تفاهم تهران و آژانس در آستانه نشست شورای حکام

گروه سیاسی/ ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آستانه نشست جدید شورای حکام به تفاهم جدید دست یافتند و اعلام کردند که مذاکرات سازنده‌ای را پشت‌سر گذاشته‌اند. در نتیجه این مذاکرات، ایران برای تداوم نظارت‌های آژانس اعلام آمادگی بیشتر کرد و البته اجرای مفاد این تفاهم را هم به عدم پیگیری قطعنامه‌ای منوط کرد که کشورهای غربی تصویب آن را در دستور کار شورای حکام گذاشته‌اند. از این منظر سفر روز گذشته رافائل گروسی، مدیر کل آژانس به تهران یکی از حساس‌ترین سفرهایی بود که این روزها در تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران صورت گرفته است. امریکا، انگلیس و فرانسه به‌واسطه رایزنی‌های گسترده‌ای که در شورای حکام آژانس به جریان انداخته‌اند، آماده بودند تا در صورت عدم‌تفاهم جدید گروسی با مقام‌های کشورمان، قطعنامه‌ای را علیه تهران به تصویب برسانند که در صورت وقوع، شرایط دشواری را از منظر سیاسی و اقتصادی به وجود می‌آورد. شورای حکام آژانس از امروز دوشنبه آغاز می‌شود و مهم‌ترین دستور کار آن بررسی روند همکاری تهران و آژانس است. پیش از این اعلام شده بود که با دستیابی به هرگونه تفاهمی میان ایران و آژانس، کشورهای اروپایی، مذاکرات درباره قطعنامه محکومیت ایران در نشست شورای حکام را به تعویق خواهند انداخت. روزنامه امریکایی «وال‌استریت ژورنال» خبر داده که «گروسی» و مقام‌های ایران با میانجیگری روسیه در گفت‌وگو بوده‌اند تا مقدمات سفر مدیر کل آژانس به تهران انجام شود.

دیدار 2 ساعته «گروسی» و اسلامی
مدیرکل آژانس که شنبه شب در رأس هیأتی به منظور دیدار و گفت‌وگو با رئیس سازمان انرژی اتمی وارد تهران شد، روز گذشته با حضور در محل سازمان انرژی اتمی با محمد اسلامی دیدار و گفت‌و‌گو کرد که این دیدار ۲ ساعت به طول انجامید. طرفین بعد از این گفت‌و‌گو در بیانیه مشترکی اعلام کردند که مسیر همکاری‌های خود را ادامه خواهند داد. به گزارش ایسنا، ایران و آژانس بر اساس این بیانیه، روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فیمابین در فضایی سازنده و منحصراً فنی را مورد یادآوری و تأکید مجدد قرار دادند و در چهارچوب تعاملات و همکاری‌های موجود فیمابین، تصمیم گرفتند دیدارهای متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند. در همین راستا، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس با مدیرکل دیدار خواهد کرد و مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد کرد تا مشورت‌های سطح بالا با هدف تقویت همکاری‌های بین ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف و بحث در خصوص موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.



همچنین مقرر شد به بازرسان آژانس اجازه داده شود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آنها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم در نشست خبری مشترک بعد از دیدارش با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان ضمن مثبت ارزیابی کردن این ملاقات، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید کرد و گفت که دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران می‌آید. او نخستین سفرش به تهران در دولت جدید جمهوری اسلامی را مهم توصیف کرد و افزود: «ایران و آژانس باید با هم کار کرده و همکاری خود را گسترش دهند.»
گروسی گفت‌و‌گوهای صورت گرفته را نتیجه بخش و سازنده خواند و گفت: «همکاری دو طرف برای ادامه عملیات تجهیزات فنی آژانس بسیار مهم و یک ضمانت برای آژانس و جهان است و ما می‌توانیم در این چهارچوب به ایران کمک کنیم که توافقات مثبت بعدی را داشته باشیم». وی گفت که این همکاری به پیشبرد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران هم می‌انجامد.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم پس از دیدارش با مدیر کل آژانس در جمع خبرنگاران گفت: «مذاکرات خوب و سازنده‌ای را انجام دادیم. روح حاکم بر مذاکرات ایجاد فرصت برای توسعه همکاری‌ها در چهارچوب موازین و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»
معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: «کل مسائل فیمابین اساساً فنی است و هیچگونه مسائل سیاسی، جایگاهی را در روابط فیمابین نخواهد داشت.تفاهم کردیم در اجلاس آینده آژانس شرکت کنیم و در حاشیه اجلاس مذاکرات خودمان را ادامه دهیم.» اسلامی در ادامه با اعلام اینکه مدیرکل آژانس در آینده نزدیک به تهران سفر و مذاکرات را در سطوح مختلف انجام خواهد داد، افزود: «همچنین توافق کردیم برای تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی، تیم فنی مربوطه بعد از توافق به ایران بیایند و بتوانند اقدامات لازم فنی برای دوربین‌ها را انجام دهند. بر این اساس، کارت‌های حافظه طبق روالی که طبق پادمان است، در ایران نگهداری و پلمب می‌شود و کارت‌های قدیمی را پلمب می‌کنند و کارت‌های جدید حافظه را در دوربین‌ها نصب خواهند کرد که روال جاری و طبیعی در سیستم نظارتی آژانس است.»
او همچنین تأکید کرد: «برای ما آنچه حائز اهمیت است و برای آقای گروسی هم عین همین را در تبادلات فکری که انجام دادیم، اعتمادسازی است و اینکه اعتماد متقابل بین ایران و آژانس پابرجا وجود داشته باشد و آژانس طبق ضوابط و تکالیف قانونی خودش در جهت پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای ایران، نقش مؤثرتری ایفا کند و به شتاب بخشیدن به پیشرفت فناوری هسته‌ای ایران کمک کند.»
استقبال روسیه از بیانیه تهران و آژانس
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی سفر گروسی به تهران را موفقیت‌آمیز خواند و با اشاره به بیانیه مشترک ایران و آژانس گفت شکی نیست که اعضای شورای حکام در نشست خود که امروز آغاز می‌شود، از این دیدار و نتایج آن استقبال خواهند کرد.
مدیرکل آژانس چند روز پیش در یکی از این گزارش‌های فصلی خود ابراز نگرانی کرده بود که موضوعات پادمانی در ارتباط با چهار سایت در ایران که به آژانس اعلام نشده بود، حل نشده باقی مانده است. گروسی در گزارش دیگری گفته بود که ایران باید موضوعات مهم در ارتباط با سایت‌ها که شامل سؤالاتی درباره موقعیت چهارم بوده و آژانس از آن بازدید نکرده را بدون تأخیر بیشتر حل کند.
آژانس همچنین اعلام کرده بود که تهران مانع از دسترسی به تجهیزات نظارتی شده و تجهیزات نظارتی را در یکی از سایت‌ها برداشته است و هیچ تعامل جدی در زمینه پادمان‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای، توسعه نیافته است.
این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی‌سازی شده ایران به 10 کیلوگرم رسیده که این میزان در ماه مه 7.6 کیلوگرم بوده است. آژانس همچنین برآورد کرده که ذخایر اورانیوم 20 درصد غنی‌سازی شده ایران به 84.3 کیلوگرم رسیده باشد که سه ماه پیش این میزان 62.3 کیلوگرم بوده است.
ایران و آژانس اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق، یک‌بار قبل از منقضی شدن به مدت یک ماه و تا تاریخ سوم تیرماه تمدید شد اما ایران بعد از آن تاریخ، توافق مذکور را تمدید نکرد.
گزارش غریب‌آبادی
سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، پس از دیدار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران در تهران گفت که دو طرف درباره تداوم روح همکاری و اعتماد متقابل تأکید کردند.
کاظم غریب‌آبادی که همزمان با رافائل گروسی به ایران سفر کرده است، در توئیتی نوشت: طرفین، روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فی‌مابین در فضایی سازنده و منحصراً فنی را مورد یادآوری و تأکید مجدد قرار دادند. وی با بیان اینکه طرفین در چهارچوب تعاملات و همکاری‌های موجود فی‌مابین، تصمیم گرفتند دیدارهای متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند، افزود که مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد نمود تا مشورت‌های سطح بالا با هدف تقویت همکاری‌های میان ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف و بحث درخصوص موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. به گفته سفیر کشورمان به بازرسان آژانس اجازه داده می‌شود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آنها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام نمایند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.