های اخیر قرار گرفته است.


این درحالی است که اگر با شیوع کرونا که به بخش اعظم کسب و کارهای کشور آسیب رساند مواجه نبودیم، به‌طور قطع امکان کسب درآمد مالیاتی بیشتری برای کشور میسر بود.
گفتنی است طبق مصوبات شصت و هفتمین جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا، تسهیلات ویژه‌ای برای کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا درسال‌جاری درحوزه‌های بانکی، مالیاتی و بیمه‌ای پیش‌بینی شده است. درهمین راستا در روز 17 خرداد ماه جاری، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به شرایط خاص ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور، تسهیلات جدید مالیاتی به منظور حمایت از مشاغل آسیب دیده از کرونا را اعلام کرد.
امیدعلی پارسا، با صدور بخشنامه‌ای، احکام مالیاتی در حمایت از مشاغل آسیب دیده را به ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور ابلاغ کرد.
در متن این بخشنامه آمده است: صدور، تجدید یا تمدید پروانه کسب و کار اشخاص حقیقی و حقوقی، موضوع ماده (۱۸۶) قانون مالیات‌های مستقیم تا تاریخ ۳۱ شهریورماه سال‌جاری نیاز به استعلام و ارائه گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده، نخواهد داشت.
براساس این بخشنامه صنوف بشدت آسیب‌دیده از ویروس کرونا، از بخشودگی کامل جرایم مربوط به عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده اشخاص حقیقی در موعد مقرر قانونی برای دوره‌های دوم و سوم سال ۱۳۹۹ برخوردار می‌شوند. همچنین درخصوص صنوف یاد شده، اقساط معوق و سررسید شده مالیات برعملکرد و مالیات بر ارزش افزوده طی سال ۱۳۹۹ آنان حداکثر تا تاریخ پایان خردادماه امهال می‌شود.
درآمدهای مالیاتی در2 ماهه امسال 94 درصد محقق شد
معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امورمالیاتی کشور درگفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به تحقق کامل درآمدهای مالیاتی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دو ماهه نخست سال‌جاری 94 درصد از درآمدهای مالیاتی محقق شده است.
محمد مسیحی افزود: درسال گذشته نیز سازمان امور مالیاتی ۱۹۲.۵ هزار میلیارد تومان مالیات وصول کرد که رقم محقق شده ۳۷ درصد بالاتر ازعملکرد سال ۹۸ است. بدین ترتیب وصول درآمدهای مالیاتی در سال ۹۹ به‌طورکامل محقق شد که درمقایسه با سال 1398 رشد ۱۰۷ درصدی داشته است.
برهمین اساس دراکثر بخش‌ها شاهد رشد درآمدها نسبت به دوره‌های قبل هستیم، به طوری که میزان وصول مالیات از بخش مالیات بردرآمد ۳۹.۵ هزارمیلیارد تومان بود که نسبت به سال ۹۸ معادل ۳۶ درصد افزایش داشته است. همچنین در بخش مالیات‌های مستقیم با وصول ۱۱۹ هزار میلیارد تومان تحقق ۱۳۶ درصدی نسبت به رقم مصوب قانون بودجه سال ۹۹ و رشد ۴۶ درصدی نسبت به عملکرد سال ۹۸ داشته‌ایم.
از سوی دیگر، دربخش درآمد مالیات از کالا و خدمات شاهد رشد ۲۳ درصدی و در بخش مالیات مستقیم اشخاص حقوقی رشد ۲۷ درصدی نسبت به سال ۹۸ به ثبت رسیده است، اما با این حال شیوع کرونا باعث شد تا دربرخی از بخش‌ها درآمدهای مالیاتی کاهش یابد. برهمین اساس محدودیت‌ها و کاهش ترددها به‌دلیل کرونا، میزان سوخت مصرفی در کشور را کاهش داد. در سال ۹۹ حدود ۶ هزار میلیارد تومان مالیات از فرآورده‌های نفتی دریافت شد که ۱۴ درصد نسبت به سال ۹۸ کاهش داشته است. همچنین در بخش عوارض خروج از کشور شاهد کاهش ۸۶ درصدی هستیم. علاوه براین، نرخ مالیات بر عملکرد برای واحدهای تولیدی نیز از 25 به 20 درصد کاهش یافته است.
دلایل پنجگانه رشد درآمدهای مالیاتی در دوران کرونا
معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امورمالیاتی درپاسخ به این پرسش که با وجود بخشودگی‌های مالیاتی و همچنین تأثیر کرونا درمالیات ستانی از برخی از بخش‌ها، چگونه میزان تحقق درآمدهای مالیاتی رکورد زده است؟ گفت: طی سال‌های اخیر با مجموعه اقداماتی که در نظام مالیاتی صورت گرفت، زمینه برای فرارمالیاتی بشدت کاهش یافته است.
وی اضافه کرد: دراین دوران با وجودی که تحریم از یک سو و شیوع کرونا از سوی دیگر تأثیر زیادی براقتصاد ایران و به تبع آن بخش مالیات داشت، با اقدامات پنجگانه صورت گرفته در سازمان امور مالیاتی نه تنها درآمدهای مالیاتی کاهش نیافت، بلکه بیش از تکالیف بودجه نیز محقق شده است.
مسیحی توضیح داد: یکی از این اقدامات تمرکز بر پرونده‌های مهم مالیاتی بود که موجب شد تا درآمدهای مالیاتی رشد کند. همچنین تسریع در فرایندهای مالیاتی و قطعیت مالیات‌ها نیز یکی دیگر از اقدامات انجام شده دراین زمینه بوده است.
این مقام مسئول ادامه داد: علاوه براین، استفاده از ظرفیت‌های قانونی بخشودگی جرایم موجب شد تا بخشی از مؤدیان برای بهره‌مندی از این بخشودگی، اصل مالیات خود را پرداخت کنند.
به گفته وی، مقابله با فرار مالیاتی بخصوص از طریق رصد تراکنش‌های بانکی دراین خصوص اثر قابل توجهی داشته است. گفتنی است براساس اعلام سازمان امور مالیاتی ،میزان فرارمالیاتی درحدود 40 هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود که با تمرکز روی این بخش و شناسایی مؤدیان جدید، تور مالیاتی دراقتصاد ایران گسترش بیشتری پیدا کرده است. برای مثال در جریان بررسی تراکنش‌های بانکی در تهران مشخص شد که شخصی در سال ۹۳ بالغ بر 3 هزار و 600 میلیارد تومان گردش حساب داشته است، این فرد در قبال دریافت ماهانه ۲ میلیون تومان، حساب بانکی خود را به دیگری اجاره داده است.
وی درخصوص پنجمین اقدام صورت گرفته برای افزایش درآمدهای مالیاتی اظهارکرد: یکی دیگر از اقدامات انجام شده، مقابله با شرکت‌های صوری و کاغذی است. براساس گفته‌های وی، بیش از ۵ هزار شرکت کاغذی و صوری در اقتصاد کشور که نظام‌های بانکی رتبه‌بندی و مالیاتی را مستأصل کرده‌اند، شناسایی شده‌اند. با توجه به افزایش هزینه تخلفات، تعداد شرکت‌های صوری درکشورکاهش یافته است.