روزنامه آرمان ملی
1400/03/30
دولت‌ها «بدون نقد و نظارت» موفق نمي‌شوند
آرمان ملی- محمد رحمانی: سوت پایان رقابت نه چندان داغ ریاست جمهوری زده شد و نتیجه مشخص شد و همانطور از پیش انتظار می‌رفت آیت‌ا... سید ابراهیم رئیسی به عنوان منتخب مردمی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزیده شد. هرچند که به عقیده بسیاری از سیاسیون و تحلیلگران پیروزی رئیسی در انتخابات حاصل برخی عملکردهای دیگر بود که نتیجه آن با پیروزی رئیسی همراه بود. یکی از مهم‌ترین این عملکردها رد صلاحیت‌هایی بود که شورای نگهبان از چهره‌‌های برجسته و صاحب نام همچون علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری انجام داد. اتفاقی که هنوز هم با اتمام انتخابات حرف و حدیث‌هایی پیرامون آن وجود دارد. چنانکه لاریجانی اخیرا نیز گفته شورای نگهبان هنوز به من بابت رد صلاحیتم توضیحی ارائه نکرده است. از دیگر دلایل نیز می‌توان به عدم تمایل بخش بزرگی از جامعه در انتخابات به دلیل اعتراض و نارضایتی نسبت به وضع موجود دانست. چیزی که باعث شد به رغم توصیه‌ها و دعوت‌های فراوان بزرگان اصلاحات باز هم مردم نگاه مثبتی به انتخابات نداشته باشند و مشارکت نکنند تا در نهایت عبدالناصر همتی با رایی پایین عطای انتخابات را به لقایش ببخشد. حال رئیسی انتخاب شده و از مقام مطالبه به مقام پاسخگویی رسیده است. باید دید آنگونه که کارشناسان پیش بینی می‌کنند آیا یکدست شدن فضای حاکمیتی می‌تواند به حل معضلات و مشکلات به‌ویژه اقتصادی جامعه کمک کند و کشور را از بحرانی که طی دو سه سال اخیر دچار آن شده به سلامت عبور دهد یا خیر؟ بر همین اساس «آرمان ملی» با جواد آرین منش فعال سیاسی اصولگرا و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی به گفت و گو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید. با توجه به انتخاباتی که صورت گرفت این نوع مشارکت مردم و رای آوری کاندیداها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ از دیدگاه سیاسی و اجتماعی هر حادثه و اتفاقی را باید در بستر زمانی خودش مورد تحلیل قرار دهیم انتخابات 1400 در شرایطی سخت و ویژه برگزار شد در شرایطی که چندسالی است که کشورمان با فشارهای بی‌سابقه‌ای مواجه است و مشکلات بسیار جدی اقتصادی دارد و مواجه شدن با بیماری کرونا را داشته‌ایم، در شرایطی که چیزهایی مثل فقر، فساد، تبعیض، بیکاری گسترده، تورم لجام گسیخته و نارضایتی‌های مردم از شرایطی مثل گرانی و عدم توانایی دولت در تحقق وعده های گذشته و در شرایطی که با شکاف طبقاتی مواجه هستیم، فرار مغزها و کاهش ارزش پول ملی ، کاهش رشد اقتصادی و 20 برابر شدن نرخ ارز در این مدت مواجه هستیم و در زمانی که قدری از سرمایه‌های اجتماعی را از دست داده‌ایم این انتخابات را برگزار کردیم و اگر با این پارامترها مسأله را ارزیابی کنیم مشارکت 48 درصد مردم در پای صندوق‌های اخذ رای را بایستی طبیعی ارزیابی کنیم و عدد مشارکت مردم را در این وضعیت قابل قبول بدانیم مخصوصا که در این شرایط پروژه نه به رای و تحریم انتخابات هم در داخل و هم خارج کشور توسط اپوزیسیون خارج از ایران به شکل فزاینده‌ای تبلیغ می‌شد ولی شاهد بودیم که با همه این تفاسیر مردم قهر نکردند و به جمهوریت نظام ارج نهادند و در انتخابات شرکت کردند، چراکه اعتقاد این اکثریت نسبی این بود که حل مشکلات کشور با مشارکت و دموکراسی و مردم سالاری و انتخابات میسر است. انتخابات همواره یک رفراندوم برای تایید نظام هم محسوب میشود، هرقدر میزان مشارکت مردم افزایش پیدا کند و رئیس جمهور با آرای حداکثری انتخاب شود، طبیعتا در عرصه داخلی یک انسجام و وحدت ملی خواهیم داشت و هم در صحنه‌های بین‌المللی قدرت چانه‌زنی و دیپلماسی ما را افزایش خواهد داد، چراکه وقتی رئیس جمهور با سران کشورهای دنیا گفت و گو می‌کند در واقع پشتوانه آرای ملت را دارد که هرقدر این پشتوانه قوی‌تر رئیس جمهور قدرتمند‌تر میشود. لذا در این انتخابات نیز مردم به جمهوریت نظام وفادار ماندند و به رغم سختی‌ها و مشکلات رئیس جمهور خود را با قریب 18 میلیون رای انتخاب کردند و مشارکت 48 درصدی را رقم زدند که در چنین شرایطی قابل قبول است و اگر مقایسه کنیم با دوره‌های گذشته ما مشارکت کم را هم در یک دورانی داشته‌ایم مثل دوره ششم انتخابات یا دور دوم آقای هاشمی رفسنجانی که میزان مشارکت 50 درصد بود اگرچه در دوره دهم مشارکت 84 درصدی را هم تجربه کرده‌ایم و این نوسانات قابل ملاحظه را مشاهده کرده‌ایم و عمده چیزی که در این مقوله اثر داشته رقابتی بودن یا رقابتی نبودن انتخابات بوده است. یعنی هر گاه که حالت رقابتی وجود نداشته میزان مشارکت نیز کاهش پیدا کرده است، اکنون هم معتقدم همه باید به دولت آینده کمک کنند تا بتواند به چالش‌ها یا ابر چالش‌های موجود فائق بیاید، آقای رییسی تا 45 روز آینده دیگر در موضع مطالبه گر نیست بلکه در موضع پاسخگویی قرار می‌گیرد به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم و قاعدتا باید در مسیر وعده‌هایی که در راستای ریشه کن کردن فساد، فقر زدایی، حل ابرچالش‌های اقتصادی مانند مسأله مسکن و امثالهم داده است حرکت کند، البته هیچ دولتی بدون همکاری مردم و قوای دیگر در حل مسائل و مشکلات موفق نخواهد بود و حجم مشکلات آنقدر زیاد است که نباید انتظار داشت در زمانی کوتاه مثلا یک ساله همه چیز مرتفع شود و به سرانجام برسد و یکی از موارد دیگری هم که باید در دستور کار دولت جدید قرار بگیرد، افزایش سرمایه اجتماعی و تقویت رابطه بین حاکمیت و مردم است. بــرخی کارشناسان می‌گویند نوع نگاه خاص سبب کاهش مشارکت مردم در انتخابات بود آیا نظر شما چنین است؟ در این دوره بجز مسائل انتخابات فشارهای اقتصادی هم مزید بر علت بود و همچنین کرونا، یعنی اگر بخواهیم یک تحلیل جامعه شناختی دقیق از چگونگی مشارکت مردم در انتخابات در نظر بگیریم باید به مجموعه‌ای از این عوامل توجه کرد که یکی از آنها فشارهای زیادی است که بر مردم وارد شده و مشکلاتی که مردم با آن دست به گریبان هستند و مسأله کرونا هم می‌تواند به همه اینها اضافه شود. همینطور خروجی شورای نگهبان که خود آقای رئیسی هم در یکی از این مناظرات به رقبای خود اشاره داشتند که شما نمی‌توانید انتخابات را به صورت قطبی در بیاورید یعنی اندازه رقبا را در حدی ارزیابی نمی‌کردند که بتواند رقابت جدی صورت بگیرد و البته نگاه به انتخابات گذشته نیز حاکی از این است که هرگاه کاندیدای ریاست جمهوری فرد شاخصی بوده و رقبای تشریفاتی و پوششی داشته است میزان مشارکت کاهش پیدا کرده و هرگاه رقابت مثل انتخابات دوره دهم جدی بوده بالاترین میزان رای را داشته‌ایم یعنی میزان مشارکت به 84 درصد رسیده است و آرایی هم که آقای احمدی‌نژاد در آن دوره کسب کرده یک رکورد محسوب میشود که رقمی معادل 24 و نیم میلیون است. از طرفی جمهوریت یعنی حضور مردم، ما در همه عرصه‌هایی که موفق بوده‌ایم و سرافراز بیرون آمده‌ایم، دقیقا عرصه‌هایی بوده که حضور مردم را داشته‌ایم، اگر در دوران دفاع مقدس می‌گوییم موفق و پیروز بوده‌ایم، عرصه‌ای بوده که مشارکت حداکثری مردم را از پیر و جوان گرفته تا زن و مرد و روستایی و شهری پشتوانه 8 سال جنگ تحمیلی داشته‌ایم، امروز نیز توسعه سیاسی در صورتی موفق است و رقم خواهد خورد که مشارکت همه آحاد مردم را به دنبال داشته باشد که در انتخابات ریاست جمهوری این مهم حاصل شد. همچنان که توسعه اقتصادی ما نیز بدون حضور مردم و بخش خصوصی میسر نیست. در انتخابات سال 96 هم آقای رئیسی چنین رایی که امروز آورده است را کسب کرد ولی به ریاست جمهوری نرسید، چه تفاوت‌های بین انتخابات 96 و 1400 وجود دارد؟ در انتخابات دوره دوازدهم میزان مشارکت نزدیک به 74 درصد بوده و آقای رئیسی از کل 41 میلیون رای اخذ شده، رای 15 میلیون‌و 700 هزار نفری را داشته است، در حالی که عددی که اکنون اعلام شده حدود 29 میلیون رای اخذ شده است یعنی تفاوت فاحشی بین 41 میلیون رای و 29 میلیون رای دیده میشود و این تفاوت از آنجایی ناشی میشود که آنجا یک رقابت جدی و آشکاری بین آقای رئیسی و آقای روحانی وجود داشت و مشارکت 74 درصدی را رقم زده است اما طبق آمارهای اولیه‌ای که گفته میشود میزان مشارکت 52 درصدی را امسال شاهد هستیم و طبیعی است که شکل کار متفاوت باشد. با توجه به اصولگرا بودن آقای رئیسی چقدر احتمال این می‌رود که وی از هم طیف‌های خودش در هیات دولت بهره ببرد یا شاهد یک دولت مستقل با حضور همه طیف‌ها خواهیم بود؟ یکدست شدن قوا یکسری فواید دارد و یکسری اشکالات، فوائدی که دارد این است که بالاخره شاهد حل شدن دعواهایی که بین دولت و مجلس بوده‌ایم خواهیم بود، دعواهایی که انرژی و وقت قابل ملاحظه‌ای از توان دولت‌ها را معطوف به خود و ضایع می‌کرد کاهش پیدا می‌کند، وقتی تعداد زیادی از وزرا مرتب و مکرر برای پاسخگویی به نمایندگان یا برای طرح‌های سوال و استیضاح باید در مجلس حاضر می‌شدند و قسمتی از وقت خودشان را به دعواها و سلیقه‌ها اختصاص دهند با یکدست شدن دولت و مجلس می‌تواند از این جهت آرامش بیشتری را به‌وجود بیاورد و بهانه‌ها را از دولت و مجلس بگیرد تا دیگر مجلس، دولت را در عدم تحقق وعده‌ها مقصرنداند و دولت هم مجلس را در عدم تحقق طرح‌ها مقصر جلوه ندهد طبیعتا این گونه بهانه‌ها گرفته میشود و انتظار مردم بالا خواهد رفت و اما اشکالاتی که وجود دارد این است که بالاخره دولت‌ها نیازمند نقد و نظارتند و ممکن است وقتی مجلس تعداد زیادی از نمایندگان متقاضی رای دادن و انتخاب آقای رئیسی می‌شوند و بیانیه صادر می‌کنند مجلس را از حالت مطالبه‌گری و نظارت تبدیل به یک مجموعه کم اثرتر نسبت به گذشته می‌کند، چون وقتی اکثریت از شخصی متقاضی می‌شوند که مردم به او رای دهند وقتی این امر محقق شد طبیعتا باید خود را با دولت آینده هماهنگ تر نشان دهند و ممکن است در این مسیر بعد نظارتی مجلس ضعیف‌تر شود. بــا تــوجه به وعده‌هایی که آقای رئیسی داده‌اند دولت بعدی با چه موانع و مشکلات و چالش‌هایی مواجه خواهد بود؟ انتظار همین است، ولی کار آقای رئیسی یا به عبارتی هر شخصی که در جایگاه ایشان قرار می‌گرفت بسیار سخت خواهد بود، زیرا با حجم انبوهی از مطالبات مردم رو به رو میشود البته آقای رئیسی وعده‌های تحقق نیافتنی کمتری را در مناظرات مطرح کرده اند، مسائلی مثل ساخت 4و نیم میلیون مسکن، یا حل مشکل بیکاری و اشتغال مواردی هستند که هرکس حضور می‌یافت باید انجام می‌داد و آقای رئیسی خوشبختانه خیلی آمارهای دور از دسترسی را مطرح نکرده است که نتوان به آن جامه عمل پوشاند لذا فکر می‌کنم طی هماهنگی و همکاری مجلس فعلی با دولت آینده و رفع تحریم‌ها که زمینه‌هایش مهیا شده و صدور نفت که نشانه‌هایش دیده میشود شرایط برای دولت آینده باز میشود. امیدوارم که وضعیت طی یکی دوسال آینده همانطور که علائم و نشانه‌هایش ملاحظه میشود به مراتب بهتر از دو سه سال گذشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
از امروز براي آن٧٠ درصد اعتمادسازي کنید
فرصت خدمتگزاری به کشور و ملت را قدر بدانید
دريافت مجوز دو واكسن ايراني
دولت‌ها «بدون نقد و نظارت» موفق نمي‌شوند
نگاهی به میزان مشارکت در انتخابات 1400
دولت رئیسی و مذاکرات وین
انتظار از رئیس‌جمهور همه مردم
ماموریت دستگاه دیپلماسی پس از انتخابات
چند نکته درباره انتخابات جمعه
