چالش انتصاب‌های رفاقتی و عدم اقناع افکار عمومی

آرمان ملی- حمید شجاعی: شایــــد اگر رئیس‌جمهور در نخستین بیانیه‌ای که پس از انتخابش منتشر کرد به بحث شایسته و کارآمدی در انتصابات اشاره نمی‌کرد؛ امروز افکار عمومی و منتقدان نسبت به برخی انتصابات در زیر مجموعه‌‌های دولت واکنش نشان نمی‌دادند. اما این مساله باعث شد تا بسیاری این نکته را متذکر شوند که معیارها و ملاک‌هایی که برای شایسته‌سالاری و انتصاب این افراد در نظر گرفته شده چه بوده است و اساسا چگونه است که این شایسته سالاری صرفا در درون یک جریان خاص انجام شده است؟ همین موضوع است که باعث شده تا بعضا شاهد برخی عملکردهای نه چندان مثبت از یک سو و کاهش اعتماد عمومی نسبت به عملکردها و انتصابات باشیم. درشرایطی که بسیاری در جامعه به دنبال کار می‌گردند برخی انتصاب‌ها باعث شده تا شائبه‌هایی در خصوص نوع این انتصابات مطرح شود. چنانکه احمد توکلی می‌گوید: «برخی انتصاب‌ها بر اساس سلایق شخصی، فامیلی و قومی است.» لزوم اقناع افکارعمومی در انتصاب‌ها نگاه گذرایی به شرایط جامعه وضعیت زندگی و معیشت مردم و حال روز مردم در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که عملکرد دولت طی7 ماه گذشته در حوزه‌های مختلف چگونه بوده است و اساسا چه میزان در راستای عمل به وعده‌ها و حل مشکلات کشور و مطالبات جامعه عمل کرده است. در همین خصوص یکی از شعارهایی که رئیس‌جمهور پیش از انتخابات ریاست جمهوری و پس از انتخاب، بسیار به آن تاکید می‌ورزید بحث شایسته سالاری و کارآمدی بود و همگان نسبت به شناختی که از آیت‌ا... رئیسی داشتند به انتظار بودند که بر مبنای آنچه گفته شده افرادی شایسته، توانا، مستعد و مجرب در حوزه‌های مختلف عملکردی دولت وارد کابینه و مدیریت‌های میانی دولت شوند. اما از همان ابتدا و انتخاب معاونین مشخص شد که رویکرد رئیس‌جمهور در انتصاب نفرات چگونه است و این مهم در چینش و معرفی کابینه سیزدهم بیشتر و موثرتر به چشم آمد. چنانکه برخی معتقدند که گفته شده روز راى اعتماد بعضى وزرا یکدیگر را نمى‌شناختند و از نقطه نظرات یکدیگر بی‌اطلاع بوده‌اند. اما این ابتدای کار بود چرا که پس از گذشت چند ماه از عملکرد دولت صدای مجلس اصولگرای همراه دولت نیز در خصوص برخی ناکارآمدی‌ها در وزارتخانه‌ها در آمد و در این راستا پروژه جمع‌آوری نامه برای استیضاح وزرای کار، صمت و اقتصاد کلید خورد. البته به رغم این مساله مجلس فعلا با دید اغماض به عملکرد برخی وزرا نگاه کرده و گفته شده که به عملکرد برخی وزرایی که مجلس نیز رویکرد چندان مثبتی به نوع عملکرد آنها ندارد پس از تعطیلات نوروز به طور جدی ورود خواهد کرد. حال اگر نگاهی به وضع معیشتی مردم بیندازیم و عملکرد برخی مسئولان و وزرا را نیز در همین راستا ارزیابی کنیم می‌توان ارتباط معناداری میان این دو مساله پیدا کرد. البته مساله به اینجا هم ختم نشده و آنچه که چندی است موجب بی‌اعتمادی و آزار جامعه شده است بحث برخی انتصابات حاشیه‌ای در زیر مجموعه‌های دولت است که اصطلاحا از آن به عنوان”انتصابات فامیلی» یاد می‌شود. انتصاباتی که به آنها فامیل سالاری یا داماد سالاری نیز اطلاق می‌گردد. هر چند که در خصوص این مساله اظهار نظرهای فراوانی در مخالفت یا موافقت صورت گرفت اما هنوز جامعه نسبت به این مساله دغدغه دارد. آن هم زمانی که درصد بیکاری روز به روز بالاتر می‌رود و مردم و به خصوص جوانان به دنبال اشتغال می‌دوند. با این حال حدود یک ماه پیش بود که رئیس‌جمهور در گفت‌وگویی تلویزیونی در پاسخ به سوالی در مورد انتصابات فامیلی آن را رد و تکذیب کرد و دولت خود را از این مساله مبرا دانست و در همین خصوص بیان کرد که رسانه‌ها مصادیق انتصابات «فامیلی» و «اتوبوسی» در دولت را جهت صدور دستور رسیدگی» و پیگیری معرفی کنند. از این رو برخی رسانه‌ها جداولی از انتصابات فامیلی صورت گرفته در بخش‌های مختلف زیر مجموعه دولت را منتشر کردند که البته با واکنشی از سوی دولت مواجه نشد. آنچه که مسلم است انتصاب فامیلی در دولت باشد یا نباشد مهم این است که دولت در صدد اقناع افکار عمومی برآید و صرف اینکه تکذیبی باشد و در مورد این مساله صرفا با رویکرد سلبی برخورد شود چندان پاسخگو نیست. بهتر است دولت بازبینی مجددی در انتصاب‌ها زیر مجموعه‌های خود داشته باشد تا آن‌طور که مورد تاکید رئیس‌جمهور هم بوده؛ افراد صرفا بر مبنای کارآمدی و شایسته سالاری به کار گمارده شوند.  انتقاد تند به انتصاب‌های فامیلی رئیس هیات‌مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت گفت: زمان تشکیل دولت سیزدهم به آقای رئیسی گفتم ما امروز در جنگ هستیم و شرایط کشور امروز می‌طلبد سردارانی خبره در راس کار بگیرد تا بتواند حملات دشمنان را خنثی کند. احمد توکلی صبح (پنجشنبه ۱۹اسفند) در همایشی که با عنوان «مقابله با فساد» برگزار شد، با اشاره به اهمیت انتصاب‌های عادلانه و خشکاندن امتیازها، اظهار داشت: منشأ مفاسد و ظلم‌هایی که امروز در کشور وجود دارد تعارض منافع است؛ زیرا برخی انتصاب‌ها بر اساس سلایق شخصی، فامیلی و قومی است. وی افزود: در اقتصاد سیاسی هم این موضوع صدق می‌کند مثلا استفاده از منافع عمومی در راستای استفاده از منافع خصوصی است و این اتفاق باعث به وجود آمدن تعارض منافع می‌شود. رئیس هیات‌مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت، گفت: امیرالمومنین در نامه به مالک صراحتا بیان کردند که افرادی را در جایگاه‌هایی قرار بده که واقعاً مستحق این جایگاه باشند یا امام صادق علیه‌السلام فرمودند افرادی که در جایگاهی قرار بگیرند که تخصص آن را نداشته باشند این افراد خائن هستند. توکلی تصریح کرد: باید اقداماتی انجام گیرد که تعارض منافع در کشور به وجود نیاید. مثلا در مجلس هشتم دولت لایحه‌ای با عنوان مناطق آزاد به مجلس آورد که در آن لایحه ۷منطقه مشخص شده بود اما متاسفانه در بررسی این لایحه در کمیسیون این مناطق به ۱۰۱ منطقه رسید که بنده با برخی افراد مانع از تصویب آن شدیم زیرا این اتفاق به مثابه تعارض منافع بود. وی با بیان اینکه یک وزیر حق ندارد در کسوت مدیریت خود از فامیل‌های خود استفاده کند، بیان داشت: در زمان تشکیل دولت سیزدهم به آقای رئیسی گفتم ما امروز در جنگ هستیم و شرایط کشور امروز می‌طلبد سردارانی خبره در راس کار بگیرد تا بتواند حملات دشمنان را خنثی کند. مدیر موسسه دیده‌بان و شفافیت ادامه داد: چرا در این مدت افرادی تربیت نشده‌اند که بتوانند مدیریت کشور را برعهده بگیرند چرا با کمبود افراد متخصص روبه‌رو هستیم که این موضوع به ساختار ضعیف حزبی کشور باز می‌گردد. وی تاکید کرد: حکمرانی یک مشخصاتی دارد که در نهج‌البلاغه به صراحت آمده است مگر در تاریخ لایق‌تر از امام حسن و امام حسین علیه‌السلام نبودند ولی به دلیل نسبت با امیرالمومنین، این حضرت هیچ جایگاهی به آن‌ها ندادند مسئولان کشور باید به این سمت بروند.