روزنامه آرمان ملی
1400/04/22
كاهش نرخ بهره بانكي؛ موتور بورس
آرمــان‌ملی- محمد سیاح: براسـاس مصوبه بانک‌مرکزی نرخ بهــره بین‌بانکی کاهش یافت در واقع این کاهش نرخ از آن جهت حائز اهمیت است که نرخ بهره بین‌بانکی به نرخ‌های سود یا بهره در سایر بازارها جهت مــی‌دهد، این نرخ که به نوعی ذخــایر بانک‌هاست در زمانــی‌که در پایان دوره مالی کوتاه‌مدت اعم از روزانه یا هفتگــی، با کسری ذخایر مواجه شــوند مبنای محاسبه سود برای استقـراض در بازار بین‌بانکی قرار می‌گیرد. این نرخ بعداز ۹ ماه در حال حاضر زیر ۱۸ درصد قرار گرفته و به سطح ۱۷.۹۵ درصد رسیده است. این در حالی است که سود بین‌بانکی در سال گذشته روند متفاوتی را طی کرد؛ در ابتدای سال و در سه ماه اول، نرخ سود بین‌بانکی روندی کاهشی داشت، به‌طوری‌که در خردادماه این نرخ به هشت درصد نیز رسید. از این ماه تا آبان، سود بین‌بانکی روند متفاوتی را در پیش گرفت و صعودی شد. این روند صعودی تا به آنجا پیش رفت که در آبانماه، نرخ سود در بازار بین‌بانکی از نرخ سقف کریدور نیز بیشتر شد و به بیش از ۲۲ درصد رسید. از آبانماه اما دوباره روند سود بین‌بانکی تغییر کرد و کاهشی شد. از آذرماه سال گذشته تا اوایل خردادماه سال‌جاری نرخ سود بین‌بانکی در محدوده ۱۹ تا ۲۰ درصد تثبیت شده بود تا آنکه از اردیبهشت مجدد روند کاهشی شروع شد. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان میزان نرخ بهره به‌رغم این میزان کاهش همچنان بالا بوده و زمینه حبس نقدینگی را فراهم می‌آورد به‌گونه‌ای که حتی مانع از رشد بازارسرمایه میشود. عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس ارشد بازارسرمایه در همین رابطه به «آرمان ملی» گفت: «معتقدم حتی نرخ بهره بین‌بانکی را عمدا بالا نگه داشته‌اند، یعنی با اینکه روند کاهشی دارد، بالا نگه‌داشته شده است و واقعا رفتارهایی که در بازارمالی وجود دارد روزانه خسارت‌های فراوانی به اقتصاد کشور وارد می‌کند». به‌عنوان مثال اگر آمارمالی، ترازنامه، دارایی، بدهی و ترازنامه و تسهیلات بانکی شرکت‌های بورس فرابورس را بررسی کنیم نشان می‌دهد آنقدر عملکرد آنها مطلوب بوده که میزان تسهیلات دریافتی شرکت‌های بورس فرابورس از بانک‌ها بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است.» اوا ادامه داد: «یعنی این جریان نقدی شرکت‌ها به‌قدری مثبت شده که نه‌تنها این شرکت‌ها وام‌هایی که از بانک‌ها گرفتند را بازپرداخت کرده‌اند بلکه حتی منابع مازاد آورده‌اند که در خود بانک‌ها در قالب سپرده بانکی، پول را در بانک گذاشته‌اند. اینگونه بگویم که از حدود سه میلیون میلیارد تومان بدهی اقلام طبقه‌بندی شده در بخش شرکت‌های بورس و فرابورس تنها حداکثر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی است یعنی بقیه بدهی جاری‌ای است که به شرکت‌ها در قالب خرید مواد اولیه یا سایر مواردی داده میشود.» حقانی‌نسب اضافه کرد: «این وضعیت نویدبخش این است که در کشور منابع مالی مازاد زیادی وجود دارد که متاسفانه این ساختار غلط اینها منابع را حبس کرده و اجازه نمی‌دهند نرخ بهره بازار بین‌بانکی کاهش پیدا کند. واقعا جای تاسف است که اقتصاددانان پول و ارز و بانکداری؛ پول و ارز و بخش مالی را به‌خوبی درک نمی‌کنند، از طرفی شرکت‌ها به‌دلیل سیاست درستی که در گذشته اتخاذ شده روی اینکه سود تقسیم نکنند و عملا نسبت تقسیم سودشان کم باشد در سال‌های گذشته به‌ویژه در سال ۹۹ بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان سود کسب کردند به‌نظرم در طول سال ۱۴۰۰ از این ۵۰۰ هزار میلیاردتومان بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در درون خود بازار سرمایه می‌ماند. از طرفی دیگر این شرکت‌ها با وجود رفتارهای سوداگرانه بانک‌ها در انتقال منابع به بازارهای سوداگری مانند ملک، ارز، طلا و خودرو که خوشبختانه طی چهار پنج سال اخیر به یک انضباط مالی قانونی رسیده‌اند، به‌سمت بازارهای سوداگری نرفتند.»4، 5 بانک «تراز» منفی دارند
حقانی‌نسب ادامه داد: «عموما این شرکت‌ها تمایل دارند که در بازار تولید محور بازارسرمایه سهم بخرند و می‌بینیم که یکسری از شرکت‌ها یعنی آنهایی که در بانک سپرده ندارند یا اوراق دولتی را نخریده‌اند عملا در بازارسرمایه سهام زنجیره خودشان را خریدند. به‌عنوان مثال پالایشگاه اصفهان، پتروشیمی اصفهان را خرید یا فولاد مبارکه اصفهان، سرمایه‌گذاری توسعه معادن فلزات را خریده است.» این کارشناس ارشد بازارسرمایه با بیان اینکه امیدوارم طرح مالیات بر عایدی سرمایه که کلیات آن در مجلس تصویب شده به‌طورکامل اجرا شود، تصریح کرد: «منابع شرکت‌ها و اشخاص حقوقی به‌گونه‌ای است که کمتر در بازارهای دیگر سرمایه‌گذاری میشود و عملا به نوعی نوک پیکان هدایت منابع این شرکت‌ها به‌سمت بازارسرمایه است.» او با اشاره به اشباع سرمایه‌گذاری، افزود: «بر این اساس شرکت‌ها نمی‌توانند همه منابعی را که دارند به‌دلیل اشباح زمینه‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری کنند در نتیجه وارد بازارسرمایه شده و شرکت‌هایی را که برای فروش گذاشته میشود را می‌خرند.» حقانی‌نسب گفت: «به‌طورکلی اگر این را در نظر بگیریم که شرکت‌های بورسی نمونه کاملی از اقتصاد و صنعت کشور هستند، در حقیقت جریان درآمدی شرکت‌ها چه خارج و داخل بورس، به‌جز چند صنعت دارو و خودروسازی جریان درآمدی مثبتی است و همین باعث میشود که کمتر بانک‌ها مراجعه و وام‌های بانکی خود را پرداخت کنند و عملا تسهیلات کمتری بگیرند. خود این باعث میشود تا تراز بانک‌ها در بازار بین‌بانکی مثبت شود. در بازار بین‌بانکی تنها چهار یا پنج بانک هستند که تراز منفی دارند که اگر این بانک‌ها اموال غیربانکی خودشان اعم از سهام، املاک و دارایی‌شان را بفروشند به‌شدت تراز منابع آنها مثبت‌تر خواهد شد و عملا در بازار بین‌بانکی وقتی عرضه پول یعنی تراز مثبت وجود داشته باشد و از آن طرف تقاضای پول کاهش پیدا کند به‌شدت نرخ بهره کاهش پیدا خواهد کرد.»
کاهش نرخ بهره اتفاق درستی بود
این کارشناس ارشد بازارسرمایه معتقد است: «شواهد نشان می‌دهد آن اتفاقی که در تیر سال گذشته افتاد و نرخ بهره به زیر ۱۰ درصد کاهش پیدا کرد؛ آن اتفاق، اتفاق درست‌تری بود که متاسفانه دستکاری شد و بازارسرمایه نیز ضربه خورد. یعنی می‌خواهم این نکته را بگویم که اگر بازار به حال خودش واگذار می‌کردند شرایط به مراتب بسیار بهتر بود. بانک‌ها پارسال منابع مازاد داشتند و بازار بین‌بانکی‌شان با عرضه ایجاد شده بود ولی درباره اینکه دستوری نرخ بهره را بالا برده‌اند؛ دروغ گفتند.از طرفی باید توجه داشت که طرح‌های توسعه کشور هم زیاد نیست، به‌عنوان نمونه در چهار سال گذشته اتوبان‌سازی در شهر تهران نداشتیم چون به‌هرحال اشباع شده است. دیگر نمی‌توان در شهرداری تهران طرح ایجاد پل و اتوبان به بهانه افزایش خدمات شهری را طراحی کرد.» او ادامه داد: «وقتی جریان نقدینگی کل اقتصاد یعنی منابع و مصارف کل اقتصاد ایران چه منابع و مصارف بخش خصوصی و چه دولتی و شبه دولتی را رصد می‌کنیم، در کل با جریان نقدی یا منابع و مصارف مثبت مواجه هستیم.» حقانی‌نسب ادامه داد: «براساس اطلاعاتی که بررسی شده با این تولید ناخالص داخلی کشور و شرایط کسب‌وکارها کل نقدینگی لازم برای چرخش این تولید ناخالص داخلی حداکثر هزارهزار میلیاردتومان است تا چرخ اقتصاد با همین شرایط و سرعت یا رشدی که دارد، پیش برود. درحالیکه در کشور ما چیزی حدود چهار برابر هزارهزار میلیارد تومان نقدینگی ایجاد کرده‌ایم. یعنی نزدیک به ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی مازاد ایجاد کرده و هرسال هم به اندازه نقدینگی لازم کشور یعنی یک برابر آن خلق می‌کنیم.» او افزود: «همین امسال هم به‌دلیل روش غلطی که در پیش گرفتیم و ده‌ها سال این روش متقلبانه از سوی بانک‌ها اجرا شده، بالای هزارهزار میلیارد تومان منابع نقدینگی خلق می‌کنیم که این بلایی است که در اقتصاد ایران وجود دارد».
سایر اخبار این روزنامه
مجلس از «طرح‌هاي نمايشي» دست بكشد
ما با باندها و طيف‌ها طرف هستيم؛ نه احزاب
كاهش نرخ بهره بانكي؛ موتور بورس
نشانه‌هاي اوليه مصائب جنگ داخلي افغانستان
رژيم حقوقي درياي خزر تدبير مي‌خواهد؛ نه عجله
دستيابي به توافق گذشتن از آبرو را طلب مي‌كند
پانسمان بیماران پروانه‌ای پیدا شد، اما 150 کیلوگرم!
واگذاري معادن با «اهليت متقاضيان» سنجيده مي شود
یکدست‌شدن قوا مثبت است؟
طرحی که دست و پای دولت را می‌بندد!
سرریز بحران‌های افغانستان به ایران
نگاهی حقوقی به طرح ممنوعیت مذاکره با آمریکا
کودکان و نوجوانان را دریابیم
