كنايه‌هاي اوليانوف؛ - مسكو پاي ايران هست؟

 آرمان‌ملی- امید کاجیان:  حسین امیر‌عبداللهیان وزیر خارجه دولت رئیسی در حالی خبر از توافق برای آغاز مذاکرات احیای برجام می‌دهد که از سویی گفته است «نمی‌خواهیم از نقطه بن‌بست مذاکرات وین، وارد گفت‌وگو‌ها شویم.» اظهاراتی مبهم که نیات دولت سیزدهم از سرآغاز گفت‌وگوها را به درستی بیان نمی‌کند به این معنا که مشخص نیست آیا در مذاکرات آتی، روند احیای برجام دولت روحانی قرار است ادامه پیدا کند و یا آن‌طور که برخی پیش‌تر از آن سخن می‌گفتند ممکن است خیلی چیزها از صفر شروع شود. گفته‌هایی که برای بار چندم اعتراضات روسیه را که بسیاری آن را دوست و هم‌پیمان ایران در مذاکرات هسته‌ای معرفی می‌کنند، دربرداشت. مخالفت‌های چند‌باره روسیه با اظهارات امیر‌عبداللهیان البته که خود قابل‌تامل است، چراکه به محض اظهارات اخیر وزیر خارجه رئیسی، اولیانوف مذاکره‌کننده ارشد روسیه در توئیتی نوشت: هیچ بن‌بستی در مذاکرات وین در کار نبود. اما اولیانوف به این بسنده نکرد و به‌طور مجدد به اظهارات امیر‌عبداللهیان واکنش نشان داد و  وبه کنایه گفت: پیش‌نویس‌های ماه ژوئن، محصول تلاش جمعی است و نمی‌توان آن را به سطل آشغال پرتاب کرد. وی افزود: البته ایران این حق را دارد که نسبت به مواضع‌اش تجدید‌نظر کند، اما توضیح هم باید بدهند. مگر مشکل پیش‌نویس‌ها (که در شش دور مذاکره تهیه شده) چیست؟به نظر می‌آید که اولیانوف این روزها با وزیر خارجه ایران زاویه بی‌سابقه‌ای پیدا کرده تاحدی که رسانه‌ای هم بشود؛ موضوعی که در دوران دولت روحانی نمونه آن را نمی‌دیدیم. اولیانوف پیش از این هم به خاطر اینکه امیر‌عبداللهیان گفت مذاکره با1+4 به‌زودی صورت می‌گیرد واکنش نشان داد و نوشت: «به‌زودی»؛ کسی می‌داند این واژه به صورت عملی به چه معناست؟! طعنه‌ها وکنایه‌های روس‌ها و اولیانوف به ایران در چنین شرایطی نشان می‌دهد که حتی آنها نیز نسبت به تاخیر ایران و یا تغییرات در مذاکرات احیای برجام خوشبین نیستند و این رفتار را به‌نوعی مشکوک تلقی می‌کنند. اما سخنان این مقام روسی از قرار بی‌دلیل هم نیست چراکه اندکی بعد از آنکه او نسبت به واژه به‌زودی امیر‌عبداللهیان اعتراض کرد، علی باقری معاون امیر‌عبداللهیان گفت: توافق کردیم‌ پیش‌ از پایان ماه نوامبر مذاکرات را شروع کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد. یعنی به جای  به‌زودی این‌بار تاریخ تعیین شد(!)و حالا که وزیر خارجه ایران از بن‌بست در مذاکرات قبل گفته و واکنش دوباره روسیه و اولیانوف را در برداشته به نظر می‌آید این بار هم حرکت روبه جلوی روسیه در حمله به وزیر خارجه ایران کارساز افتاده و بازهم نگاه‌ها در مواضع ایران را نرم‌تر کرده است به نحوی که علی باقری‌کنی به‌رغم مواضع این مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای به‌جای پاسخگویی به نحوه بیان وی، می‌گوید پیش‌بینی می‌کند که چین و روسیه همچنان با مواضع خود ایران را پشتیبانی می‌کنند.   
 اگر غیر روسی بود  
اما آیا واقعا روس‌ها چنین واکنشی دارند؟ اظهارات و طعنه‌های اولیانوف که بعضا کم سابقه هم هست و البته واکنش‌های نرم در مقابل این اظهارات از سوی وزارت خارجه ایران را در برداشته است، این پرسش را پدید می‌آورد که اگر به جای اولیانوف روس یکی از مقامات کشورهای غیر‌روس نیز چنین واکنش‌هایی ضد وزیرخاجه ایران می‌گرفت هم رفتار ایران تا این میزان منفعل بود و چه بسا باعث عقب‌نشینی غیر مستقیم مقامات ایران نیز می‌شد؟ یا منجر به پاسخ‌های درخور و بعضا تند مانند لزوم عدم مداخله در امور کشور ایران و یا حتی تهدید و یا احضار سفیر می‌شد؟ این در حالی است که گویی بعد از هر اظهارنظری از این مقام روسی نه تنها سکوت بلکه تعدیل در مواضع مقامات وزارت خارجه ایران صورت می‌گیرد. حملات اولیانوف ناخود‌آگاه انسان را به یاد گفت‌وگوی ظریف وزیرسابق ایران در فایل صوتی افشا شده‌اش می‌اندازد زمانی که گفته بود روسیه اگرچه در ظاهر به دنبال توافق هسته‌ای با ایران بود اما در باطن زمانی که برجام داشت به نتیجه می‌رسید موضوعات جدیدتری را مطرح کرد نشان به آن نشانی که در عکس تاریخی برجام با وزرای خارجه 1+5 و موگرینی خبری از وزیرخارجه روسیه نبود چراکه احتمالا برجام تصویب شده آن چیزی نبود که روسیه می‌خواست. این رفتار اولیانوف همچنین زمانی را تداعی می‌کند که قالیباف رئیس‌مجلس احتمالا به دنبال یک دستاورد سیاسی به روسیه رفت تا پوتین را ببیند اما موفق به این دیدار نشد چراکه از قرار رئیس‌جمهور روسیه چنین دیداری را نپذیرفت. با این اوصاف آیا می‌توان هنوز هم در ماجرای احیای برجام آن‌گونه که علی باقری می‌گوید روی روسیه حساب باز کرد؛ روسیه‌ای که حتی واکسن کرونا دادنش به ایران هم سرابی بیش نبود(!) و در پرونده همکاری‌هایش از نیروگاه اتمی بوشهر تا اعطای اس 300 و سوخو 30 به ایران تا ماجرای فرودگاه نوژه همدان و... بدعهدی‌هایش به‌جا مانده؟باید منتظر ماند و دید که آیا در شرایط فعلی و رایزنی‌ها در قبال برجام  مسكو پاي ايران هست؟