نگرانی جهانی از لجاجت کاخ سفید و تهدید طالبان

زهره صفاری/ با آغاز شمارش معکوس پایان مهلت خروج نظامیان خارجی از افغانستان، سران گروه هفت در حالی فشارها بر رئیس جمهوری امریکا برای فرصت گرفتن از طالبان را مضاعف کرده‌اند که از یک‌سو در درون کاخ سفید مشاوران «جو بایدن» راضی به این اتفاق نیستند و از سوی دیگر سران طالبان نیز هشدار داده‌اند که هر تغییر برنامه‌ای را در این پروسه، نقض توافق امریکا تلقی کرده و نسبت به آن واکنش خواهند داشت. به گزارش «واشنگتن پست»، رئیس جمهوری امریکا که این روزها به دلیل تصمیم ناگهانی‌اش برای خروج از افغانستان و تبعات فاجعه‌بار آن سیبل انتقادات فراوانی قرار دارد، در نشست روز یکشنبه با خبرنگاران، گرچه احتمال رایزنی درباره تمدید مهلت خروج نیروهای خارجی از کابل را رد نکرد اما در عین حالی که برای تکمیل مأموریت در زمان تعیین شده ابراز امیدواری داشت، از تسریع در روند خروج نیروهای امریکایی از فرودگاه «حامد کرزای» خبر داد. او حتی در پاسخ به فشارهای سران گروه هفت برای تمدید مهلت نیز گفت: «ما باید شرایط را ارزیابی کنیم و تصمیم نهایی را بگیریم.» در حالی که «جو بایدن» سعی دارد شرایط را تحت کنترل نشان دهد اما به نوشته «سی‌ان‌ان»، بنا به اعلام ارتش امریکا در حال حاضر حدود 5800 نیروی امریکایی و سلاح و تجهیزات بسیاری از افغانستان خارج نشده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که چند روز بیش از 31 آگوست زمان برای تکمیل این مأموریت لازم باشد. در همین حال پنتاگون که نگران از تهدید طالبان است برای تبیین برنامه‌های چند روز آینده برای تعیین تکلیف به «بایدن» اولتیماتوم داد. «جان کربی»، سخنگوی پنتاگون گفت: «ارتش در حال حاضر برنامه‌هایش را برای تخلیه تا 31 آگوست چیده است اما ما تابع دستورات رئیس جمهوری هستیم.»
نگرانی گروه هفت
نشست سران گروه هفت در حالی با محور تحولات افغانستان برگزار شد که در آستانه این مذاکرات مجازی، سران کشورهای ثروتمند غربی و ژاپن هر یک به نوعی اعمال فشار بر «بایدن» برای حفظ نظامیان امریکایی در افغانستان پس از 31 آگوست را آغاز کرده بودند. در این میان گرچه با تصمیم‌گیری مقامات کاخ سفید روند خروج نیروها تسریع شده اما نگرانی‌ها از حملات احتمالی داعش و درگیری‌های مسلحانه مانند آنچه دو روز قبل رخ داد، کشورهای عضو گروه هفت را بر لزوم تمدید این مهلت مصر کرده است. «ژان لودریان»، وزیر خارجه فرانسه نسبت به ضرورت افزایش زمان خروج تأکید و شرایط را نگران‌کننده خواند و «هایکو ماس» همتای آلمانی‌اش نیز خواستار تعامل با طالبان در این راستا شد. در این میان اما به نوشته «بی‌بی‌سی»، وزیر دفاع انگلیس نیز در حالی که چندان امیدوار به تغییر نظر «بایدن» نیست، گفت: «جامعه جهانی خواستار افزایش این مهلت هستند اما همه باید منتظر نظر دو نفر باشند؛ رئیس جمهوری امریکا و طالبان. دو قطبی که هر دو، نظرشان سرنوشت‌ساز است.» نشست سران گروه هفت در واقع نخستین مذاکره امریکا با هم پیمانانش درباره تحولات پس از سقوط کابل، بحران پیش روی افغانستان و همچنین آینده روابط با طالبان به شمار می‌رود. نشستی که قرار است علاوه بر تحولات افغانستان درباره تحریم یا به رسمیت شناختن طالبان تصمیم‌گیری شود. «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس که ریاست این نشست با حضور امریکا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، ژاپن و کانادا را برعهده دارد به رویترز گفت: «در این نشست تمرکز بر روند خروج از افغانستان و برنامه‌های بلند مدت کشورها در حوزه روابط با این کشور، حقوق بشر و زنان پس از مهلت تعیین شده امریکا است.» این در حالی است که به نوشته «گاردین»، آژانس‌های سازمان ملل متحد درباره کمبود مواد غذایی در افغانستان تا ماه سپتامبر هشدار داده است. سازمان بهداشت جهانی نیز بسته شدن فرودگاه کابل بر پروازهای تجاری را مانع بزرگ در نرسیدن کالاهای اساسی به این کشور عنوان کرده است.
تلاش جهانی برای ثبات افغانستان


روند سریع سلطه طالبان بر افغانستان همچنان بسیاری از سران جهان را به حیرت واداشته اما در این میان گرچه برخی کشورهای غربی همچنان نسبت به آینده روابط با شبه نظامیان طالب تردید دارند و در آستانه نشست گروه 7، اما و اگرهایی در این باره مطرح شده است، مقامات پکن نسبت به تبعات تحریم طالبان به غرب هشدار داده و آن را خطرناک خواندند. «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت خارجه چین به «آسوشیتد پرس» گفت: «جامعه جهانی باید تحولات را به مسیر مثبت هدایت و از هر گونه تعامل صلح‌آمیز حمایت کند.» در همین حال در حالی که بنا به گزارش روزنامه «نیویورک تایمز»، مقامات طالبان برای تشکیل دولت «فراگیر»، مذاکرات با «حامد کرزای»، رئیس جمهوری پیشین و «عبدالله عبدالله»، رئیس شورای عالی مصالحه ملی را به عنوان دو مقام باقیمانده از حکومت سابق افغانستان آغاز کرده‌اند، روزنامه «گاردین» از تماس تلفنی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه با «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر هند برای همکاری دو جانبه در بهبود شرایط افغانستان خبر داده است و وزیر خارجه پاکستان نیز بر لزوم تعامل سیاسی جهان با طالبان برای برقراری صلح و ثبات در افغانستان تأکید کرده است. در همین حال روزنامه واشنگتن پست نیز از دیدار محرمانه «ویلیام برنز»، رئیس سازمان سیا با «ملاعبدالغنی برادر» از رهبران طالبان در آستانه نشست گروه هفت خبر داد. گرچه جزئیاتی از این دیدار فاش نشده اما گمانه‌زنی‌ها بر رایزنی درباره تمدید ضرب‌الاجل 31 آگوست است. این در حالی است که به نوشته «ایرنا» منابع نزدیک به مقامات ارشد طالبان اعلام کرده‌اند که سران این گروه به دنبال تشکیل شورای 12 نفره‌ای برای اداره افغانستان هستند.