‌تقابل با جهان و توسعه اقتصادي؟!

‌تقابل با جهان و توسعه اقتصادي؟! حسین حقگو . کارشناس اقتصادی چنان‌كه حتی درباره كشور چین كه امروز گل سرسبد جهان و الگوی بسیاری از كشورهای دارای مدل توسعه آمرانه است، هیچ‌گاه ارتباط با جهان قطع نشده و به‌ویژه دشمنی با سرمایه خارجی وجود نداشته و این دریچه همواره باز بوده است. چنان‌كه دنگ شیائو پینگ معتقد بود «بزرگ‌ترین چالش‌های چین، گرسنگی و فقر است و نه سرمایه‌داری» (چین چگونه سرمایه‌داری شد، رونالد كوز). تنها كشوری كه به نظر می‌رسد تا حدی توانسته با وجود تحریم‌های شدید و تداوم مشكلات با جهان غرب همچنان اقتصاد خود را سرپا نگه دارد، روسیه است كه حكایت این كشور نیز حكایت دیگری است؛ كشوری با یك نظام حزبی و ایدئولوژیك قدرتمند و همچنان دارای دامنه نفوذ در كشورهای اروپای شرقی و نقاط دیگر جهان به‌واسطه اشتراكات و همبستگی‌های ارزشی، قومی، نژادی و نیز ناسیونالیسم روسی؛ اما حدود سه‌چهارم اقتصاد این كشور نیز وابسته به تولید و صادرات مواد خام معدنی و انرژی است و حتی یك برند معتبر در بازار جهانی در كالاهای مصرفی بادوام و... ندارد و تله راهبرد «جانشینی واردات» اقتصاد این كشور را دچار ضعف شدید كرده است. مدلی كه در آن «زمان و هزینه بسیار صرف تولید کالاهایی شده که در آنها مزیت بالایی نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر ندارد و هرچند به خودکفایی در تولید برخی کالاها رسیده اما فرصت رشد با استفاده از توان و مزیت سایر کشورهای پیشرفته را از دست داده است» (سیاست جانشینی واردات: دو روی سکه آینده اقتصاد روسیه، احسان رسولی‌نژاد، آذر 1397). غرض آنكه مخالفان دولت كه امروز بر طبل انتقام و محاكمه دولتمردان دولت سیزدهم می‌كوبند، باید اقدام به تجلیل و تعظیم این دولت كنند كه آمال و آرزوهای آنان را در كاهش ارتباط با جهان و آزادی‌های حداقلی تحقق بخشیده و كشور را نیز به هر طریق اداره كرده است. كشوری كه با ریسك بالای اعتباری در جهان مواجه است و چند دهه رشد پایین (متوسط دو درصدی) داشته و تورم حدود 20 درصد و پس‌انداز و سرمایه‌گذاری اندك و... . مهم‌ترین نقد كارشناسان و فعالان اقتصادی و افراد و نیروهای سیاسی مستقل به دولت، در ضعف در انجام اصلاحات ساختاری اقتصادی و افزایش حركت به سمت بازار آزاد و رقابتی و ارتقای حقوق و آزادی‌های شهروندی است. اقداماتی كه در بستر افزایش مشاركت اجتماعی، تعامل مثبت با جهان و حضور در بازارهای جهانی و پیوند با نهادهای بین‌المللی ممكن می‌شود، چراكه هیچ كشوری با مشاركت نازل اجتماعی و عدم پیوند با اقتصاد جهانی نتوانسته رشد مداوم بالای پنج درصد داشته باشد و كشورهای با رشد بالای حدود هشت درصد در چند دهه مانند چین، كره‌جنوبی، سنگاپور و برزیل مبتنی بر رضایت شهروندان و در پیوند تنگاتنگ با اقتصاد جهانی بوده‌اند. راه دیگری وجود ندارد و امید است در مسیری صحیح گام برداشته شود؛ اقتصاد بسامان شود و مردم راضی و خشنود و با جهان در صلح و همكاری. وگرنه جز بدترشدن اوضاع نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد. البته اگر آن روز شكست خود را گردن دولت فعلی نیندازند؛ رفتاری كه زمینه‌های آن را از هم‌اكنون چیده‌اند. سیدمحمود نبویان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: «یک دولت مقروض و سرزمین سوخته به آقای رئیسی تحویل داده شده است» (رسانه‌ها- 19/4/1400).