روزنامه ابتکار
1396/03/25
«ابتکار» از آخرین وضعیت منطقه حفاظت شده خرس سیاه ایران گزارش میدهد نگهبانی از « بحر آسمان »
«بحر آسمان» سکونت‌گاه خرس سیاه ایران و زیستگاه درختان ممنوع القطع ارس است. منطقه حفاظت شده‌ای که چند سالی میشود می‌کوشد تا با هجوم و تاخت و تازهای معادن مقابله کند. اما نامه‌نگاری‌های مسئولان نشان میدهد که علی‌رغم آنکه مجوزهای اکتشاف معادن در این منطقه از سوی سازمان محیط زیست در دولت یازدهم لغو شده ولی تن بحر آسمان همچنان از جولان معدن‌کاران در امان نیست.بحر آسمان منطقه حفاظت شده‌ای در ۲۱۵ کیلومتری جنوب مرکز استان کرمان، ۲۵ کیلومتری شرق شهرستان رابر و ۴۰ کیلومتری شمال غرب شهرستان جیرفت است. منطقه‌ای که نه تنها به خاطر آنکه مامن خرس سیاه آسیایی و لک‌لک سیاه است بلکه از آنجایی که قله‌های کوه این منطقه سرچشمه حیات چندین شهر و صد روستا است بیش از گذشته به حفاظت نیاز دارد. گرچه این منطقه از سال ۱۳۵۰ به عنوان منطقه حفاظت شده محیط زیست در ایران شناخته و با احداث پاسگاهی در منطقه اسفندقه از آن نگهداری می‌شده است اما پس از توقف این حفاظت محدود، سال 89 منطقه بحر آسمان با حکم شورای عالی محیط زیست، تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست درآمده و به یک منطقه حفاظت شده تبدیل شده است. از آن زمان تا کنون جدال میان فعلان محیط‌زیست و معدن‌کاران بالا گرفته است. معدن‌کاران و وزارت صنایع و معادن اصرار به احداث معدن در این منطقه دارند و در برابر آنها سازمان حفاظت و فعالان محیط زیست این منقطه در تلاشند که اصرارهای آنان را نقش بر آب کنند. به گفته فرهاد دبیری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست «از زمانی که منطقه بحر آسمان کرمان به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شده 110 پرونده درخواست برای اکتشاف و ثبت معدن در آن موجود بوده که بعد از بررسی به 10 مورد کاهش یافته است.» با این حال اما فعالیت یک یا دو معدن در این منطقه حفاظت شده همچنان مناقشاتی را برای سازمان محیط زیست، وزارت نیرو و صنعت به وجود آورده است. معادنی که مجوز فعالیت خود را پیش از سال 89 دریافت کرده بودند، معدنی مانند تراوتن آسیا که حضورش در این منطقه با مخالفت شدید فعالان محیط‌زیست جیرفت روبه‌رو بوده است. معدنی که به دلیل قرار گیری در منطقه حفاظت شده و همچنین حوضه آبریز سد جیرفت از نظر زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است. به گفته یاسر سمندری، فعال محیط زیست جیرفت، مهم ترین اثر احداث این معدن آلودگی ذخیره آب سد جیرفت است، چراکه زهاب اسیدی جزو مشکلات زیست محیطی کانسارهای سولفید فلزی است که با اکسایش پیریت و سایر کانی‌های سولفیدی تولید می شود و گسترش آن در معادن می تواند خسارات فراوانی را به محیط زیست وارد کند.
با این حال اما دبیری درباره فعالیت این معادن باقیمانده در منطقه حفاظت شده بحرآسمان گفته است: «مجوزهایی که قبل از سال صادر شد جزو حقوق مکتسبه است. ماده 4 قانون حفاظت بهسازی محیط زیست می‌گوید؛ اعلام حفاظت نباید با حقوقی که افراد پیش از حفاظت به طور قانونی دارا بودند، منافات داشته باشد بنابراین در تلاشیم برای آنهایی که قانونی فعالیت می‌کنند راه حلی پیدا کنیم. با این که سازمان حفاظت محیط زیست در تلاش است تا از تعداد پرونده‌های فعالیت‌های معدنی در این منطقه را کم کند اما به گفته دبیری، وزارت صنعت، معدن و تجارت که مسئولیت این کار را برعهده دارد و اگر یکی از آنها به دیوان عدالت اداری شکایت کند و علیه وزارت صنعت رای صادر شود، آیا سازمان محیط زیست جوابگو خواهد بود؟ بنابراین برای اینکه به دیوان کشیده نشود دنبال راه حل هستیم.»
لغو مجوز معادن در دولت یازدهم
فعالیت معادن در بحر آسمان با روی کار آمدن دولت یازدهم پایان یافت. طی مصوبه‌ای در شهریورماه ۹۲ از سوی معاون اول رئیس جمهور در دولت یازدهم مجوز این بهره برداری لغو شد. همچنین معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست طی نامه‌ای در دی ماه به دلیل اثرات جبران ناپذیر زیست محیطی بهره برداری از این معدن و شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان نیز طی نامه‌ای در اوایل بهمن ماه سال جاری به علت اثرات منفی این بهره برداری بر کیفیت آب سد جیرفت و دیگر منابع آب منطقه مخالفت خود را با بهره برداری از این معدن اعلام کردند. با این حال اما به گفته دبیر، از 10 پرونده صادر شده فقط یک یا 2 معدن در حال فعالیت هستند که البته این فعالیت‌ها نیز با مخالفت و اعتراض مردم محلی روبه‌رو شده و متوقف شده است. اما با وجود این‌ها باز هم هر از گاهی خبرهایی از جولان این معدن‌کاران در منطقه بحرآسمان به گوش می‌رسد.
یحیی کمالی‌پور، نماینده جیرفت درباره فعالیت گاه و بی‌گاه معادن با «ابتکار» می‌گوید: قبلا اقداماتی در زمینه احداث و فعالیت معادن در حوزه بحر آسمان انجام شده بود که این معادن راه‌اندازی نشدند و معدنی هم که در قسمتی کار می‌کند استعلام‌های محیط زیستی آن گرفته شده و مشکلی نیز برای محیط زیست ایجاد نمی‌کند. او می‌گوید:گزارش‌هایی که محلی‌ها به رسانه‌ها می‌دهند ناشی از اختلافات محلی و منطقه‌ای است که خود افراد با هم دارند. در غیر این صورت اطمینان داشته باشید که هرکجا محیط‌زیست موافقت کند، در زمینه معدن‌کاوی اقدام میشود و اگر محیط زیست با آن مخالفت کند قطعا اقدام نمی‌شود. همیشه یک بام و دو هوایی که در کشور وجود داشته باعث شده که شفافیت لازم در حوزه‌های مختلف وجود نداشته باشد. امروز براساس نقشه‌های هوایی هر گونه فعالیت معدن‌کاوی قابل شناسایی و پیگیری است. او در رابطه با فعالیت معادن در بحرآسمان گفت: بحر آسمان یک منطقه بسیار وسیع است که از یک طرف از ساوه شروع میشود و به منطقه اسفندقه ختم میشود و از سوی دیگر از بافت و رابر آغاز میشود و به شهر جیرفت می‌رسد. نمی‌شود درباره این منطقه کلی گویی کرد. من معتقدم که نباید به کلی‌گویی‌های غیر شفاف توجه کرد.
او معتقد است: علاوه بر این همان اندازه که ممکن است محیط زیست در سلامت مردم مفید باشد از سوی دیگر اشتغال برای امرار معاش مردم نیز یک اصل است. کار و کارآمدی و توسعه معادن یک اصل است. ما نمی‌توانیم یکی را بگیریم و یکی را رها کنیم. این که بتوانیم از معادنمان هم‌زمان با حفظ محیط زیست و حیات وحش استفاده کنیم بسیار مهم است. اگر بتوانیم این دو را با یکدیگر تطبیق همه جانبه دهیم برنده شده‌ایم.
آخرین وضعیت معدن تراوتن آسیا در بحر آسمان
با این حال اما محمود صفرزاده بندری مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفت‌وگو با «ابتکار» فعالیت معادن را در این منطقه حفاظت شده تکذیب می‌کند.
او درباره آخرین وضعیت فعالیت و مجوز معادنی از جمله تراوتن آسیا به «ابتکار» می‌گوید: سازمان حفاظت محیط زیست از آنجایی که معدن تراوتن آسیا در منطقه مرکز ثقل تمام آب‌های منطقه، پناهگاه حیات وحش و زیستگاه صدها گونه جانوری و در سرچشمه اصلی تامین آب تنها سد بتنی پایه‌دار استان کرمان یعنی سد جیرفت (هلیل رود) قرار دارد، به آن اجازه فعالیت نمی‌دهد. این معدن جزو معادنی است که پیش از اینکه بحر آسمان به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شود مجوز دریافت کرده و پیش از این با عنوان دیگری فعالیت داشته که بعدا با واگذاری تغییر نام داده است. او می‌گوید: معدن تراوتن آسیا فقط پروانه اکتشاف گرفته و طبق اعلام وزارت صنعت و معدن 90 درصد عملیات اکتشاف را نیز طی کرده است ولی اگر بخواهد به بهره برداری برسد باید ارزیابی زیست محیطی را از سازمان دریافت کند که تا به حال این اجازه از سوی سازمان محیط زیست صادر نشده است.
او با اشاره به اینکه هر منطقه‌ای که بخواهد به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شود باید موافقت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و وزارت صنعت و معدن را دریافت کند، می‌گوید: به همین دلیل موارد اختلاف میان ما و نهادها در کارگروه تعامل فعالیت‌های معدنی بررسی می‌شوند. که تا کنون این معدن طرح خود را به این کارگروه ارسال نکرده است. او درباره فعالیت این معدن نیز می‌گوید: سازمان محیط زیست از فعالیت و ورود ماشین‌آلات سنگین در این منطقه جلوگیری می‌کند.
تجاوز به منطقه و برخورد قاطع با آنها
او از تجاوز فعالیت‌های یک معدن به محدوده منطقه حفاظت شده بحر آسمان خبر میدهد و می‌گوید: طی چند روز گذشته ماشین آلات معدن پارس تیراژه که بیرون از منطقه بحر آسمان است و مجوز کارخانه و فرآوری را دارد به منطقه بحر آسمان تجاوز کرده که با برخورد و اخطار محیط زیست مواجه شده است که آنها نیز سریعا به این هشدار توجه کرده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
200 نماینده دموکرات کنگره علیه ترامپ اقامه دعوی کردند
ترامپ در سرازیری سقوط
دلایل کم فروغی سینمای کودک در گفت وگو با «رسول نجفیان» بررسی شد
رسم زمونه دلال‌ها در سینمای کودک و نوجوان
فرجام سه چهره سیاسی اردوگاه اصول‌گرایان بعد از انتخابات 96 چه خواهد شد؟
رئیسی، قالیباف و احمدی نژاد در خط پایان
«ابتکار» از آخرین وضعیت منطقه حفاظت شده خرس سیاه ایران گزارش میدهد
نگهبانی از « بحر آسمان »
وزارت کشور در پاسخ به فضاسازی‌های سیاسی اخیر مطرح کرد
تعامل متوازن با همه جریان‌های سیاسی و مدیریت سیاست داخلی با مشی اعتدالی
حوادث تروریستی مجلس و حرم امام در کمیسیون امنیت ملی بررسی شد
مجلس به طراحی‌های امنیتی عمل نکرده است
غلامرضا ظریفیان:
دولت روحانی برای تکمیل اهداف خود نیازمند اصلاح‌طلبان است
