روزنامه شرق
1400/09/29
دیدار وزرای خارجه ایران و طالبان
در حاشیه نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی دیدار وزرای خارجه ایران و طالبان شرق: وزیر امور خارجه ایران با سرپرست وزارت خارجه دولت موقت خودخوانده طالبان دیدار کرد. حسین امیرعبداللهیان که برای شرکت در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی به پاکستان رفته بود، با امیرخان متقی به گفت‌وگو نشست. امیرعبداللهیان البته در این سفر با نخست‌وزیر پاکستان، وزرای خارجه فلسطین، جمهوری آذربایجان و ترکیه و دبیر‌کل جدید سازمان همکاری اسلامی نیز دیدار داشت. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه تروریستی در توییتر خبر دیدار مقامات ایران و طالبان را منتشر کرد و توضیح داد که در این دیدار درباره «وضعیت امنیتی و انسانی فعلی» افغانستان و نیز «روابط تجاری، اقتصادی و سیاسی» به بحث پرداخته‌اند. ادعای مجاهد درباره گفت‌وگوی متقی با وزیر خارجه ایران درباره «وضعیت امنیتی و انسانی فعلی» افغانستان در حالی مطرح میشود که از دید بسیاری از کارشناسان ایرانی و افغانستانی وضعیت فعلی نتیجه مستقیم یورش‌های طالبان به شهرهای مختلف و در نهایت پایتخت، کنارزدن حاکمان قانونی از قدرت و البته فقدان مرکزیت در تصمیم‌گیری‌های این گروه است. همچنین بخشی از بحران فعلی ناشی از بی‌جاشدن بخش عمده‌ای از شهروندان افغانستانی پس از کسب قدرت توسط طالبان است که یا به دستور نیروهای این گروه از خانه و شهرهای خود رانده شده‌اند یا در گریز از حکومت طالبان راهی مرزهای کشور برای مهاجرت به ایران و دیگر همسایه‌ها شده‌اند.دیدار پس از برخورد
از سوی دیگر، این دیدار چند روز پس از آن انجام میشود که نیروهای طالبان به محدوده‌های مرزی و سرزمینی ایران تجاوز کردند و با نیروهای ایرانی برخورد داشتند. علاوه بر این، ایران مانند کشورهای دیگر همچنان دولت خودخوانده طالبان را که در نتیجه حمله این گروه به پایتخت افغانستان و فرار رئیس‌جمهور این کشور، محمد اشرف غنی بر ارگ قدرت نشسته‌اند، به رسمیت نشناخته است؛ با این حال این اولین دیدار مقامات رسمی ایران با مقامات گروه طالبان هم نیست و پیش‌تر حسن کاظمی‌قمی، نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در سفری به کابل با مقامات این گروه دیدار کرده بود. سفر کاظمی‌قمی و اظهارات او که تلویحا طالبان را «نماینده مردم افغانستان» خوانده بود، البته با انتقاداتی در ایران نیز روبه‌رو شد. از سوی دیگر این دیدارها در حالی انجام میشود که امرالله صالح، معاون اشرف غنی که طبق قانون افغانستان جانشین او به عنوان وارث حکومت قانونی افغانستان نیز به حساب می‌آید، از زمان تسلط طالبان بر کابل در کنار جبهه مقاومت ملی افغانستان در پنجشیر به رهبری احمد مسعود قرار گرفته است. احمد مسعود نیز چندی پیش به ایران سفری داشت که در آن با یکی از مقامات افغانستان که به ایران آمده است و نیز با نمایندگان ایران دیدار داشت اما جزئیات چندانی از نتایج سفر رهبر جبهه مقاومت پنجشیر به ایران منتشر نشد.
ادامه تلاش طالبان برای پذیرش
طالبان همچنان در جلب حمایت رسمی بین‌المللی و پذیرش دیپلماتیک به عنوان دولت رسمی افغانستان ناکام بوده است؛ در عین حال نمایندگان این گروه در ماه‌های گذشته دیدارهایی با مقامات کشورهای مختلف نیز داشته‌اند. این گروه با حضور در حاشیه این نشست مانند چند نشست چندجانبه دیگر با ادعای نمایندگی افغانستان همین تلاش‌ها را دنبال می‌کنند. بیشترین اقبال را در این زمینه، البته پاکستان، حامی اصلی و قدیمی این گروه نشان داده است که میزبانی نشست دیروز را نیز بر عهده داشت. با این حال به نظر می‌رسد بسیاری از بازیگران افغانستان و قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در حال آماده‌شدن برای پذیرش طالبان به عنوان قدرت مسلط در افغانستان و حاکمان این کشور هستند و در نشست‌ها و دیدارهایی که با یا بدون حضور نمایندگان این گروه برگزار شده است، نشانه‌های این پذیرش سرنوشت جدید در افغانستان، از سوی قدرت‌های مختلف دیده میشود؛ از آمریکایی که فرایند خروجش از افغانستان اوج‌گیری دوباره طالبان را کلید زد تا چین که برای تعامل تجاری با این گروه آماده میشود و البته کشورهایی مثل پاکستان و قطر که پیش از این نیز روابط مثبت خود را با این گروه داشته‌اند.
تأکید دوباره وزیر خارجه بر مواضع همیشگی
در نشست سازمان همکاری اسلامی البته امیرعبداللهیان یک سخنرانی کوتاه داشت که در آن وضعیت افغانستان موضوع اصلی صحبت‌های او بود. او در ابتدای سخنرانی خود تصریح کرد: «آنچه ما را در اینجا گرد هم آورده است، بحران طولانی افغانستان است که روز به روز بر ابعاد آن افزوده میشود». وزیر خارجه ایران سپس به تکرار مواضع پیشین ایران پرداخت که در صحبت‌های مقامات ایران در این زمینه مطرح می‌شوند: «جمهوری اسلامی ایران، امنیت پایدار و ثبات سیاسی و اجتماعی در افغانستان را در راستای منافع جمعی منطقه ارزیابی می‌کند. ما معتقدیم امنیت پایدار و ثبات سیاسی و اجتماعی در افغانستان تنها از طریق مشارکت جمعی واقعی و حکومت فراگیر و مؤثر که همه اقوام و مذاهب در آن نقش داشته باشند، میسر است. تأخیر در این امر، به دشمنان مردم افغانستان فرصت خواهد داد تا با گسترش تروریسم و مشکلات اقتصادی و شرایط بحرانی در معیشت و بهداشت و نیازمندی‌های اولیه زندگی، شبکه وسیعی از مجرمان اجتماعی را فعال کرده و هرج‌ومرج، فقر و قحطی را پس از 20 سال اشغالگری و نابودی هرگونه زیرساخت، گسترش داده و ناکارآمدی را بر مقامات کابل و مردم این کشور تحمیل کند». او ادامه داد: «آشتی ملی، انسجام ملی و مشارکت فراگیر در حکومت و حکمرانی، در کنار خیرخواهی و مساعی جمیله کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای اسلامی در مبارزه با تروریسم و ناامنی و بی‌ثباتی و کمک‌های بشردوستانه، فوری‌ترین اقدام برای حمایت از مردم افغانستان و تضمین آینده‌ای روشن است». این مواضع البته عملا از زمانی که هنوز دولت قانونی پیشین در افغانستان بر سر کار بود و طالبان حملاتش را آغاز کرده بود تا امروز تغییری نکرده‌اند.
امیرعبداللهیان: موج مهاجرت روزانه بر ایران تحمیل شده است
وزیر خارجه ایران در ادامه به مسئله مهاجرات و رویکرد ایران در این زمینه پرداخت و البته در اشاره به مقصران وضعیت فعلی افغانستان نامی از طالبان نبرد: «جمهوری اسلامی ایران در 40 سال گذشته میزبان میلیون‌ها مهاجر و آواره افغان بوده است. این مهاجران و آوارگان، حاصل تجاوز و اشغالگری آمریکا بوده‌اند. شرایط بحرانی امروز افغانستان نیز به دلیل احساس ناامنی، تروریسم و بحران مالی و اقتصادی موج مهاجرت را به شکل روزانه بر ایران تحمیل کرده است. روزانه بیش از پنج هزار افغان وارد ایران می‌شوند». امیرعبداللهیان افزود: «ایران تاکنون هیچ‌گونه مساعدت بین‌المللی دریافت نکرده است». این در حالی است که اتحادیه اروپا و برخی دیگر از بازیگران صحنه بین‌الملل خود از لزوم حمایت مالی از همسایگان افغانستان در واکنش به موج مهاجرت گفته بودند. به‌طور خاص، مقامات اتحادیه اروپا این حمایت را به این دلیل لازم دانسته بودند که با حمایت از این همسایگان، مهاجران افغانستان در این کشورها ساکن شوند تا اروپا دوباره با موج مهاجرت دیگری مواجه نشود، اما ایران در حال حاضر با تحریم‌های گسترده‌ای که از سوی آمریکا اعمال شده نیز مواجه است و مبالغی از دارایی‌های خود را در نتیجه این تحریم‌ها بلوکه‌شده می‌بیند.
ایران مرزهای خود را باز گذاشته است
امیرعبداللهیان در عین حال افزود: «جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر انگیزه‌های اسلامی و انسانی کماکان به کمک‌های انسان‌دوستانه به مردم افغانستان ادامه خواهد داد». وی ادامه داد: «علاوه بر کشورهایی که مسببان واقعی وضعیت کنونی هستند، همه ما به‌ویژه کشورهای اسلامی باید کمک‌های کافی و مستمر خود را در اختیار همه مردم افغانستان قرار دهیم». وی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران از آغاز تحولات اخیر تلاش کرده است ضمن بازگذاشتن مرزهای خود، ترددهای انسانی و تجاری را تسهیل کند». این البته در حالی است که در چند ماه گذشته، هزاران پناه‌جوی افغانستانی نیز از ایران به افغانستان بازگردانده شده‌اند. امیرعبداللهیان ادامه داد: «همچنین در صد روز گذشته بیش از 13 محموله کمک‌های انسان‌دوستانه را به شهرهای مختلف افغانستان ارسال و مساعدت وسیعی را در قبال دولت و مردم افغانستان در راستای مبارزه با کووید19 ازجمله واکسیناسیون اتباع افغانستانی مقیم جمهوری اسلامی ایران به عمل آورده است».
دارایی‌های افغانستان باید آزاد شود
امیرعبداللهیان در ادامه پیشنهادات ایران برای رسیدگی به وضعیت افغانستان را مطرح کرد: «جمهوری اسلامی ایران در این نشست مهم پیشنهاداتی برای کمک به مردم افغانستان دارد: نخست، کشورهای اسلامی، هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان و همه طرف‌ها را به تشکیل دولت فراگیر تشویق نمایند. دوم، مردم افغانستان نیازمند کمک‌های فوری بشردوستانه هستند. تشکیل صندوق مالی بین کشورهای اسلامی برای این هدف ضروری است. سوم، آزادسازی دارایی‌های مالی افغانستان یک ضرورت است. چهارم، بی‌تردید دول عضو سازمان ملل متحد و دبیر‌کل آن می‌توانند نقش مهمی در کمک به تشکیل دولت فراگیر و کمک به مردم افغانستان ایفا نمایند و مانع از بروز یک فاجعه انسانی جدید شوند. ما امیدواریم که دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان تشکیل شود تا نمایندگان دولت فراگیر افغانستان بتوانند در اجلاس بعدی سازمان همکاری اسلامی شرکت کنند و میز افغانستان در این سازمان خالی نماند».
راه‌حل دموکراتیک برای مسئله فلسطین
وزیر خارجه در پایان سخنرانی خود به موضوع فلسطین پرداخت: «در خاتمه مایلم به وضعیت بحران جاری در فلسطین بپردازم. معتقدیم بازگشت کلیه فلسطینیان به سرزمین آبا و اجدادی خود و تشکیل دولت فلسطین در سراسر سرزمین مادری به پایتختی قدس شریف باید همچنان مورد تأکید اوآی‌سی [سازمان همکاری اسلامی] باشد. تجربه روند سازش با رژیم جعلی اسرائیل و عادی‌سازی روابط، نشان می‌دهد که مسئله فلسطین فقط با پایان کامل و حقیقی اشغال غیرقانونی این سرزمین اسلامی قابل حل است. ایران بار دیگر بر پیشنهاد خود بر برگزاری یک همه‌پرسی فراگیر با شرکت کلیه ساکنان اصلی سرزمین فلسطین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی به عنوان راه‌حل دموکراتیک تأکید می‌کند». برخی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، از قبیل امارات متحده عربی و بحرین در ماه‌های گذشته مشغول عادی‌سازی روابط
با اسرائیل نیز بوده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
مخالفان صد درصدی طرح صیانت
سايه ترس بر بازار کاغذ
روایت الویری از رد صلاحیتش
دیدار وزرای خارجه ایران و طالبان
پس‌لرزه‌های انتشار نامه لاریجانی
ناکامی «شهردار ملی» در مذاکره با پاستور
دستور اعدام ندادم
شکایت به‌خاطر گل سر و کلاه لبه‌دار
زمستان تماشایی استقلال و پرسپولیس
اقتصاد ترکیه قربانی استبداد رأی اردوغان
محدودسازی یا ایمن‌سازی؟!
از گذشته درس گرفته‌ایم؟
آیا جایگزین بهتری برای سدسازی وجود دارد؟
امنیت قضائی فعالان اقتصادی
