صف‌آرایی جدید مسکو و پکن علیه غرب

از زمانی که سران چین و روسیه در پکن اندکی پس از آغاز مراسم افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی با یکدیگر دیدار کردند، ناظران روابط دوجانبه چین و روسیه به دنبال یافتن بینشی برای پاسخ به این پرسش هستند که چگونه این شبه اتحاد قرن بیست و یکمی، نظم جهانی پسا جنگ را تغییر خواهد داد؟ گاردین نوشت:۵۰ سال پیش در ۲۱ فوریه ۱۹۷۲ میلادی تاریخ شاهد دست دادن بی سابقه «ریچارد نیکسون» و «مائو تسه تونگ» با یکدیگر بود، دیداری که هندسه جنگ سرد را تغییر داد. مورخان از آن دیدار با عنوان «هفته‌ای که جهان را تغییر داد» یاد کردند. آن دیدار بر اقدامات بعدی واشنگتن برای تنش زدایی با مسکو تاثیرگذار بود. با وجود این، نیم قرن پس از آن دیدار، گمانه زنی درباره بروز جنگ سرد دیگری این بار بین آمریکا و چین در حال افزایش است و در عوض، مسکو و پکن این بار در حال نزدیک‌تر شدن به یکدیگر هستند. در بحبوحه بحران در حال گسترش در اوکراین، پکن به طور علنی «نگرانی‌های امنیتی» مسکو درخصوص ناتو را تایید کرد. «دیوید شولمن» مدیر ارشد مرکز جهانی چین در «شورای آتلانتیک» درباره دیدار پوتین و شی می‌گوید: «این سی و هشتمین دیدار آنان از سال ۲۰۱۳ است و به دلیل چالش‌های مرتبط با سیاست خارجی که رهبران دو کشور هم اکنون با آن مواجه اند دیدار بسیار مهمی به شمار می‌رود.» او افزود: «پوتین از ابراز حمایت عمومی چین از موضع روسیه دربرابر اوکراین که نشان می‌دهد کرملین در سطح بین المللی منزوی نیست، قدردانی می‌کند. برای چین، سفر پوتین نمایش مهمی از حمایت در زمانی است که ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشور‌ها در حال تحریم دیپلماتیک بازی‌های المپیک زمستانی پکن هستند.» نشست دیروز، اولین دیدار حضوری شی با یک رهبر خارجی طی دو سال گذشته است. رؤسای جمهور روسیه و چین طی بیانیه‌ای مشترک، ضمن مخالفت با گسترش ناتو، از رویکرد مشابه جنگ سرد بین کشورهای غربی انتقاد کردند. در این بیانیه آمده است، روسیه نیز به نوبه خود، دوباره پایبندی خود به اصل «چین واحد» را تأیید می‌کند و تاکید دارد که تایوان بخشی جدایی ناپذیر از چین است و با استقلال تایوان به هر شکلی مخالف است.تلاش دو کشور برای پایان دادن به هژمون رو به افول آمریکا یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی بود که در اظهارنظر و تفاهمات دو کشور می‌توان   آن را جست. به نوشته اسپوتنیک، مسکو و پکن همچنین «فعالیت‌های نظامی-بیولوژیکی داخلی و خارجی آمریکا و متحدانش» را محکوم کرده و گفته اند این اقدامات «نگرانی‌ها و پرسش‌های جدی را در جامعه بین‌المللی درخصوص پایبندی واشنگتن به کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی ایجاد می‌کند.» سران دو کشور افزودند: «این عقیده را داریم که چنین فعالیت‌هایی تهدیدی جدی برای امنیت ملی روسیه و چین است و به امنیت مناطق مربوطه آن ها آسیب می‌زند و از ایالات متحده و متحدانش می‌خواهیم که آشکارا، شفاف و مشخص عمل کنند.» رئیس جمهوری روسیه در دیدار با همتای چینی خود نیز پیشنهاد داد کشورش سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز از خاور دور به چین عرضه کند. اروپای غربی مشتری اصلی گاز طبیعی روسیه است اما اکنون، اختلاف بر سر اوکراین روابط دو طرف را تیره کرده است و می‌تواند بر نگرش اروپاییان به اتکای بلندمدت به گاز روسیه تاثیر بگذارد. روسیه از لحاظ تامین گاز به چین در رده سوم قرار دارد اما در نظر دارد روابط خود با این کشور را که بزرگ ترین مصرف کننده انرژی جهان است تقویت کند و اتکای اقتصادی روسیه به مشتریان اروپایی را کاهش دهد.پوتین همچنین ابراز اطمینان کرد که مسکو و پکن «قطعا» به گردش تجاری دوجانبه ۲۰۰ میلیارد دلاری دست خواهند یافت همان طور که یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهور روسیه قبلاً گفته بود، پوتین و جین پینگ یک بسته حاوی ۱۵ سند را امضا خواهند کرد. ماه گذشته، پکن اعلام کرده بود  که تجارت دوجانبه چین و روسیه در سال گذشته به حدود ۱۴۷ میلیارد دلار رسیده که بیش از دو برابر رقم ۶۸ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۵ میلادی پس از تحریم‌های غرب است. هفته گذشته، دیپلمات‌های ارشد هر دو کشور هم توافق کردند هماهنگی‌ها را در امور تجاری افزایش دهند و این تازه‌ترین اقدامی است که در بحبوحه فشار‌های غرب نشان از روابط نزدیک‌تر دو کشور با یکدیگر دارد.